Yemen ve diğer MENA ülkeleri`nin ihracat rekabet güçlerinin karşılaştırmalı analizi

Abstract

Çalışmada Yemen ve MENA Ülkeleri'nin 2000 ile 2016 yılları arasında, Balassa ve Lafay İndeksi kullanılarak dış rekabet güçlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. SITC Rev. 3, 2 haneli ürün grubu analizi yapılarak elde edilen indeks değerleri ile ülkelerin hangi ürün gruplarında hangi ölçüde rekabet gücünün bulunduğu gösterilmeye çalışılmıştır.Çalışmada elde edilen sonuçlar, kullanılan iki göstergenin değerlerinin birbirine yakın olduğunu göstermiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Bahryen'in petrol,gübreler ve demir ihtiva etmeyen madenler, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Petrol ve herhangi bir sınıflandırmaya tabi olmayan özel işlemler ve mallar, Cezayir'in taş kömürü, petro, doğal gaz, balıklar ve diğer deniz ürünleri, meyve ve sebze, gübreler, hayvansal sıvı, inorganik kimyasal ürünler ve giyim eşyası ve bunların aksesuarları, İran'ın petrol, İsrail'ın gübreler ve diğer metal olmayan eşyalar, Katar'ın petrol, doğal gaz ve gübreler, Kuveyt'in petrol, Lübnan'ın meyve ve sebzeler, şeker, tütün, metal cevheri, gübreler, diğer metal olmayan eşyalar ve altın olmayan, Mısır'ın meyve ve sebzeler, dokuma elyafı, gübreler ve madenler ve doğal gaz, Yemen, Umman ve Suudi Arabistan'ın petrol ve doğal gaz, Tunus'un inorganik kimyasal ve gübreler, Ürdün'ün ise canlı hayvanlar, meyve ve sebzeler, tütün, Gübreler, İşlenmiş sıvı, katı yağlar; mumlar, İnorganik kimyasal ve Kağıt gruplarında yüksek seviyede rekabet gücüne sahip olduğu göze çarpmaktadır.Çalışmada gerek MENA ülkelerinin gerekse Yemen'in faktör yoğunluğu bazında rekabet gücü analizleri söz konusu ülkelerin ağırlıklı olarak emek ve hammadde yoğun ürünlerde üstünlüklerinin olduğunu göstermektedir. MENA ülkeleri ve Yemen'in katma değeri yüksek ürünlerin ihracatında ağırlıklı olarak rekabet gücü bulunmamaktadır.

The study aimed to determine the external competitiveness of Yemen and MENA countries between 2000 and 2016 using the Balassa Index and Lafay Index. The index values obtained by analyzing SITC Rev. 3, 2 digit product groups were tried to show the extent to which the countries had competitive power in which product groups. Results from the study showed that the values of the two indicators used were close together. According to the results, Bahryen's mines do not contain oil, fertilizers and iron, United Arab Emirates, oil and special transactions and goods not subject to any classification, Algeria's coal, petro, natural gas, fish and other seafood, fruit and vegetables, fertilizers, animal liquids, inorganic chemical products and clothing and their accessories, Iran's oil, Israel's fertilizers and other non-metal items, Qatar's oil, natural gas and Fertilizers, Kuwait's oil, Lebanon's fruits and vegetables, sugar, tobacco, metal ore, fertilizers, other non-metal items and non-gold, Egypt's fruits and vegetables, woven fiber, fertilizers and mines, and natural gas, Yemen, Oman and Saudi Arabia's oil and natural gas, Tunisia's inorganic chemicals and Fertilizers, and Jordan's live animals, fruits and vegetables, tobacco, fertilizers, processed liquids, fats; candles, inorganic chemicals and paper groups it stands out that it has a high level of competitiveness.The analysis of competitiveness of both MENA countries and Yemen on the basis of factor density shows that the countries in question have advantages in mainly labor and raw material intensive products. The MENA countries and Yemen are predominantly non-competitive in the export of high value-added products.