Liselerde okul terki riskinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Uşak ili örneği)

Abstract

Bu çalışmada 2017-2018 tarihleri arasında Uşak ilindeki lise öğrencilerinin okul terki riski taşıyıp taşımadığı araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini Uşak ili ve ilçelerindeki liselerde bulunan 17.209, örneklemini ise 725 adet lise öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilerin okul terk riskini ölçmek için Yorğun tarafından 2014 yılında geliştirilen `Okul Yaşantıları Ölçeği (OYÖ)` uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 17.0 aracılığıyla değerlendirilmiştir. Betimsel istatistikler ile riskin araştırmanın alt problemlerinde yer alan değişkenler için ne oranda görüldüğü, daha sonra ise ANOVA testi verilerine göre OYÖ' deki her bir alt ölçek bağlamında anlamlı bir fark taşıyıp-taşımadıkları ve anlamlı farkın hangi gruplar arasında olduğu ortaya konmuştur.Yapılan analiz sonucu genel risk ortalamasının 2,60 oranında olduğu görülmüştür. Öğrencilerin genel anlamda yüksek düzeyde okul terki riski taşımadığı ancak, sınıf düzeyi (12.sınıf) okul türü (Anadolu Meslek Lisesi) ve veli eğitim düzeyi değişkenlerinde, OYÖ' nün alt ölçeklerinden en fazla `Kendini Geri Çekme` alt ölçeği bağlamında orta düzeyde risk taşıdıkları saptanmıştır. Araştırmanın diğer değişkenlerinden biri olan cinsiyet değişkeni için riskin orta düzeyde ve erkek öğrencilerde `Akran Grubunun Okula Yönelik Tutumları` boyutunda olduğu ortaya çıkmıştır. Veli eğitim düzeyi değişkeninin okul terk riskine etkisinin en yüksek düzeyde `Kendini Geri Çekme` boyutunda olduğu görülmüştür. Baba eğitim düzeyi `ilkokul terk`, anne eğitim düzeyi `ilkokul` olan öğrencilerde orta düzeyde risk olduğu tespit edilmiştir. Not ortalaması değişkenine göre yedi alt ölçeğin altısında orta düzeyde risk tespit edilmiştir. Riskin en fazla 0-49 arası not ortalamasına sahip öğrencilerde olduğu ve `Akran Grubunun Okula Yönelik Tutumları` alt ölçeğinde olduğu görülmüştür. Devamsızlık değişkeni için özürlü devamsızlığı 10 gün ve üzeri olan öğrencilerde yedi alt ölçeğin altısında orta düzeyde risk tespit edilmiştir. Aynı şekilde özürsüz devamsızlığı 15 gün ve üzeri olan öğrencilerde ise, OYÖ tüm alt ölçeklerinde orta düzey risk tespit edilmiştir. Araştırma sonunda alan yazındaki diğer bazı araştırma bulgularıyla örtüşen sonuçlara ulaşılmıştır. Diğer değişkenler içinden en fazla devamsızlık, düşük akademik başarı, düşük eğitim seviyesine sahip ebeveyne sahip olma, tek ebeveyne sahip olma gibi olguların okul terki riskini artırdığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Okul Terki, Okul Terk Riski, Lise.

In this study, it has been investigated whether high school students in Uşak province carry drop out risk between 2017-2018. The universe of the study consists of 17.209 high school students in Uşak province and its districts and the sample consists of 725 high school students. The School Experiences Scale developed by Yorğun in 2014 was applied to measure students' dropout risk. The data obtained were evaluated through SPSS 17.0. By descriptive statistics the percentage of the risk for the variables in the sub-problems of the study are measured, and then according to the ANOVA test data, whether these variables carry a significant difference in the context of each subscale in the School Experiences Scale are found and by Tukey HSD test for which groups the difference is significant is shown.As a result of the analysis, the overall risk average was found as 2.60. In general, students do not carry a high level of school drop-out risk, but they have a medium level risk in terms of grade level (12th grade) school type (Anatolian Vocational High School) and parent education level variables, in the context of `Self-Withdrawal` subscale the most. One of the other variables of the study, the risk for the gender variable was found to be at moderate risk and is in the subscale of `Attitudes of the Peer Group to School` among male students. The effect of parental education level variable on dropout risk was found to be at the highest level in `Self- Withdrawal ` dimension. It is determined that there is a moderate risk among the students whose fathers' are primary school drop outs and whose mothers' education level are primary school . According to the grade variable, moderate risk was determined in six of the seven subscales of the so-called scale. It was seen that the risk was at a highest level among students with a grade average of 0-49 and it was in the `Attitudes of Peer Group to School` subscale. Moderate risk was found in six of the seven subscales in students with excused-absence of 10 days or more for the absenteeism variable. Similarly, for students with an unexcused-absence of 15 days or more, moderate risk was found in all subscales of the so-called scale.At the end of the research, the conclusions in consistent with some other research findings in the literature are reached. Among the other variables, it is found that the factors increasing drop out risk the most are, absenteeism, low academic success, having parents with low educational level and having single parents.Keywords: Dropout, Dropout Risk, High School.