Causal attributions beliefs in control and perceived adjustment of Turkish breast cancer patients

Abstract

ÖZ TÜRK MEME KANSERİ HASTALARININ NEDENSEL YÜKLEMELERİNİN VE KONTROL İNANÇLARININ HASTALIKLARINA UYUMLARINA İLİŞKİN YARGILARI İLE İLİŞKİSİ ÜNER, Hande Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Olcay IMAMOGLU Eylül, 1993, 109 sayfa. Türk meme kanseri hastalarının hastalıklarına uyumlarına ilişkin yargıları, hastaların ameliyatın etkilerine ilişkin beklentileri ve algıları, hastalık deneyiminde buldukları anlam, hastalıkları üzerindeki kontrol inançları ve nedensel atıfları çerçevesinde incelenmiştir. Yaşları 21 ila 72 arasında değişen 50 kadın hasta ile geniş kapsamlı görüşmeler yapılmıştır. Sonuçlar (1) hastaların ameliyatın etkilerine ilişkin algılarının beklentilerinden daha olumlu olduğunu; hastaların hem beklentilerinin hem de algılarının hastalığa iyi uyumla anlamlı bir ilişkisi olduğunu; (2) kanserin hastaların %80 VIninin yaşama bakışını etkilediğini ve bu hastaların %48 nin bu etkiyi olumlu bir biçimde değerlendirdiğini; ayrıca, bu olumlu değerlendirmenin hastalığa uyumla olumlu bir ilişkisi olduğunu; (3) genel olarak, hastalık üzerindeki kontrol inancı ile uyum arasında anlamlı bir ilişki olmadığını; bununla birlikte, değişik kontrol türleri içinde doktor-temelli kontrol inancının hastalığa iyi uyumla anlamlı bir ilişkisi olduğunu; (4) hastaların %50'i için hastalığın nedenini bilmenin önemli olduğunu, belirli nedensel atıfların arasında `Allanın beni sınaması` şeklindeki atıfın hastalığa uyum sağlayamamakla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bulgular olası sonuçlan çerçevesinde tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Nedensel -Atıflar, Kontrol Duygusu, Uyum, Göğüs Kanseri, Sağlık Bilim Dalı Sayısal Kodu: 210.02.01 vıı

ABSTRACT CAUSAL ATTRIBUTIONS, BELIEFS IN CONTROL AND PERCEIVED ADJUSTMENT OF TURKISH BREAST CANCER PATIENTS ÜNER, Hande M.S. in Social Psychology Supervisor: Prof.Dr. Olcay IMAMO?LU September, 1993, 109 pages. Perceived adjustment process of Turkish breast cancer patients to their illness was examined for its association with patients' judgements concerning expected and perceived effects of mastectomy, finding meaning in the cancer experience, beliefs in control over cancer, and causal attributions for cancer. In-depth interviews were carried out with 50 women patients between the ages of 21 to 72. Results indicated that (1) patients perceived the effects of mastectomy as being more positive than their initial expectancy; both the patients' expectations and perceptions concerning the effects of mastectomy were significantly associated with good adjustment; (2) eighty ivpercent of the patients reported that cancer affected their view of life and of them 48% evaluated the effects as positive; moreover, positivity of changes about life view was positively related to adjustment; (3) overall, beliefs in control were not significantly related to adjustment; however, of the different types of control, belief in doctor-based control was significantly associated with good adjustment; (4) for 50% of the respondents knowing the cause of their illness was important; among the particular attributions attributional item `God's desire to challenge me` was found to be related to worse adjustment. The implications of these findings are discussed. Keywords: Causal Attibutions, Feelings of Control, Adjustment, Breast Cancer, Health Science Code: 210.02.01