Farklı ırk ve ağırlıklarda sığırların meme morfolojisi ve süt parametreleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırma, farklı ağırlıktaki (zayıf, orta, ağır) Simmental ve Brown Swiss ırkı sığırlarda meme morfolojisi ve süt parametreleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın materyalini Erzincan İli Damızlık Sığır Birliğine bağlı Günay Hayvancılık Ticaret A.Ş. çiftliğinde bulunan 30 baş Simmental ve 30 baş Brown Swiss ineklerine ait veriler oluşturmuştur. Bu amaçla Günay Hayvancılık işletmesinden Mart 2017 tarihinde bir hafta aralıklarla süt örnekleri ve meme ölçümleri alınmıştır. Alınan süt örnekleri Erzincan İli Damızlık Sığır Birliği Laboratuarına getirilmiş ve pH, yağ, protein, laktoz, TKM, YKM, üre ve SHS sayımına tabi tutulmuştur. Hayvanlardan 5 farklı meme ölçüsü alınmıştır. Verilerin istatistik analizlerinde, Bağımsız İki Örnek T Testi, Varyans analizi ve Korelasyon testleri kullanılmıştır. Analizlerin uygulanmasında SPSS paket programı kullanılmıştır.Sığır ırklarına ait ağırlıkların (zayıf, orta, ağır) süt parametrelerine etkisi üzerine yapılan kıyaslamada, zayıf ağırlıktaki Brown Swiss sığırlarda süt protein içerikleri orta ve ağır gruplardan daha düşük bulunmuştur. Simmental sığırlarda ise zayıf grubun TKM içeriği orta ve ağır gruplardan daha yüksek belirlenmiştir. Simmental zayıf grupta YKM oranı, ağır gruptan daha yüksek çıkmıştır. Ağırlıklara göre ırklar ayrıca karşılaştırılmıştır. Zayıf Simmental sığırların sütlerinde yağ içeriği, zayıf Brown Swisslerden daha yüksek bulunmuştur. Orta ağırlıktaki Simmentaller, orta ağırlıktaki Brown Swisslerden daha yüksek yağ, ancak daha düşük protein ve YKM içeriğine sahip bulunmuştur. Ağır Simmental grup, ağır Brown Swiss gruptan daha düşük YKM oranına sahip bulunmuştur.Araştırmada meme ölçüleri, meme yüksekliği (MY), meme başı uzunluğu (MBU), meme başı genişliği (MBG), meme başı çevresi (MBÇ), meme çevresi (MÇ) ile süt biyokimyasal parametreleri arasında istatistiksel olarak önemli korelasyonlar bulunmuştur (p<0.05, p<0.01). Brown Swiss ve Simmental sığır ırkları ağırlıklarına (zayıf, orta, ağır) göre sınıflandırıldıklarında önemli düzeyde korelasyonlar tespit edilmiştir. Zayıf Brown Swiss sığırlarda, MY ile protein (r= -0.763, p=0.004) ve MBÇ ile TKM (r= -0.796, p=0.002) arasında negatif yönde ve yüksek düzeyde önemli bir ilişki bulunurken (p<0.01), MY ile laktoz (r=0.608, p=0.036) arasında pozitif orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir (p<0.05). Ağır Brown Swiss sığırlarda, MY ile protein (r= -0.830, p=0.001) arasında negatif yönde ve yüksek seviyede korelasyon bulunmuştur (p<0.01). Zayıf Simmental sığırlarda, MBG ile yağ (r= -0.625, p= 0.001) arasında negatif orta seviyede önemli bir ilişki saptanmıştır. Orta ağırlıktaki Simmental sığırlarda, MBÇ ile SHS (r= -0.530, p= 0.016) arasında negatif yönde ve orta seviyede bir ilişki bulunmuştur (p<0.05Simmental ve Brown Swiss sığır ırkları, ülkemizde süt üretimi için yaygın olarak yetiştirilmesine rağmen, süt parametreleri ile söz konusu ırkların meme morfolojileri arasındaki ilişkilerin ağırlık dağılımlarına göre gösterildiği araştırma literatürde mevcut değildir. Tezin en temel amacı da söz konusu ırklar için sahada ihtiyaç duyulan bilgilerin elde edilmesi ile literatürdeki eksikliğin kapatılmasıdır.Anahtar Kelimeler: Süt, parametre, sığır, Irk, Ağırlık, Meme, Morfoloji

The Relationships between Udder Morphology and Milk Parameters of Cows in Different Breed and WeightsThis research was conducted in order to examinethe correlation of udder morphology and milk parameters between Simmental and Brown Swiss cattle breeds with different weight (thin, normal and overweight). As research material, the data related to 30 Simmental and 30 Brown Swiss Cows was provided from the farm of Günay Livestock Industry In corparated Company affiliated with Erzincan Breeding Cattle Association. Milk samples and udder meauserements were provided from GünayLivestock Industry in March 2017 with one week intervals. The samples of milk were taken to the Laboratory of Erzincan Breeding Cattle Association and pH, fat, protein, lactose, TKM, YKM, ure and SHS values were analysed. Five different udder sizes were measured. From animal for Statistical Data Analyses, Independent two Samples T-Test, Analysis of Variance and Correlation Test were used. SPSS packaged software was used for the analyses.Comparing effects related to cattle weights (thin, normal, overweight) on milk parameters, in thin Brown Swiss cattle milk protein content was detected lower than the normal and overweight groups. In Simmental cattle TKM content of thin group was detected higher than that of normal and overweight groups. In thin Simmental group YKM ratio was determined as higher than the overweight group. Breeds in terms of weight were compared. In thin Simmental cattle fat contents of their milk were found out higher than that of thin Brown Swiss cattle. Simmental cattle having normal weight were detected to have higher fat content yet lower protein and YKM content Simmental cattle having normal weight. Overweight Simmental group was detected to have lower YKM ratio than over weight Brown Swiss group.In the research, it was revealed that there were statistically significant correlations between milk biochemical parameters and udder height (MY), teat length(MBU), teat width (MBG), teat circumference (MBÇ) and udder circumference (MÇ). When Brown Swiss and Simmental cattle breeds were categorized in terms of their weights (thin, normal and overweight), significant correlations were determined. It was identified that while there was a negative and significant correlation between MY and protein (r= -0.763, p=0.004) and MBÇ and TKM (r= -0.796, p=0.002) in Thin Brown Swiss Cattles, a positive correlationbetween MY and lactose (r=0.608, p=0.036) was identified. A negative high correlation between MY and protein (r= -0.830, p=0.001) was identified in Overweight Brown Swiss Cattles (p<0.01). In Thin Simmental cattle between MBG and fat, there was a negative and moderate correlation (r= 0.625, p= 0.001), in normal weight Simmental cattle between MBÇ and SHS (r= -0.530, p= 0.016) a negative and moderate correlation was identified (p<0.05).Despite the fact that Simmentaland Brown Swiss cattle breeds are raised commonly for milk production in our country, there are not any studies in literature focusing on the relationship between milk parametersand udder morphology in correlation to weight distributions. The main goal of this thesis is toobtain data needed in the field for the mentioned breeds and to fulfil the incompleteness in literature.Key Works: Milk, Parameter, Cattle, Breeds, Weight, Udder, Morphology