Evlilik doyumu ve çok boyutlu algılanan sosyal desteğin öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, evlilik doyumu ve çok boyutlu algılanan sosyal desteğin evli bireylerin öznel iyi oluş düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkilerinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Bursa'da yaşayan okuma-yazma bilen 18-65 yaş arasındaki 143 kadın ve 120 erkek olmak üzere toplam 263 evli bireye araştırmacı tarafından geliştirilen tek maddelik Kişisel Bilgi Formu ile birlikte Öznel İyi Oluş Ölçeği (ÖİOÖ), Evlilik Doyumu Ölçeği (EDÖ) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) uygulanmıştır. Veriler öncelikle cinsiyet değişkeninin ÖİOÖ, EDÖ ve ÇBASDÖ puanları üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi amacıyla MANOVA yöntemi ile incelenmiştir. Bulgular, ÇBASDÖ puanlarında kadınlar lehine anlamlı farklılık göstermiştir. Bu sonuca dayanarak diğer analizler kadın ve erkekler için ayrı ayrı yapılmıştır. Kadınlarda EDÖ ve ÇBASDÖ toplam ve alt boyut puanlarının ÖİOÖ puanları üzerindeki yordayıcı etkilerini belirlemek için iki; erkeklerde EDÖ ve ÇBASDÖ toplam ve alt boyut puanlarının ÖİOÖ puanları üzerindeki yordayıcı etkilerini belirlemek için iki olmak üzere toplam dört ayrı adımsal çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre evli kadınlarda toplam puanlar bazında ÇBASDÖ puanları tek başına ÖİOÖ puanlarının %25'ini, EDÖ puanları ile birlikte %32'sini; alt boyut puanları bazında ise aileden algılanan sosyal destek puanları tek başına ÖİOÖ puanlarının %21'ini, benlik, arkadaştan algılanan sosyal destek, cinsellik ile birlikte ise ÖİOÖ puanlarının %35'ini yordamaktadır. Evli erkeklerde ise toplam puanlar bazında ÇBASDÖ puanları tek başına ÖİOÖ puanlarının %22'sini, EDÖ puanları ile birlikte %26; alt boyut puanları bazında ise yalnızca aileden algılanan sosyal destek puanları ÖİOÖ puanlarını %27oranında yordamaktadır. Buna göre hem kadınlarda hem de erkeklerde sosyal destek ve evlilik doyumu öznel iyi oluşu yordamaktadır. Aileden algılanan sosyal destek her iki cinsiyet için de öznel iyi oluşun en güçlü yordayıcısı iken, erkekler için aynı zamanda tek yordayıcısıdır. Kadınlarda benlik, arkadaştan algılanan sosyal destek ve cinsellik de öznel iyi oluşun yordayıcısı olmaktadır.

The main purpose of this study was to investigate the predictive effects of marital satisfaction and multidimensional perceived social support on subjective well-being levels of married individuals. In line with this purpose, a single-item personal information sheet developed by the researcher, the Subjective Well-Being Scale (SWBS), the Marital Satisfaction Scale (MSS) and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) were administered to a sample of 263 married and literate participants (143 female and 120 male) aged between 18-65 and living in Bursa, Turkey. Initially the data were analyzed to examine the impact of gender on subjective well-being, marital satisfaction and multidimensional perceived social support by using the MANOVA technique. The results demonstrated that the scores on the MPSSS showed significant differences in favor of female participants. Based on this finding, other analyses were conducted separately for female and male groups. In total, four stepwise multiple regression analyses were carried out to investigate the predictive effects of the total and sub-dimension scores of the MSS and the MSPSS on the scores obtained on the SWBS. Two of these stepwise multiple regression analyses were conducted on female participants' scores, while the other two were conducted on their male counterparts' scores. The findings indicated that, for female participants multidimensional perceived social support predicted 25% of subjective well being alone, while this percentage was 32% combined with marital satisfaction, for sub-dimensions social support received from family predicted 21%, 35% combined with social support obtained from self, friends support and sexuality. When it comes to male participants, multidimensional perceived social support predicted 22% of subjective well-being alone, while this percentage was 26% coupled with marital satisfaction, and 27% for only social support received from family scores. Consequently, in both groups both social support and marital satisfaction predicted subjective well-being. While perceived social support received from the family was detected to be the strongest predictor of subjective well-being across the two groups, it was the only predictor for the male group. For the female group, the self, social support received from friends and and sexuality were also detected to be the predictors of subjective well-being.