Islamic tradition and modernity from confrontation to intellectural interaction

Abstract

Öz KARŞILAŞIMDAN ENTELLEKTÜEL ETKİLEŞİME ISLAM GELENE?İ VE MODERNLİK MAZMAN, İbrahim Yüksek Lisans Tezi, Sosyoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Elisabeth ÖZDALGA Eylül, 1993, 60 sayfa Bu çalışma İslam ve Batı'nın felsefî ve teolojik gelenekleri arasındaki entellektüel etkileşim olgusunu ele almaktadır. Eski Yunan'ın önemli filozoflarından birisi olan Aristo, Varlık olarak Varlık'a kendi zatında yaklaştığı halde, İslami entellektüel geleneğin temel tavrı, bilginin doğası ve varlığın kendisinin tanımlanışı konusunda vahiy otoritesi ve Tanrı'nın Evren üzerindeki mutlak gücü görüşüne göre şekillenmiştir. Oysaki, Batı'da politik ve ekonomik değişimler ile birlikte modern toplumun ortaya çıkışı, yeni bilimsel ve felsefi görüşleri de beraberinde getirmiştir. Bunlar insanın özne olarak algılanışı ve soyutlanmış doğa anlayışının ortaya çıkışıdır. Bu konularla yakından ilgilenmiş bir düşünür olarak Said Nursi İslami entellektüel geleneğin modern dünyanın diline çevrim çabasını temsil eder. Müslüman entelektüellerin `modernist` veya geleneksel ulemanın modernliğe `karşıt` olan tavırlarından farklı olarak Said Nursi bu anlamda karşımıza özgün bir düşünür olarak çıkar. Bu çalışmada, İslam ve modernliği indirgemeci olmayan bir bakış açısıyla değerlendirmek için, İslâmî entellektüel geleneğin dilinin modernliğin diline dönüştürülmesinin kaçınılmaz olduğu savunulmaktadır. Bu İslam ve Batı dünyaları için karşılıklı yanlış-anlamaları engelleyecektir. Gözden kaçırılmaması gereken husus, Said Nursi'nin `anlam dönüşümü` yoluyla iki farklı entellektüel gelenek arasında mümkün bir diyalogun kapılarının açılması için önemli bir katkısının olduğudur. Anahtar Kelimeler: İslam ve modernlik, anlam dönüşümü, entellektüel etkileşim, gelenek, birey tanımlanması, doğanın soyutlanışı, vahiy otoritesi, Said Nursi. Bilim Dalı Sayısal Kodu: 21 1.01.00

ABSTRACT ISLAMIC TRADITION AND MODERNITY FROM CONFRONTATION TO INTELLECTUAL INTERACTION MAZMAN, İbrahim M.S. in Sociology Supervisor: Ass. Prof. Elisabeth ÖZDALGA September, 1993, 60 pages. This study aims to examine the phenomenon of intellectual interaction between Islamic and Western philosophical and theological traditions. Though Aristotle, who was one of the important philosophers in ancient Greece, approached to Being as Being by itself, the main attempt of the Islamic intellectual tradition has been to define the nature of knowledge and being as given by the authority of revelation and the view of God's omnipotentiality over the Universe. With the development of modern the political and economic changes in the West, new scientific and philosophical visions have been brought about. On a philosophical level, those revolved around the themes of man as a subject and the abstraction of nature. As a thinker deeply involved in these issues, Said Nursi tried to transform the Islamic intellectual tradition into the language of modern world. He stands out as an original thinker, both against the modernist attitude of Muslim intellectuals and the `oppositional` attempt of traditional ulema to modernity. In this study, it is argued that transformation of the language of the Islamic intellectual tradition to that of modernity seems to be necessary, if we want to evaluate Islam and modernity in a non-reductionist way. It would prevent mutual misunderstandings between Islam and the West. It should be noticed that Said Nursi has done a significant contribution to opening the doors for a possible dialogue between two different intellectual traditions by means of `meaning transformation`. Keywords: Islam and modernity, meaning transformation, intellectual interaction, tradition, definition of self, abstraction of nature, authority of revelation, Said Nursi. Science Code: 21 1.01.00 III