Tarım sektöründe tütün yetiştiriciliği çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği; Malatya ili örneği

Abstract

Tarım, insanların yaşamlarının sağlıklı ve nitelikli bir şekilde devamlılığını sürdürebilmek için birçok ihtiyaçlarını karşılayan önemli bir sektör konumundadır. Ülkemizin uluslararası piyasalarda marka değeri olan en önemli tarım ürünleri arasında tütün yer almaktadır. Türkiye'de yetiştirilen oriental tütünler, dünya piyasalarında uzun yıllar gördüğü yüksek talep sayesinde `Türk Tütünü` ismiyle anılmaktadır. Tütün, fide yetiştirilmesinden hasat edilmesine ve işlenmesine kadar geçen zamanda değişik metotlarla üretilmektedir. Makineleşmenin yoğun olduğu tarımsal alanlarda verimlilik oldukça yüksektir. Ülkemizde tütün yetiştiriciliği, el emeğiyle üretilmektedir. Tütün tohumlarının ekimi, hasat edilmesi, tütünün denklenmesi ve taşınması sırasında eğilip kalkmalar ve ağır yük taşıma nedeniyle birçok kas iskelet sistemi hastalıkları görülmektedir. Bel, sırt, baş ve boyun ağrıları gibi sağlık sorunları oluşmaktadır. Tütünde bazı işlemler sırasında kullanılan aletler, tehlikeli olmakta ve kesikler açık yara şekline dönüşerek hastalıklara neden olabilmektedir. Makineleşmenin artması, yukarıda sayılan tehlikelerin bazılarını ortadan kaldırmakta fakat yeni tehlikelere neden olmaktadır. Makinalara çarpmalar, elleri, parmakları veya kolları kaptırma gibi iş kazaları yaşanabilmektedir. Tütün üretiminde kullanılan gübre ve pestisit gibi toksik kimyasallar kullanılmaktadır. Bu kimyasallar solunum, ciltten emilim ve sindirim yoluyla vücuda alınmakta, sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Tütün yetiştiriciliğinde çalışanlar fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik ve psikososyal risklere maruz kalmaktadır. Bu tez kapsamında, ülkemiz tarım sektörü tütün yetiştiriciliğinde çalışanların iş sağlığı ve güvenliği açısından maruz kaldığı riskler belirlenmiştir. Riskleri yok etmek veya kabul edilebilir seviyeye indirmek için alınabilecek korunma tedbirleri ortaya çıkartılmış, bu korunma tedbirlerinde en etkin olanı belirlenmiştir. Risk değerlendirme yöntemlerinden olan kontrol listesi yöntemiyle tütün yetiştiriciliğinde bulunan riskler belirlenip kontrol listeleri hazırlanmıştır.

Agriculture is an important sector that meets many needs of people in order to sustain their lives in a healthy and qualified manner. Tobacco is among the most important agricultural products of our country that have a brand value in international markets. Oriental tobacco grown in Turkey, thanks to the high demand on the world market for many years `Turkish tobacco` is referred to by name. Tobacco is produced with different methods from seedling to harvesting and processing. Productivity is very high in agricultural areas where mechanization is intense. In our country, tobacco farming is produced by manual labor. Many musculoskeletal diseases are observed due to bending and lifting during tobacco seeds sowing, harvesting, balancing and transporting tobacco and carrying heavy loads. Health problems such as waist, back, head and neck pain occur. The tools used during some processes in tobacco are dangerous and cuts can turn into an open wound and cause diseases. Increased mechanization eliminates some of the dangers listed above but causes new hazards. Occupational accidents such as collisions with machines, gripping hands, fingers or arms can occur. Toxic chemicals such as fertilizers and pesticides used in tobacco production are used. These chemicals are taken into the body through respiration, skin absorption and digestion, causing health problems. Employees in tobacco farming are exposed to physical, chemical, biological, ergonomic and psychosocial risks.Within the scope of this thesis, the risks that the employees of our country's agriculture sector tobacco farming are exposed in terms of occupational health and safety have been determined. Protection measures that can be taken to eliminate risks or reduce them to an acceptable level have been revealed and the most effective of these protection measures have been determined. With the checklist method, which is one of the risk assessment methods, the risks found in tobacco farming were determined and checklists were prepared.