Sosyal bilgiler öğretmenlerinin boş zaman değerlendirme etkinlikleri ile mesleki iş doyumu arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmenlerinin boş zaman değerlendirme faaliyetleri ve iş doyum düzeyleri tespit edilip, her iki olgu arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmanın veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde katılımcıların kişisel bilgileri, iş hayatı ve boş zaman süreleri, ikinci bölümde ise öğretmenlerin iş doyum ölçeği, üçüncü bölümde boş zaman faaliyetleri ve bu faaliyetlerin tercih edilme nedenleri, kimlerle katıldıkları, katılma yerleri, yönlendirmeye sebep olan etkenler, gerçekleştirilen etkinlikler sonucunda bireyde bırakılan izler ve boş zaman faaliyetlilerine yeterince katılmama sebeplerine yönelik sorular yer almaktadır ve toplamda 125 sorudan oluşmaktadır.Veri toplama aracı, tesadüfü olarak 350 sosyal bilgiler öğretmenine uygulanmış ve verilerin analizi uygun istatistiki bir paket program aracılığıyla analiz edilmiştir. %95 güven düzeyi ile çalışılmış ve değişkenlerin frekans tabloları yüzde değerleri ile birlikte verilmiştir. Çalışmada test tekniklerinden pearson korelasyon testi, bağımsız gruplar t testi, anova testi, ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışmada ölçek puanları ile boş zamana ilişkin değişkenler arasındaki ilişki pearson korelasyon testiyle, ölçek puanlarının demografik değişkenlere göre farklılık göstermesi ise bağımsız gruplar t ve anova testiyle, kategorik değişkenler arasındaki ilişki ki-kare testiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; sosyal bilgiler öğretmenlerinin 36,4'ü yeterli boş zamanlarının olduğunu düşünürken, 46,4'ü boş zamanlarının yetersiz olduğunu düşünmektedir. Katılımcıların %46,9'u zorunlu ihtiyaçlar dışında kendilerine sadece 1-3 saat kaldığı, %46,6'sı haftada sadece 1 gün tatil yaptığını belirtmektedir. Ayrıca katılımcıların sahip olduğu boş zamanlarını değerlendirmede %57,1'i bazen, %9,1 her zaman zorluk çekmektedir. Yine katılımcıların %31,7'si endişelerden uzaklaşmak, %30,9'u kişisel gelişim, %29,4 işten uzaklaşarak rahatlamak için boş zaman faaliyetlerine katılmaktadır. Yeterli boş zaman faaliyetleri katılamama sebeplerin başında ekonomik yetersizlik, zaman azlığı ve aileye harcanan zaman bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmamızda kadınların, erkeklere göre daha az boş zamanı olduğunu sonucu çıksa da `boş zamanının yeterliliği` sorusunda erkekler ile kadınlar arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin boş zamanlarını değerlendirmede fazlasıyla güçlük çekmeyenlerin genel doyum düzeyi en yüksek iken (2,98) fazlasıyla güçlük çekenlerin (3,60) en düşüktür.

In this research, leisure time activities and job satisfaction levels of social sciences teachers were determined and the relations between the two phenomena were investigated. The data collection tool of the research carried out with the scanning model consists of three parts. Questions in the first part are about the participants' personal information, work life and leisure time; questions in the second part are about the teachers' job satisfaction scale and questions in the third section, about leisure activities and the reasons for choosing these activities, with whom and where they attend these activities, the factors of the tendencies, the effects of the attended activities on the individual and the reasons for not attending leisure activities sufficiently and the survey consists of 125 questions in total.The data collection tool was randomly applied to 350 social sciences teachers and the analysis of the data was analyzed through an appropriate statistical package program. It was studied with 95% confidence level and the frequency tables of the variables were given with percentage values. Pearson correlation test, independent samples t test, anova test and chi-square test were used in the study. In the study, the relationship between the scale scores and the variables related to the leisure time was analyzed by the Pearson correlation test; variation of scale scores depending on demographic variables, by independent samples t and anova tests; the relationship between categoric variables, by chi-square tests. According to the research results, 36.4% of social sciences teachers think that they have sufficient free time, while 46.4% think that their leisure time is insufficient. 46.9% of the participants state that they have only 1-3 hours of leisure time apart from the basic necessities and 46.6% have only one day holiday. In addition, 57.1% of the teachers sometimes have difficulty in making use of their spare time and 9.1% always have. Also, 31.7% of participants participate in leisure activities to get away from worries, 30.9% for self-improvement, 29.4% to relieve getting away from work. The most important reasons for not being able to participate in leisure activities are economic insufficiency, lack of time and time spent on family. Although the study reveals that there is less free time for women than men, there is no significant difference between males and females in the question of `the sufficiency of leisure time`. While the general satisfaction level of those who did not have much difficulty in not evaluating their leisure time was the highest (2.98), those who had difficulty with the highest (3.60) were the lowest.