Mehmed Şükrü`nün (Dâmâd-ı Gelenbevî) Müntehabât-ı Mesnevî`si, (İnceleme-metin)

Abstract

Mevlânâ tarafından 13. yüzyılın ikinci yarısında yazılan Mesnevî, klâsik İslâm eserlerinin en önemlilerinden biridir. Mesnevî, asırlar boyunca büyük rağbet görmüş ve birçok kişiyi etkilemiştir. Mevlânâ Celâleddîn Rûmî'nin Mesnevî'si, Türk-İslâm âleminde en çok şerh yapılan eserlerden birisidir. Bu eserlerden biri çalışmanın da konusu olan Es-Seyyid el-Hac Mehmed Şükrü İbn es-Seyyid Ahmed 'Ata'nın (Dâmâd-ı Gelenbevî) Müntehabât-ı Mesnevî adlı eseridir. Şarih, mesnevinin birinci cildinden seçilen 231 beytin şerhini yapmıştır.Bu çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde şerh hakkında bilgiler verildikten sonra Türk Edebiyatında yapılan Mesnevî şerhlerini listeledik. Birinci bölümde Seyyid Mehmed Şükrü'nün hayatı ve eserleri tanıtılıp incelediğimiz eser hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde eser dini ve tasavvufi açıdan muhteva incelemesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise, eser günümüz alfabesine aktarılmıştır. Eserde dinî, tasavvufî ve ahlâkî konuların işlendiği; bilgilendirici ve eğitici bir yol takip edildiği görülür. Suret ve mana, arif ve feylesof, muhlis ve münafık, alem-i mülk ve alem-i melekut, ruh ve beden, vahdet ve kesret, aşk, insan-ı kâmil, sabır, tevekkül, ilim gibi kavramların açıklaması yapılır. Anahtar kelimeler: Mevlana, Seyyid Mehmed Şükrü, Müntehabat-ı Mesnevi, Tasavvuf, Şerh

Masnavi-i Ma'navi, a masterpiece of Mevlana Calaluddin Rumi from the 13th. century, is one of the greatest works of Islamic spiritual belles lettres. This work has influenced millions of people since the time it was scripted and many exegetical studies have been made. One of the paraphrastic studies on the work is Müntehabât-ı Mesnevî. The commentator tries to paraphrase 231 couplets from the Masnavis' first volume. This thesis consists of a prologue and three parts. First, we summarize the tradition of exegeses made on the book in Turkish so far. Then, Seyyid Mehmed Şükrü, and his works are listed after brief information on his biography. Lastly, the work mentioned is transliterated into today's Turkish alphabet.Regarding the content of the author's book, some points about the Islamic mysticism and moral conduct/ahlak are made and the method is essentially didactic and informative. Throughout the book basic concepts related to the Islamic view of the creation such as image, significance, sagacious, sincerity, barratry, universe of existence, universe of the invisible world, singleness, multitude, patience, trust in God, knowledge are explained in depth with examples. Key words: Mevlana, Seyyid Mehmed Şükrü, Müntehabat-ı Mesnevi, Islamic Sufism, Commentary