The Emerging tendencies in the making of the working class in Turkey

Abstract

ÖZ Bu tez işçi sınıfının `yapılışında` yeni ortaya çıkmaya başlayan eğilimleri analiz etmektir. `Yapılış` kavramı, sınıflar mücadelesini toplumsal analizin merkezine yerleştiren bir anlayışı temsil etmektedir. Bu teze, işçi sınıfının analizine, sınıfın yapısal ve verili özelliklerinden başlanmaması gerektiği bunların sınıflar mücadelesi esnasında kazanıldığını ve sürekli olarak değiştikleri savunulmaktadır. Öncelliği olan sınıflar değil, sınıflar mücadelesidir. Bu yüzden işçi sınıfının analizi, dinamik bir analiz olmalıdır. İşçi sınıfı üretim sürecindeki `boş yerleri` dolduran insanlardan oluşmamaktadır. İşçi sınıfı kendi `yapılışından` ortaya çıkmaktadır. Bu tezdeki analiz, bu nedenle bu yapılış üzerine yoğunlaşmaktadır. Yapılış işçi sınıfının burjuvazi ve/veya devlet veya diğer toplumsal gruplar tarafından sağlanan malzemeyi kullandığı bir süreçtir. Bu malzemeler işçi sınıfının kendisi tarafından da üretilip kullanılabilir. Yapılış sürecinde kullanılan malzemeler işçi sınıfının özelliklerim ve hareketim anlamada merkezi konumdadır ve sınıflar mücadelesinin ana konusunu oluştururlar. Kapitalizmin bütün evrelerinde, işçi sınıfının varlığı veya yokluğunu tartışmak yerine, işçi sınıfının yapılışında kullanılan malzemeleri incelemek, bu nedenle, daha önemlidir. IIITürkiye Cumhuriyetinin kuruluş yıllan işçi sınıfının yapılışının genel olarak ihmal edildiği yıllardır. Bu belki de verilerin sınırlı olmasıyla ilgilidir ama aynı zamanda işçi sınıfını tarihin durağan ve edilgen aktörü olarak kavramsallaştıran bir metodolojik yaklaşımı da temsil etmektedir. Böylesi bir yaklaşım sınıfsız ve kaynaşmış toplum iddiasında olan dönemin resmi ideolojisini meşrulaştırmaktadır. Bu yaklaşımın tersine, işçi sınıfının yapılışında kullanılan malzeme ve mekanizmaların incelenmesi ve bu dönemde kullanılan malzeme ile 1980'li yıllarda kullanılan malzemenin karşılaştırılması Türkiye'de işçi sınıfının yapılışında yeni ortaya çıkan eğilimlerin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. 1980 öncesi dönemde işçi sınıfını yapan burjuvazi ve devletti. Diğer bir deyişle, işçi sınıfının yapılış sürecinde kullanılan malzemenin içinde kendi malzemesi genel bir eğilim olarak oldukça sınırlıydı. Bununla birlikte 1980lerde yapılışta kullanılan malzemenin işçi sınıfına ait olma eğilimi önemli ölçüde artmıştır. Anahtar Kelimeler: İşçi Sınıfı, Sınıflar Mücadelesi, Yapılış, Emek Kontrol ve Direniş Biçimleri, Üretken ve Üretken Olmayan Emek, İşçi Aristokrasisi, Sınıf İttifakı, Devlet. iv

ABSTRACT This thesis analyses the newly emerging tendencies in the making of the working class. The concept of making represents an understanding which places the class struggles at the center of the social analysis. It is argued in this thesis that the analysis of the working class should not begin with the analysis of the structural and the given characteristics of this class, because these have been acquired through class struggles and they are changing continuously. What is prior is not the classes but the class struggles. The analysis of the working class, therefore, must be a dynamic analysis. The working class does not emerge from the people filling the 'empty places' in the production process. It emerges out from its own making. The analysis in this thesis therefore concentrates on this making and the class struggles are included to the analysis of the specific mechanisms of this making in the capitalist society. `Making` is a process where the working class utilizes different materials which are supplied by the bourgeoisie and/or the state or by other social groups. These materials can also be produced and utilized by the working class. The materials utilized in the process of making are central to the understanding of thecharacteristics and the movements of the working class and they are subject to class struggles. In every stage of capitalism, rather than discussing the 'existence/non- existence' of the working class, it is therefore important to study the materials utilized in the process of making of the working class. The establishment years of the Turkish Republic was a period in which the making of the working class is generally omitted. This might be due to the limited data, but it also represents a methodological approach that conceptualized the working class mainly as static and passive actors of history. Such an approch legitimizes the official ideology of the period which claimed that there is a classless and coalescence society. On the contrary, the study of the specific mechanisms and materials used in the making of working class and the comparison between the materials used in this period and in the years of 1980 is helpfull in understanding the emerging tendencies in the making of working class in Turkey. In the pre- 1980 periods, the working class was made by the state and the bourgeoisie. In other words, as a general tendency, 'own' materials of the working class in the process of making were very limited. However, in 1980's, its own material that are utilized in its making have been significantly increased. Key words: Working Class, Class Struggles, Making, Period of Etatism, Labour Control and Labour Resistance, Productive and Unproductive Labour, Labour Aristocracy, Class Alliances, State. u