Vergi politikası aracı olarak obezite vergisi: OECD ülke örnekleri

Abstract

Küreselleşen dünya ile birlikte obezite olgusu anlam farklılığı kazanmıştır.Gelişen ekonomiler, gıda çeşitliliklerinin artması, gelir düzeylerinde artışlar, gıdalarakolay ulaşım, fiziksel hareketsizlikler obezitenin artışına zemin hazırlamışlardır.Obezitenin artması ülkelerin dolaylı ve doğrudan ekonomik maliyetlerinin deartmasına neden olmaktadır. Obeziteye karşı müdahale araçlarının içerisinde en fazlaöneme sahip olan obezite vergisi uygulamaları ortaya çıkmıştır. Obezite vergisi,obeziteye neden olan sağlıksız gıdalar üzerinde uygulanmaktadır. Yağ vergisi, sodavergisi, abur cubur vergisi ve şeker vergisi obezite vergisinin çeşitlerisayılabilmektedir. Obezite vergisi genellikle gelişmiş ülkelerde uygulanmış olsa dason dönemlerde gelişmekte olan ülkelerde de uygulanmaya başlanmıştır. Çalışmanınamacı vergi politikası aracı olarak obezite vergisine ve OECD ülkelerindeuygulanma şekillerini incelemektir. OECD ülkelerinde uygulanan obezite vergilerisağlıksız gıdaların tüketimlerinin azalmasında etkili olmaktadır. Vergilerin etkiliolabilmesinde halkın ve endüstrilerin kabul edilebilirliği de önem taşımaktadır.Türkiye'nin OECD raporlarındaki oranları yıllar geçtikçe artış göstermektedir.Ayrıca Türkiye'de henüz obezite vergisi adı altında uygulanmasa da yapılançalışmalar sonucu desteklendiği görülmüştür. Çalışmanın sonucunda obezitevergilerinin obeziteyi azaltmada etkili olduğuna ancak yeterli olmadığı, diğer politikaaraçlarıyla desteklenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Obezite, Obezite vergisi, Vergi politikası, OECD

The obesity fact has gained a distinct meaning along with the developingworld. Thriving economies, increase of food varities, income level raises, easy accessfor food and physical inactivities have precipitated to an obesity crescendo.Augmentation in obesity also causes economical expenditures both indirectly and atfirst hand. The obesity tax implementations that have the major importance are beingemerged within the intervention tools against obesity. The obesity tax is applied forthe unhealthy food which induces obesity. Fat, soda, junk food and sweet taxes canbe considered as types of obesity taxes. Though, the obesity tax has been mostlycarried out in developed countries, it has also started as an implementation indeveloping countries as well. The purpose of this study is being referred as a taxpolicy tool over obesity tax and implementation figures in OECD countries.Practised obesity taxes in OECD countries are effective on reduction of unhealthyfood. In order to be efficient in taxes, public and industry acceptibilities are crucial.OECD reports of Turkey indicate that there is an increase over years. Besides, eventhe obesity tax hasn't been implemented yet in Turkey, but the result of studiesshows it is being supported by the communities. In conclusion, this study depicted inwhich the taxes are effective for reducing the obesity ,however it is inferred that it isinadequate and should be supported with the policy tools.Key words: Obesity,Obesity Tax, Tax Policy, OECD