Uşak ili kentsel dönüşüm projelerinin coğrafi bilgi sistemi (CBS) yoluyla araştırılması

Abstract

Kentsel dönüşümün ülkemizdeki son yasal dayanağı, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'a bağlı olarak yapılmaktadır. Bu çalışmada, 6306 sayılı kanun kapsamında yerinde yapılan parsel bazlı dönüşümler ele alınmıştır. Çalışma alanı olarak, Uşak ili merkez mahalleleri değerlendirmeye alınmış olup yoğun dönüşümlerin yapıldığı Ünalan Mahallesi üzerinde çalışılmıştır. Kent merkezinde önemli bir konumda bulunan mahallenin, yerinde yap yık yöntemiyle yapılan dönüşümlerin hızla devam ettiği ve mevcut durum ve gelecekte karşılaşılacak fiziki durumlarla karşılaştırılmıştır.Çalışmada ilk olarak, Uşak ilinde dönüşen parsel bazlı riskli yapıların öznitelik verileri (ilçe, mahalle, cadde/sokak, kapı no, uavt kodu, yapı kimlik numarası v.b.) ile coğrafi verilerini (X,Y,Z) içeren bir veri tabanı oluşturulmuştur. Uşak iline ait uydu fotoğrafları, imar planları, hâlihazır haritalar, altyapı projeleri (içme suyu, kanalizasyon hatları) elde edilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) uygulamalarına uyumlu bir yazılım olan Mapinfo programında veri giriş işlemleri, sorgulama (SQL), analiz, raporlama ve harita üretim çalışmaları yapılmıştır. Çalışma sonunda dönüşümün %22'lik kısmını Ünalan Mahallesi'nin oluşturduğu ve bölgenin imar durumu, kat sayı artışı ve nüfus yoğunluk oranları tespit edilmiştir. Yakınlık fonksiyonuna göre planlanan park ve sağlık alanlarının yeterli olduğu görülmüştür. Fakat çocuk oyun alanı, eğitim alanı ve sosyal kültürel alanlara duyulan ihtiyaçlar CBS'nin uygun analiz yöntemleriyle tespit edilmiştir. Ünalan Mahallesi'nde artan kat sayı durumu sonucunda noktasal bazda artan nüfusun Mimar Sinan Caddesi'nin güneyinde yoğunlaştığı bilgisine ulaşılmıştır. Nüfus yoğunluk etkisi ele alındığında halihazır katsayı durumu ve imar planında öngörülen kat sayılar karşılaştırıldığında mahallede %16'lık nüfus artışı ortaya çıkmaktadır. Çalışma, toplumun gelecekte karşılaşacağı sorunların ortaya çıkarılmasında etkin rol oynamaktadır. Noktasal artışın önüne geçmek için gerekli yasal düzenlemeler halk ve kamu ortaklığında gerçekleştirilmelidir.

The most recent legal basis of the urban transformation in our country is depended to the Law No. 6306(which is about the Transformation of the Areas at Disaster Risk). In this study, examined parcel-based conversions is also being debated within Law No. 6306. As the study area, the central neighborhoods of Uşak were taken into consideration and Ünalan Neighborhood where intensive transformations were made was studied. In the neighborhood which is in an important position in the city center, it was observed that the transformations made by the ''build first-than demolish method'' continued rapidly. After that the current situation and the physical situations that may have been seen in the future were compared.In the beginning of this study, a database which is containing the attribute data(district,neighbourhood,street/road,door number,national adress database code(uavt), structure ID etc.) and geographical data(X,Y,Z) of the parcel-based risky structures that have been transformed in Uşak has been created. Satellite photographs, zoning plans, current infrastructure projects (drinking water, sewage lines) of Uşak city were obtained. The obtanied data has been combined in MAPINFO program, which is a GIS based software and query (SQL), analysis, reporting and mapping studies have been performed. At the end of the study, it was determined that 22% of the transformation was made by Ünalan Neighborhood. Zoning status of the region, increase in number of floors and population density rates have been determined. Parking and health areas planned according to the proximity function have been found to be sufficient. According to the Nearest analysis, it was found out that the planned parking and health areas are sufficient but children playgrounds, educational areas and social cultural areas are needed with the appropriate analysis methods of GIS. As a result of the increasing coefficient situation in Ünalan neighborhood, it is observed that the population increasing on a point basis is concentrated in the south of Mimar Sinan Street. When the population density effect is considered and the current coefficient status and the number of floors envisaged in the development plan are compared, a 16% population increase is observed in the neighborhood. The study plays an active role in revealing the future problems of the society. The necessary legal arrangements to ensure the overall increase should be made in partnership with the public and the state.