Finansal okuryazarlık ve bireysel tasarruf davranışları: Ankara ili örneği

Abstract

20. yüzyılın üçüncü çeyreğinden başlayarak gelişimini hızlandıran teknoloji ve küreselleşme ile beraber finansallaşma süreci de hız kazanmıştır. Finansal piyasaların çeşitlenmesi ve kapsamının genişlemesi neticesinde, bu alanı iyi kullanabilecek bilgili, davranış ve tutumunu finansal açıdan iyi yöneten bireylerin var olması, bireyin kendi ekonomisi ve aynı zamanda toplum ekonomisi açısından önemli hale gelmiştir. Yatırım ve tasarruf araçlarını bilip, bunları iyi yorumlayan birey alacağı tasarruf kararlarıyla piyasanın şekillenmesine etkide bulunacaktır. Ayrıca, ülke ekonomilerinin gelişip, sağlıklı bir şekilde büyüyebilmesi için de bireysel anlamdaki tasarrufların katkısına ihtiyaç duyulduğu yadsınamaz bir gerçektir. Finansal bilgi, tutum, davranışlar ve ayrıca demografik bazı özelliklerin, bireylerin tasarruf etme kararlarında ne denli etkisi olduğu bu noktada önemlidir. Finansal okuryazarlık, bireysel tasarruflara güçlü bir tesirde bulunuyorsa, uygun politika araçlarıyla ve eğitim kanallarıyla bu yönde bir gelişim amaçlanacaktır. Bu kapsamda, çalışmamızdaki temel amaç Türkiye'nin başkenti olan Ankara'da yaşayan vatandaşların demografik özellikleriyle beraber, finansal okuryazarlık bileşenleri olan finansal bilgi, finansal davranış, tutum seviyelerini tespit etmek ayrıca ölçümü yapılan bu faktörlerin, kişilerin sergiledikleri tasarruf davranışları ve kararları üzerinde etkisinin olup olmadığının sonuçlarını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, Ankara'da yaşayan 760 vatandaşa anket uygulaması yapılmış sonuçlar SPSS programında test edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda, Ankara ilinde yaşayan vatandaşlar yüksek düzeyde finansal okuryazardır. Bireylerin anket sorularına verdikleri cevaplara göre finansal açıdan bilgi seviyesi ile tasarruf davranışı ve bazı demografik özelliklerarasında ilişkinin anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır. Finansal okuryazarlık düzeyi en yüksek segmentte yüksek lisans/doktora mezunu, 25-30 yaş arasında yer alan 1 çocuğu olan insanlar yer almaktadır. Finansal bilgi düzeyi düşük olan, ilköğretim mezunu, evli ve çocuğu olan segmentte yer alan bireyler ise, tasarruf davranışına daha çok önem vermektedir. Buna göre, yüksek finansal bilgi seviyesine sahip kişilerin tasarruf davranışı sergileme konusunda eğitime ihtiyaç duyduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Since second half of the 20th century the process of financialization has accelerated along with technology and globalization. As a result of diversifying and enhancing financial markets in terms of its scope, individuals who would use this field well and who would manage his/ her behavior and attitude in terms of finance became important both for individual and for society. Individual that knows instruments of investment and saving and interprets them well may influence shaping of the market. Also it is an undeniable fact that contributions of individual savings are necessary for a country's economic development, and healthy growth. Hence at this point it is significant to what extent financial knowledge, behaviors, and also certain demographic qualities impact on individuals' decision to save. If financial literacy has a strong influence on individual savings it would be aimed at this direction through appropriate policy tools, and education channels.Within this framework, the primary goal of this working is to calculate financial literacy (knowledge, attitude, and behavior) level of citizens living in Turkey's capital Ankara with demographic qualities and to examine whether these factors has a meaningful impact on individual saving behavior. Accordingly, 760 citizens living in Ankara are surveyed and the results are tested by SPSS program. As a result of analyze, it might be said that citizens living in Ankara are advanced in terms of financial literacy. There is a important relation between level of financial knowledge, savings behavior and demographic qualities. People who are graduates of master/ PhD level, aged 25-30, and parents of one child occupies the top segment from the standpoint of financial literacy. On the other individuals who has poor financial knowledge, graduates of elementary school, married with children values the saving behavior more. In accordance, it is understood that, individuals who has higher levels of financial knowledge need education for demonstrating saving behavior.