Terör bağlamında dinde sapma davranışları; Hariciler ve Hizbullah karşılaştırması

Abstract

Araştırmamızın temel konusu din ile şiddet ve terör eylemleri arasındaki ilişkiyi incelemek; bu bağlamda dinde sapma davranışı olarak ortaya çıkan terör örgütlerinden Hariciler ve Hizbullah örneklerini analiz etmektir.Öncelikle Din nedir? Dinin toplumsal hayatta ki rolü nedir? Bu sorulara cevaplar aranmıştır. Daha sonra şiddet, terör ve terörizmin kavramsal tanımlamaları yapılarak farklı yaklaşımlarla konu çok yönlü olarak araştırılmaya çalışılmıştır. Uluslararası platformda terör ve terörizm kavramlarına olan yaklaşımlara kısaca göz atılarak, devletlerin terör konusundaki farklı duruşları da özet bir şekilde verilmiştir. Bu kavramsal tanımlamalardan sonra dinin şiddet ve terörle olan ilişkisi bir başlık altında incelenmiştir. Bu bağlamda terör örgütlerinin dini argümanları nasıl kullandıklarına dair geliştirdikleri yöntemler tespit edilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda terör örgütlerinin ortaya çıktığı toplumsal şartlar, bireylerin profili, mücadele yöntem ve felsefeleri ile toplumda nasıl bir etki oluşturdukları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmamız Hariciler ve Hizbullah özelinde terör örgütlerinin, dini argümanları ne amaçla ve nasıl kullanıldıklarını ortaya koymayı amaçlamıştır. Dinlerin şiddeti hem önleyici hem de üretici yönleri olduğu açıktır. Terör örgütleri, dinin bazen birleştirici, bazen de ayrıştırıcı rolünden yararlanarak toplumları etkilemişlerdir. Yani terör örgütleri amaçlarına ulaşabilmek için dini bazen mobilize edici unsur olarak bazen de eylemlerinin kaynak unsuru olarak kullanmışlardır. Böylece terör örgütleri, eylemlerini meşru bir zemine oturtarak toplumsal desteği sağlamak istemişlerdir. Diğer bir konuda terör örgütlerinin, dini metinleri parçacı yaklaşımla amaçlarına uygun olarak nasıl kullandıklarıdır. Örgütler parçacı yaklaşımı kullanarak dini metinleri amaçlarına uygun bir şekilde yorumlamışlar. Böylece kendilerini ifade edebilecek bir diyalektik oluşturuptoplumda karşılık bulmaya çalışmışlardır.Sonuç olarak dinde sapma davranışlarının kaynaklarının neler olduğu, sapma davranışlarına zemin oluşturan diğer etkenlerin neler olduğu konusu ve diğer faktörler etraflıca incelenerek değerlendirilmiş; elde edilen bulgular ortaya konulmuştur. Her iki örgüt arasında ki benzeşen ve ayrışan yönleri analiz edilerek, örgütün referans kaynakları ve felsefeleri karşılaştırmalı olarak araştırılmıştır. Bütün bu çalışmaların bir sonucu olarak elde edilen bulgular ifade edildikten sonra çözüm yolları üzerine önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Din, Şiddet, Terör, Harici, Hizbullah.

The main theme of this study is to examine the relationship between religion on one hand and violence and acts of terrorism, on the other, whilst it aims to analyse examples of Kharijites and the Hezbollah, of terrorist organisations that emerged as a deviating behaviour in faith.What is Faith, for starters? What role does Faith play in social life? This study seeks answers to the foregoing questions. Then it attempts to dive into a variety of approaches as deeply as needed in a multidimensional stance, elaborating definitions to conceptual meanings of violence, terror and terrorism. It also makes a short brief of the different positions of state governments in treating terrorism, after taking a momentary glance at the various approaches addressing the concepts of terror and terrorism in the international platform. After bringing the aforesaid conceptual definitions, the study examines the relations of faith with violence and terrorism. In this context, attempts have been made towards identifying precisely how the terrorist organisations make use of religious arguments. In the meanwhile, a comparative analysis of the societal conditions that give rise to terrorist organisations, the individual profiles of the persons joining them, their various methods and philosophies for conducting their struggle and their potential impacts on the society has been made, within a collated approach. This study has the main intent to reveal for what purpose and how terrorist organisations use religious arguments, in particularity of Kharijites and the Hezbollah. It is clear that religions have both preventive and productive aspects. Terrorist organisations have influenced societies playing sometimes a unifying role and sometimes, the role of a parser. This means that terrorist organisations have used religion as a mobilising factor at a time and as the principle factor of their acts, at another. Thus, the terrorist organisations aimed to gain social support by placing their actions on some legitimate grounds. Another subject that the study attempts to investigate is how terrorist organisations use religious texts in a fragmental approach, in line with their goals. The organisations have interpreted the religious texts following this fragmental approach. By doing so, they have tried to get community response to their inbred dialectics through which they could express themselves.Finally, a variety of suggestions were brought as to what the motives of deviating behaviours in religion are, what other factors help constitution of grounds for this kind of behaviours and how all these adversities can be prevented, which were then reviewed and evaluated along with other factors, and the resultant findings put forth in plain view, to the reader?s digest. The various similarities and differences between the two organisations were thoroughly analysed, in companion with a subsequent comparative search on their respective sources of reference and philosophies. Once the facts and findings obtained as a result of all these efforts are specified, propositions were made on potential remedies, with some partial comments on how to prevent all these oddities, to effectively struggle against terrorism. Keywords: Religion, Violence, Terrorism, Kharijites, Hezbollah.