Vergi afflarının vergi mükellefleri açısından vergi uyumuna etkisi: Batman ili örneği

Abstract

Devletlerin, kamusal gereksinimleri karşılamak ve topluma karşı görevlerini yerine getirmek amacıyla ortaya çıkacak harcamaları karşılamaları için gelire sahip olmaları gerekmektedir. Bu aşamada kamu gelirlerinden faydalanılmaktadır. Kamu gelirleri içinde vergiler devlet açısından önemli bir gelir kaynağıdır. Bu gelir kaynağı ise vergi yükümlülerinden elde edilir ve yükümlüler açısından da yapılmış ya da yapılacak her türlü ödeme bir yük olarak görülebilmektedir. Vergi yükümlüleri yani mükellefler bu yükten kurtulmak için vergi kaybını artırıcı çeşitli işlemlere başvurabilmektedirler. Bu kayıp ve kaçağı artırıcı işlemlere başvurmayan mükellefler ise doğrudan ödemeleri gereken vergileri kısmen ya da tamamen ödememe eyleminde de bulunabilmektedirler. Gerek vergi kayıp ve kaçağını artırıcı işlemler gerek vergilerin kısmen ya da tamamen ödenmemesi sonucunda devletin gelirinde azalmalar meydana gelmektedir. Devletler hem gelirdeki azalışı durdurmak hem de kamusal gelirleri artırmak amacıyla vergi aflarına başvurabilmektedir. Vergi sistemi içerisinde vergi afları bundan dolayı önemli bir yere sahiptir. Çalışmamızda verginin tanımı, özellikleri, konusu ve nitelikleri incelenmiştir. Bununla beraber vergi uyumu, vergi uyumsuzluğu, vergi uyumsuzluğunun türleri, vergiye uyumu etkileyen faktörler, vergiye uyum sağlanmasının faydaları ve sonuçlarına değinilerek mükellefler üzerindeki etkileri saptanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada vergi aflarının çıkarılma sebepleri, Türkiye'de çıkarılan vergi afları ve çıkarılan vergi aflarının mükellefler üzerindeki etkileri incelenmiştir. İnceleme yapılırken vergi afları ile ilgili teorik bilgilere de yer verilmiştir. Çalışmamızın son bölümünde yapılan anket çalışması ile vergi aflarının vergi mükellefleri açısından vergi uyumuna etkisi üzerindeki etkileri hakkında yapılan değerlendirmeler yer almaktadır.

The goverments need an income to fulfill their public requirements and their duty for the society. Because of that, the goverment use public revenues. Taxes in public revenues are an important income source for the goverment. This income source is acquired from taxpayers and each payment done or going to be done by taxpayers can be seen like a duty. The taxpayers may try various procedure to pay less tax. That will increase the tax loss of the goverment. The taxpayers who pays also wants to pay less tax or even don't pay. The both cases result in loss of tax related revenue for the goverment. In order to decrease the tax loss and increase the revenues, the goverment applies tax amnesties. As a result, tax amnesties are important for tax systems. In our study, we examined the meaning of tax, it's specifities, it's theme and it's quality. We also tried to determine the effects on the taxpayers by referring tax compliance, tax mismatch, types of tax mismatch, factors effecting tax compliance and benefits and consequences of tax compliance. With this study we examined the reasons for tax amnesties, tax amnesties in our country and the effects of tax amnesties on taxpayers. During this study we also referred theoretical information about tax amnesties. In the last part of our study, we studied the evaluations of the survey study about the effects of tax amnesties on tax complience by taxpayers.