Sağlık çalışanlarında tükenmişlik sendromunun kişilik özellikleriyle ilişkisi: Tunceli örneği

Abstract

Bu araştırmada, Tunceli'deki bir kamu hastanesinde çalışan 202 sağlık çalışanın kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyi incelenmiştir. İnsanlarla yüz yüze iletişim kurularak yapılan pek çok diğer meslekler gibi sağlık çalışanları da yoğun şekilde tükenme yaşamaktadır. Sağlık sektörü; yoğun stres yaşayan hastalara ve yakınlarına hizmet verme güçlüğü nedeniyle, diğer iş ortamlarından farklılık göstermektedir. Örgütsel faktörlerin yanı sıra çalışanların kişilik özellikleri de tükenmeyi etkilemektedir. Çalışanların kişilik özelliklerinin tükenmeyi etkilediği, hızlandırıcı etkisinin olduğu pek çok çalışma ile ortaya koyulmuştur.Sağlık çalışanlarının toplum sağlığının korunması, geliştirilmesi ve eğitilmesi açısından çok önemli olduğu ve diğer meslekler arasında stratejik bir önem taşıdığı düşünüldüğünde, sağlık çalışanlarının sahip oldukları kişilik yapılarının tükenmişlik davranış ve tutumlarına etki edip etmediğinin ortaya konması önemlidir. Bu araştırmanın temel amacı; sağlık çalışanlarının kişilik özelliklerinin, onların tükenmişlik düzeylerine etkilerini ortaya çıkarmaktır.Araştırmada Sıfatlara Dayalı Kişilik Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise; güvenilirlik ve geçerlilik analizleri, frekans analizi, korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda sağlık çalışanlarının kişilik özellikleri ile tükenmişliklerinin alt boyutları arasında ilişkinin olduğu saptanmıştır. Tükenmişlik alt boyutları ile kişilik özellikleri arasında tespit edilen ilişkilerin daha ayrıntılı incelenmesi için, alt boyutlar arasında doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Buna göre, duygusal tükenme üzerinde, kişilik özelliklerinin alt boyutlarının tamamın birlikte etkisi araştırıldığın da sadece duygusal dengesizlik alt boyutunun etkisinin pozitif yönlü ve en büyük olduğu tespit edilmiştir. Duyarsızlaşma üzerinde, kişilik özelliklerinin alt boyutlarının anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Ayrıca kişisel başarı duygusunda azalma alt boyutu ile kişilik özelliklerinin duygusal dengesizlik alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır.

In this study, the relationship between personality traits and burnout levels of 202 health workers working in a public hospital in Tunceli were examined. Like many other professions dealing with people via face to face communication, healthcare workers widely experience burnout syndrome. Due to the difficulty of serving to patients and their relatives suffering from intense stress, health industry differs from other work environments. Apart from organizational factors, traits of workers may well influence the burnout level. A considerable amount of literature has investigated the triggering effect of personality traits of workers on burnout syndrome.Due to the fact that the strategic importance of health professionals in terms of protection and implementation of public health as well as creating awareness, it is important to understand whether there is a relationship between healthcare workers' traits and burnout level of these workers. The main purpose of this study was to evaluate and validate the influence of the personality traits of health workers on their burnout levels.Adjective Based Personality Scale and Maslach Burnout Scale were used in the study. Reliability and validity analysis, frequency analysis, correlation and regression analysis were adopted in order to analyse the data.To sum up, the results of this study highlight that there is a relation between personality traits and sub-dimension of burnout. In order to examine the relationships between burnout subscales and personality traits in more detail, linear regression analysis was performed between subscales. According to these analyses, when the effect of all the sub-dimensions of personality traits on emotional exhaustion was examined simultaneously, it was determined that emotional imbalance sub-dimension was positive and the greatest impact on emotional burnout. There was no significant impact of sub-dimensions of personality traits on depersonalization. In addition, it has been found that there is a statistically substantial relationship between the decrease in personal sense of accomplishment subscale and the emotional unbalance subscale of personality traits.