XIX. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Sason Ermenileri ve Sason Ermeni isyanları

Abstract

Hazırladığımız bu çalışmada Osmanlının son dönemlerinde ortaya çıkan milliyetçi isyanlar içerisinde önemli bir yer tutan Ermeni Komitacıları tarafından çıkartılmış olan Sason isyanları konusu hakkında bilgi verilmiştir.Çalışmamızda öncelikle, Sason bölgesinin geçmişten günümüze yaşadığı tarihi ve idari anlamda değişimler ele alınmıştır. Devamında ise Osmanlı İmparatorluğu döneminde Sason bölgesinde yaşanan değişimler ve bölgede yaşayan Ermeni ve Müslüman halk arasındaki ilişkinin seyri hakkında bilgiler verilmiştir. Sason coğrafyası ve burada yaşayan Ermeniler hakkında genel bir bilgi verildikten sonra Ermeni Sorununun ortaya çıkışını ve bu noktada Sason'un önemi üzerinde durulmuştur. Milliyetçi Ermeni siyasi yapıların ortaya çıkmasından sonra 1894 yılında Hınçaklar ve 1904 yılında ise Taşnakların öncülüğünde Sason'da ortaya çıkan olaylar ve sonrasında yaşananlar etraflı şekilde ele alınmaktadır. Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Sason'da yaşanan isyanları ele aldığımız bu çalışmamızda konu ile ilgili bilgilere ulaşmak için Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Sason Bölgesinde yaptığımız sözlü tarih çalışmaları ve kaynak eserlerden istifade edilmiştir.

The Study, which we prepared, gives information about Sason rebellions that emerged in Ottoman Empire's recent times and was supported by Armenian. This rebellion became one of the mast important one among nationalist rebellions.İn our study, we firstly tackled historical and executive changes of Sason's region from past to till. Later on, The study has informed that changes of Sason's region and relationship between Muslims and ArmeniansAfter giving a general information about Sason's geography and Armanians, who lived in Sason, The study has emphasized on . Armanian Matter and Role of Sason for this matter. After Nationalist Armenian political structures emerged, İt's tackied in details. That events which happened in Sason leading by Hunchakian in 1894, Dashnaks in 1904 and what happened after these events. İn our study, we based on Prime Ministry's Archieve, source Works and Verbal study in Rebellion region Sason to Access information.