A Study on the marble work of the Çoban Mustafa Pasha Mosque at Gebze

Abstract

oz GEBZE'DEKİ ÇOBAN MUSTAFA PAŞA CAMİSİNİN MERMER İŞLERİ ÜZERİNE ÇALIŞMA BARAKAT, Heba Nay el Yüksek Lisons Tezi, Mimarlık Tarihi Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ömür BAKIRER MAYIS 1992, S oı Sayfa Bu çalışma Gebze`deki Çoban Mustafa Paşa Cami Kompleksinde yer alan genel malzemenin ve dekoratif mermer işlerinin incelemesini kapsamaktadır. Çalışma, kompleksi genel olarak sizlere tanıtacak, ağırlık ise cami üzerinde olacaktır. Binaların fonksiyonları tanıtılacak ; her birindeki mermer çalışmaları analiz edilip değerlendirilecek ve Mısır Mamluk devrindeki mermer çalışmalarıyla olan ilişki gösterilip, mukayesesi yapılacaktır. Bu çalışma, politik olaylar, tarihi eserler ve analitik mukayeselerle pekiştirilecektir. Birinci bölümde 16. Yüzyılın tarihsel ve politik olayları kısaca özetlenmektedir. ikinci bölümde kompleksin genel bir tarifi sunulup, cami üzerinde durulmaktadır. Üçüncü bölümde ise camide kullanılan malzemelerin özellikle mermerin floral ve geometrik motiflerle kullanılışı incelenmektedir. Dördüncü bölümde ise malzeme, dekorasyon ve mimarinin bir değerlendirilmesi yapılmaktadır. Bu bölüm aynı zamanda Mısır Mamluk`taki malzemelerle mukayeseyi içermekte ve 5. Bolüme (sonuç) hazırlık teşkil etmektedir. Tezin tamamında açıklayıcı levha, fotoğraflar ve çizimler yer almaktadır. Önemli sözcükler: Gebze, Çoban Mustafa Paşa Kompleksi, Renkli Mermerler, Mısır Mamluk, Ibn İlyas. ıv

ABSTRACT A STUDY ON THE MARBLE WORK OF THE COBAN MUSTAFA PASHA MOSQUE IN GEBZE BARAKAT, Heba Nayel M.A. in History of Architecture Supervisor: Prof.Dr. Ömür BAKIRER May, 1992, 201 pages This is a study of the materials in general and the decorative marble work in particular found at the Coban Mustafa Pasha mosque, a part of the complex, in Gebze. It introduces and discusses the complex in general with reference to the mosque in particular, as well as the buildings with different functions. It analyzes, and evaluates the marble work and draw the connection between it and the tradition of marble work found in Mamluk Egypt. This correlation is further supported by political events, historical cronicals and analytical comparisons. An introduction and a brief resume of the historical and political events of the 16th century, is summarized in the first chapter. Chapter two is a general description of the complex with specific reference to the mosque. Chapter three analyzes the material used in the mosque with special reference to the marble decoration with floral and geometric patterns. An evaluation of the architecture, materials and decoration forms chapter four. This chapter also includes the comparison materials with Mamluk Egypt, and leads to the conclusion in Chapter five. The text is further illustrated through explanatory plates, photographs and drawings. Keywords: Gebze, Complex of Coban Mustafa Pasha, Colored Marbles, Mamluk Egypt, Ibn lyas. I I 1