Munzur akarsuyunda yaşayan alabalıklarda (Salmo trutta macrostigma) antioksidan enzim aktivitelerinin mevsimsel değişimlerinin araştırılması

Abstract

Yapılan çalışma ile yöreye özgü kırmızı benekli alabalığın farklı mevsimlerdeki oksidan ve antioksidan durumu araştırılmıştır. İlkbahar, yaz, sonbahar ve kış aylarında balıkların solungaç, kas ve karaciğerlerinden örneklemeler yapılarak –80 derecede muhafaza edilmiş ve oksidan ve antioksidan dengesinin belirlenmesi için glutatyon peroksidaz (GPx), katalaz (CAT) ve süper oksit dismütaz (SOD) seviyeleri analiz edilmiştir. Bunun yanında TAS ve TOS seviyelerine bakılarak total stres ve antioksidan kapasiteleri analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda, TAS aktivitesi solungaçlarda mevsimlere bağlı olarak değişme göstermez iken, kasta ve karaciğerde yaz döneminde en fazla bulunmuştur (p<0,05). Bütün mevsimlerde en düşük TAS aktivitesi solungaçta bulunmuş, en yüksek değerlere karaciğerde raslanmıştır (p<0,05). TOS aktivitesi solungaçlarda ve karaciğerde sonbaharda artarken, kas dokusundaki enzim aktivitesi yaz mevsiminde en düşük değerde ölçülmüştür (p<0.05). TOS aktivitesi aynı mevsimde dokular arasında değerlendirildiğinde; yaz ve sonbahar dönemlerinde kasta solungaç ve karaciğer dokularından düşük değerlere rastlanmıştır (p<0.05). Diğer dönemlerde dokular arasında önemli fark görülmemiştir. SOD aktivitesi için aynı mevsim içindeki organlar arası farklılıklar değerlendirildiğinde; bütün mevsimlerde SOD miktarı karaciğerde en yüksek bulunurken (p<0,05) kas dokusunda ilkbaharda; karaciğerde yazın ve solungaçlarda sonbaharda SOD aktivitesi en yüksek bulunmuştur.En yüksek GSH-Px aktivitesi yaz mevsiminde elde edilmiş (p<0,05) olup hepatopankreastaki GSH-Px aktivitesinde artış görülmesine rağmen dokular arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (p>0,05). Katalaz aktivitesi için aynı mevsim farklı dokular arasında değerlendirme yapıldığında; dokular arasında hiçbir mevsimde fark görülmezken, kas dokusunda yaz ve sonbahar aylarında, solungaçlarda kışın, karaciğerde ise yaz ve kış aylarında önemli artış olduğu tespit edilmiştir (p<0,05).Anahtar Kelimeler: Salmo trutta macrostigma, TAS, TOS, SOD, GSH-Px, CAT, Munzur Nehri.

In this study, the oxidant and antioxidant status of the indigenous brown trout were investigated in different seasons. In spring, summer, autumn and winter, gills, muscle and the liver of fish were sampled and stokced -80 degrees. The oxidant and antioxidant glutathione peroxidase to determine the balance (GPx), catalase (CAT) and superoxide dismutase (SOD) were analyzed. Total stress and antioxidant capacity were analyzed by looking at the total TAS, TOS levels.At the end of the study, while TAS activity does not change depending on the season, gills and liver (p> 0.05) were found to muscle and liver up to the summer period (p <0.05). TAS activity in the gills have been encountered in all seasons in the liver was found in the lowest to highest value (p <0.05).When TOS activity evaluation among the organs; in summer and autumn meant the lowest values were found. At other times there was no significant difference between the tissues. TOS activity in the summer gills and liver enzyme activities were measured in increased muscle tissue in the fall to the lowest levels (p <0.05).When SOD activity differences among organs in the same season for the evaluation; in all seasons the amount of SOD enzyme activity was highest in liver (p< 0.05). When evaluated according to the seasons the SOD activity of muscle tissue in the spring, liver in summer period and operculum in autumn were observed the highest values.The highest GSH-Px activity obtained in summer (p <0.05) and an increase in GSH-Px activity was not significant difference between the hepatopancreas tissue although observed (p> 0.05).In the same season when assessments of different textures for catalase activity; while no difference was seen in any season among tissues, an important increas have been identified in muscle tissue in the summer and autumn; in the gills in winter; in the liver in summer and winter (p <0.05).Key Words: Salmo trutta macrostigma, TAS, TOS, SOD, GSH-Px, CAT, Munzur River.