Batman`da petrolün bulunması, kente sosyoekonomik ve sosyokültürel etkileri (1940-1970)

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Siirt ilinin Beşiri ilçesinin İluh nahiyesi olarak kayıtlara geçen 1990'da vilayet statüsüne kavuşan Batman'ın 1940 yılında bölgede petrolün bulunması sonrasında yaşamış olduğu sosyal, ekonomik ve kültürel değişimi ortaya çıkarmaktır.Çalışmanın neticesinde 1940'ların başında küçük bir nahiye iken 1955 yılında belde, 1957 yılında ilçe ve son olarak 1990 yılında vilayete dönüştüğü görülmüştür. İdari anlamdaki bu değişim sosyal alanda da gözlemlenmiş; 1940'ların başında 409 olan bölge nüfusu petrolün bulunması, TPAO'nun kurulması sürecinde dışarıdan sürekli bir göç almıştır. 1970'lere gelindiğinde nüfus 50.000'lere ulaşmıştır. TPAO'da çalışan personellerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla alt ve üst yapısı son derece gelişmiş, sosyal kompleksleri bulunan bölgeye yönelik bir kent modeli ortaya çıkarılmıştır. TPAO Site sakinlerinin ihtiyaçlarının karşılanması, moral ve motivasyonlarının arttırılması amacıyla gerçekleştirilen sosyal ve kültürel faaliyetler kentin büyük bir canlılık kazanmasına da neden olmuştur. Bu faaliyetlerin organizasyonunu sağlayan kurumlar ise elde ettikleri başarılarla sadece bölgede değil ülke genelinde tanınmışlardır. Nahiye statüsünde bulunduğu yıllarda sadece 1 ilkokul mevcut iken 1967 yılında 4 ilkokul, 1 ortaokul ve 1 kız sanat okulu ve 1 akşam kız sanat okulu ile eğitim alanında da büyük bir aşama kaydedildiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Batman, Petrol, Rafineri, İluh, Raman Dağı, TPAO

The aim of this study is to reveal the social, economic and cultural changes after discovering petroleum in 1940 at Batman city, which was firstly registeredas İluh township of Beşiri town of Siirt province and obtained the provincial status in 1990. As a result of thisstudy it is seen that while in 1940 the small town ship İluh becomes municipality, named Batman, in 1955 and it was transformed into the county in 1957 and finally into the province in 1990. This administrative change is been observed in social area also; At the beginning of the 1940's, the population of 409 had a permanent migration from the outside in the process of the drilling of petroleum and the establishment of TPAO. By the 1970s, the population reached 50,000. In order to meet the necessities of the personel working in TPAO, a city model for the region has been uncovered, which has a highly developed sub-structures and social complexes. The social and cultural activities aimed at meeting the necessities of the residents of TPAO and increasing their morale and motivation have also contributed to the vitality of the city. The establishments that organized these activities have been recognized not only in theregion but also throughout the country, with their excellent achievements.While there was only one primary school during the years when it was a district, it is seen that there was a big improvement in education in 1967 with 4 primary schools, 1 secondary school, 1 girls art school, and 1 girls evening art school.Keywords: Batman, Petroleum, Refinery, İluh, Blood of Soil Movie, TPAO