Okul öncesi dönem çocuklarının bilgi iletişim teknolojilerini kullanma durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Teknolojideki hızlı gelişmeler bireylerin teknolojiye bakışları, ilgileri ve kullanımsüreleri gibi bazı durumları etkilemektedir. Gelecekte teknoloji kullanımının hayatımızdakiyerinin daha fazla olacağı bir gerçektir. Günümüzde çocukların bilgi iletişim teknolojilerininkullanımı denildiğinde akla ilk gelen bilgisayar olmaktadır. Ancak bilgi iletişim teknolojilerisadece bilgisayarlar ile sınırlı değildir. Televizyon, oyun konsolları, akıllı telefonlar,elektronik robotlar, internet, dijital fotoğraf makineleri de bilgi iletişim teknolojileriarasındadır. Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının bilgi iletişimteknolojilerini kullanma durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi ve bilgi iletişimteknolojilerine ulaşılabilme durumları, kullanım süreleri gibi değişkenler ile ilgili olarakebeveynlerinin görüşlerinin değerlendirilmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017eğitim-öğretim yılında Uşak il merkezindeki sekiz anaokulunda öğrenim gören çocuklarınebeveynleri oluşturmuştur. Araştırmada yöntem olarak karma yöntem kullanılmıştır.Çalışmanın ilk aşamasında 417 ebeveyn ile anket çalışması yapılmıştır. Daha sonra ise anketekatılan ebeveynler arasından 45 ebeveyn ile görüşülerek yarı yapılandırılmış görüşme formudoldurulmuştur. Bu formda okul öncesi dönem çocukları olan ebeveynlerin bilgi iletişimteknolojileri ile ilgili düşüncelerini belirtmeleri istenmiştir. Araştırmada Konca ve Köksalan(2015) tarafından geliştirilen, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan `Bilgi ve İletişimTeknolojileri Veli Ölçme Aracı (BİTVÖA)` ve `Kişisel Bilgi Formu` veri toplama aracıolarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde normallik testinde; gruplar arası farklılıkincelenmiş, ikili gruplarda Mann Whitney U-Testi, ikiden fazla gruplarda ise Kruskal WallisH-Testi uygulanılmıştır. Yapılan anket çalışmasına göre; ailelerin evlerinde bilgi ve iletişimteknoloji araçları olarak en fazla televizyon (%99,5) ve cep telefonu (%92,1) bulunduğusonucuna ulaşılmıştır. Elektronik robot ve oyuncakların ise en az bulunan bilgi iletişimteknolojileri araçlarından olduğu belirlenmiştir. Ebeveynlerin çocuklarına yönelik olaraketkinlikleri yürüttükleri alanlar ile ilgili sorulara verdikleri yanıtlar incelendiğinde çocuklarınen çok oturma odasında (%85,6), en az ise mutfakta (%58,0) etkinlikleri gerçekleştirdikleriortaya konulmuştur. Çocukların etkinliklerini kiminle beraber gerçekleştirdikleri sorusunda ençok kendi kendine (%77,5), en az ise başka bir çocukla beraber (%8,2) gerçekleştirdikleriortaya çıkmıştır. Yine yapılan anket sonucuna göre; ebeveynlerin verdikleri cevaplardoğrultusunda çocukların bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkileşiminde beceri, kullanımxdüzeyi ve sosyal yapı gibi boyutları ile cinsiyet, yaş ve ebeveyn öğrenim durumu gibideğişkenler açısından anlamlı bir farklılık görüldüğü belirlenmiştir.Ankete katılan ebeveynler arasından 45 ebeveyn ile yarı yapılandırılmış görüşmeformu doldurulmuştur. Ebeveynlerin verdikleri cevaplara göre çıkan sonuçlarda okul öncesidönem çocuklarının bilgi iletişim teknolojilerinden en çok televizyonu tercih ettikleri, gündeortalama 2-3 saat televizyon izledikleri belirlenmiştir. Ailelerin ise (%54) bu sürenin 1 saatiaşmamasını istedikleri belirlenmiştir. Görüşme formundan elde edilen bir diğer sonuca göreise ebeveynlerin BİT kullanma nedenleri iletişim (%86) iken çocukların BİT kullanmanedenleri oyun (%59) olarak belirtilmiştir. Yine yarı yapılandırılmış görüşme formundaebeveynlerin BİT kullanma süreleri annelerin 1-2 saat (%34), babaların ise 3-4 saat (%18)olduğu ortaya çıkmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formlarının değerlendirilmesi sonucuortaya çıkan bir diğer sonuç ise çocukların BİT tercih etme nedeni olarak oyun oynamak(%40) olduğudur. Ebeveynlere bilgi iletişim teknolojilerinin çocuğunuzla olan iletişiminizeetkileri nedir? (Olumlu ya da olumsuz) sorusunu sorduğumuzda olumsuz (%53) olduğunubelirtmişlerdir.

Rapid developments in technology affect people's use of technology It is a fact that theuse of technology in the future will have a greater place in our lives. Nowadays, it is thecomputer that comes to mind when the use of information and communication technologies ofchildren is mentioned. However, information and communication technologies are not limitedto computers. Information technologies include television, game consoles, smartphones,electronic robots, internet and digital cameras. The aim of this study is to evaluate the use ofinformation communication technologies of preschool children in terms of some variables andto evaluate the views of their parents about the variables such as the availability ofinformation communication technologies and the duration of their use. The population of thestudy consisted of the parents of children who were studying in eight preschools in the citycenter of Uşak in the academic year 2016-2017. A survey was conducted with 417 parents.The questionnaire was completed with semi-structured interview form with parents of 45parents. In order to complete the mixed method study, a semi-structured interview form wasprepared and parents of preschool children were asked to indicate their thoughts oninformation communication technologies. `Information and Communication TechnologiesParenting Instrument (BITAS) developed by Konca and Köksalan (2015) was used as the datacollection tool in the research process. In the analysis of the data obtained as a result of thenormality test; Mann-Whitney U-Test was used in bilateral groups and Kruskal-Wallis H-Testin more than two groups. As a result of the survey study, the most common information andcommunication technology tools in the children's homes are television (99.5%) and mobilephones (92.1%), the least electronic robots and toys, parents'responses to the areas in whichchildren carry out activities. examined children in the living room (85.6%), the least in thekitchen (58.0%) they perform activities and children at the most (77.5%) with another child(8.2%) activities have been realized. According to the results of the survey again; There is asignificant difference in terms of variables such as gender, age and parental education level interms of skills, usage level and social structure sub-dimensions of BİTVÖA in the interactionof children with information and communication technologies. This study was prepared as amixed method study.