İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe ve matematik eğitimine yönelik bilişsel yapılarındaki değişiminin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe ve matematik eğitimine yönelik belirlenen anahtar kavramlara ilişkin bilişsel yapılarındaki değişimi incelemektir. Araştırmanın amacına uygun olarak bu çalışmada genel tarama modellerinden kesitsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi ilköğretim matematik öğretmenliği bölümünün birinci ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören 90 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak 18 anahtar kavramdan oluşan kelime ilişkilendirme testi kullanılmıştır. Kelime ilişkilendirme testi sonucunda elde edilen verilerden hem birinci sınıf hem de dördüncü sınıf öğretmen adaylarının cevap kelime sayılarını gösteren frekans tabloları oluşturulmuştur. Daha sonra oluşturulan frekans tablolarının anlamlı bir hal alması açısından kesme noktası (KN) tekniği kullanılarak kavram ağı haritaları oluşturulmuştur. Oluşturulan kavram ağı haritaları yardımıyla veriler yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda hem birinci hem de dördüncü sınıf öğretmen adaylarının en çok `matematiksel bilgi` anahtar kavramına yönelik cevap kelime ürettikleri görülmüştür. Bu durum her iki sınıf düzeyinde de ilköğretim matematik öğretmen adaylarının zihinlerinde `matematiksel bilgi` anahtar kavramının diğer kavramlara göre daha belirgin şekilde yer tuttuğunu göstergesi olabilir. Ayrıca her iki sınıf düzeyinde de öğretmen adaylarının en az `matematik felsefesi` anahtar kavramına yönelik cevap kelime ürettikleri görülmüştür. Bu durum öğretmen adaylarının `matematik felsefesi` kavramını diğer kavramlara göre yüzeysel olarak bildiğinin göstergesi olabilir. Birinci ve dördüncü sınıf ilköğretim matematik öğretmen adaylarının kelime ilişkilendirme testine verdikleri cevaplardan oluşturulan frekans tabloları karşılaştırıldığında, öğretmen adaylarının aldıkları dört yıllık eğitim boyunca anahtar kavramlara yönelik bilişsel yapılarının fazla zenginleşmediği gözlemlenmiştir. Birinci ve dördüncü sınıf öğretmen adaylarının verilerinden yararlanılarak çizilen kavram ağları karşılaştırıldığında ise dördüncü sınıf öğretmen adaylarının belirlenen anahtar kavramlarla ilişkilendirdikleri cevap kelimelerinin ve kavramlar arasındaki ilişki sayısının birinci sınıf öğretmen adaylarına göre azda olsa arttığı görülmüştür.

The aim of this study was to examine the change in cognitive structures of pre-service mathematics teachers about mathematics and mathematics education. In line with the purpose of the study, cross-sectional survey method was used. The study group of the study were 90 pre-service freshman and senior primary mathematics teachers enrolling in a public university in the 2017-2018 academic year. The word association test consisting of 18 key concepts was used as a measurement tool. From the data obtained as a result of the word association test, frequency tables showing the number of answer words of both the freshman and senior pre-service primary mathematics teachers were formed. Then, the concept network maps were formed by using the cut point (CP) technique in order to make the frequency tables meaningful. Afterwards, the data were interpreted with the help of concept network maps. As a result of the research, it was seen that both freshman and senior pre-service primary mathematics teachers produced the answer word for the key concept of `mathematical knowledge` most. This may be a sign that the `mathematical knowledge` key concept has a more prominent place in minds of both freshman and seniors pre-service primary mathematics teachers compared to other concepts. In addition, it was seen that both the freshman and senior pre-service primary mathematics teachers produced the key concept of `mathematics philosophy` least. This may indicate that the pre-service teachers know the concept of `mathematics philosophy` superficially according to other concepts. According to the comparison of frequency tables gathered from the answers of pre-service freshman and senior primary mathematics teachers, it was observed that their cognitive structures towards key concepts were not enriched through their four yearlong university education. When the concept networks of pre-service freshman and senior primary mathematics teachers were compared, it was seen that the number of the relationship between the concepts and the answer words that the senior pre-service primary mathematics teachers associated with the key concepts slightly increased with respect to the ones given by the freshman pre-service primary mathematics teachers.