Eğitim kurumlarında liderlik kapasitesi ve örgütsel adanmışlık arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma; Milli Eğitim Bakanlığına bağlı İlkokul ve Ortaokullarda çalışan öğretmenlerin, liderlik kapasitesi ile örgütsel adanmışlık arasındaki ilişkiyi belirleyebilmek amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın örneklemi 2018-2019 eğitim öğretim yılında Uşak il merkezinde, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı İlkokul ve Ortaokullarda çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırma betimsel nitelikte tarama modeline göre desenlenmiş olup; veriler likert tipi ölçme aracı ile toplanmıştır. Ölçme aracı sonuçları SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Öğretmenlerin anketlere yönelik verdikleri cevaplara ait verilerin yorumlanmasında ise, elde edilen veriler, frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (?̅) ve standart sapmalar (ss) bakımından değerlendirilerek yorumlanmıştır. Demografik değişkenlerle, maddelere yapılan değerlendirmeler arasındaki olası farklılıkları incelemek için ise, t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testlerinden faydalanılmıştır.Araştırma sonucunda; ölçme aracına bakıldığında öğretmenlerin algılanan Toplam Liderlik kapasitesi alt boyutundaki ortalamaları orta düzeyde olduğu söylenebilir. Bulgular incelendiğinde liderlik kapasitesi ölçeğinin dağıtımcı liderlik alt boyutunda cinsiyet bazında anlamlı bir fark görünürken; işbirliği ve ortak sorumluluk, algılanan öğrenci başarısı, Paylaşılan okul vizyonu alt boyutları ve genel liderlik kapasitesi algısı düzeyinde anlamlı bir farklılaşma bulunamamıştır. Medeni hal, eğitim durumu ve yöneticilik yapıp yapmama değişkenine göre anlamlı fark olmadığı görülmüştür. Algılanan dağıtımcı liderlik düzeyi ile Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süre ve yöneticilik deneyimi süreleri arasında pozitif düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süre ve yöneticilik deneyimi süreleri arttıkça, algılanan dağıtımcı liderlik özellikleri de artmaktadır. Paylaşılan okul vizyonu ile Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süre ve yöneticilik deneyimi süreleri arasında pozitif düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süre ve yöneticilik deneyimi süreleri arttıkça, paylaşılan okul vizyonu da artmaktadır. İşbirliği ve ortak sorumluluk düzeyi ile Öğretmenlerin yaşları ve kıdemleri arttıkça, işbirliği ve ortak sorumluluk düzeyi de artmaktadır. Algılanan öğrenci başarısı ile öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süreler ve yöneticilik deneyimi süreleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Genel olarak bakıldığında ise Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri ve yöneticilik deneyimi süreleri arttıkça, toplam liderlik kapasitesi de artmaktadır. Öğretmenlerin Toplam adanmışlık düzeyi ortalama değerine bakılarak öğretmenlerin toplam adanmışlık düzeylerinin orta düzeyde olduğu söylenebilir. Öğretmenlerin toplam adanmışlık düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre bakıldığında; Erkek öğretmenlerin ortalamaları, kadın öğretmenlerin ortalamalarına göre anlamlı bir şekilde daha yüksektir. Öğretmenlerin toplam adanmışlık düzeylerinin medeni hal değişkenine göre bakıldığında; Evli öğretmenlerin ortalamalarının, bekar öğretmenlerin ortalamalarına göre anlamlı bir şekilde daha yüksektir. Öğretmenlerin okullarda toplam adanmışlık düzeyinin Eğitim durumu değişkenine göre anlamlı bir farklılaşma bulunamamıştır. Öğretmenlerin toplam adanmışlık düzeylerinin yöneticilik deneyimi olup olmama değişkenine göre bakıldığında; Yöneticilik deneyimi olan öğretmenlerin ortalamalarının, yöneticilik deneyimi olmayan öğretmenlerin ortalamalarına göre anlamlı bir şekilde daha yüksektir. Öğretmenlerin Toplam adanmışlık düzeyi ile öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süreler ve yöneticilik deneyimi süreleri arasında pozitif, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yaşları, kıdemleri, okulda geçirdikleri süre ve yöneticilik deneyimi süreleri arttıkça, Toplam adanmışlık düzeyleri de artmaktadır. Öğretmenlerin Toplam adanmışlık düzeyi ile öğretmenlerin dağıtımcı liderlik düzeyleri, öğretmenlerin paylaşılan okul vizyonu, işbirliği ve ortak sorumluluk anlayışı, algılanan öğrenci başarısı ve Toplam Liderlik kapasitesi algıları arasında arasında pozitif, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmenlerin dağıtımcı liderlik özellikleri, Paylaşılan okul vizyonu, İşbirliği ve ortak sorumluluk anlayışı ve algılanan öğrenci başarısı arttıkça, Toplam adanmışlık düzeyleri de artmaktadır.

The aim of this study was to determine the relationship between leadership capacity and organizational commitment of the teachers working in primary and secondary schools of the Ministry of National Education.The sample of the study consists of teachers working in primary and secondary schools of the Ministry of National Education in the city center of Uşak in the 2018-2019 Academic Year. The research was designed according to descriptive scanning model; Using the quantitative method, the opinions were determined through questionnaires. The survey results were analyzed through SPSS program. In the interpretation of the data of the teachers' responses to the questionnaires, the data were interpreted in terms of frequency (f), percentage (%), arithmetic mean (?̅) and standard deviations (ss). The t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) tests were used to examine possible differences between demographic variables and assessments of items.As a result of the research; When the questionnaire is examined, it can be said that the average of teachers in perceived Total Leadership capacity sub-dimension is moderate. When the findings were examined, there was a significant difference in the distribution leadership sub-dimension of the questionnaire's leadership capacity scale in terms of gender; No significant differences were found in the level of cooperation and common responsibility, perceived student achievement, shared school vision sub-dimensions and general leadership capacity perception. There was no significant difference in terms of marital status, educational background and whether or not to manage. There is a positively significant relationship between perceived distributive leadership level and teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience. As teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience increase, perceived distributive leadership characteristics increase. There is a positive meaningful relationship between shared school vision and teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience. As teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience increase, so does the shared school vision. The level of cooperation and common responsibility. As teachers' age and seniority increase, so does the level of cooperation and joint responsibility. There was no significant relationship between perceived student achievement and teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience. It can be said that as teachers' ages, seniority and managerial experience periods increase, total leadership capacity increases. The total commitment level of the teachers was calculated as . Based on this average value, it can be said that the total commitment levels of the teachers are moderate. When the total commitment levels of the teachers are examined according to the gender variable; The average of male teachers is significantly higher than the average of female teachers. When the total commitment levels of the teachers were examined according to the marital status variable; The average of married teachers is significantly higher than the average of single teachers. There was no significant difference in the total commitment level of teachers according to the educational status variable. When the total commitment levels of the teachers are examined according to the variability of managerial experience; The average of teachers with management experience is significantly higher than the average of teachers without management experience. There was a positive, low and significant relationship between teachers 'total commitment level and teachers' ages, seniority, time spent at school and management experience. As teachers' ages, seniority, time spent in school and management experience increase, Total commitment levels increase. A positive, low level and significant relationship was found between the total commitment level of teachers and the distributed leadership levels of teachers, shared school vision, cooperation and common sense of responsibility, perceived student achievement and Total Leadership capacity perceptions. As teachers' distributed leadership characteristics, shared school vision, understanding of cooperation and shared responsibility and perceived student achievement increase, their total commitment levels increase.