Sources of stres and coping strategies during adolescence

Abstract

oz ERGENLERDE STRES KAYNAKLARI VE BAŞETME YOLLARI ORAL, Atiye Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ahmet Rüstemli Şubat, 1994, 102 sayfa. Bu çalışmada, ergen ve genç yetişkinlerin stres kaynakları ve bunlarla nasıl başettikleri, cinsiyet ve okul farklılıklarına göre incelenmiştir. Örneklem iki farklı lise ve bir üniversiteden alınan ve yaşlan 10 ile 25 arasında değişen toplam 1032 öğrenciden oluşmuştur. Öğrencilerden önce son altı ay içinde yaşadıkları stresli bir olayı tanımlamaları istenmiş ve bu olayla nasıl başettiklerini Stresle Başetme Ölçeğini kullanarak belirtmişlerdir. Sonuçlara göre, en sık belirtilen stresli olayların başında kişiler arası ilişkiler gelmektedir. Bunu sırasıyla, akademik sorunlar, önemli birinin ölümü ve sağlık sorunları takip etmiştir. Ayrıca, belirtilen bu olayların sıklığında cinsiyet, yaş ve okula göre farklılıklar gözlenmiştir. Stresle Başetme Ölçeğine verilen cevaplar üzerinde yapılan faktöranalizinden sekiz faktör elde edilmiştir. Faktör puanlarıyla yapılan analizler, kadercilik, iyimserlik, çekilme, kendini suçlama ve doğaüstü güçlere inanma yollarının erkekler tarafından, çaresizlik ve sosyal desteğin kızlar tarafından daha sık kullanıldığını göstermiştir. Normal okula giden lise öğrencileri aktif başetme ve iyimserlik yollarını İmam Hatip öğrencilerine göre daha sıklıkla uygularken, kadercilik İmam Hatip öğrencileri tarafından daha sık kullanılmaktadır. Stresli olaylar ve başetme yolları arasında da anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Birinin ölümü durumunda, kadercilik, sosyal destek, çekilme ve iyimserlik yolları daha sık kullanılırken, kendini suçlama akademik olaylarla daha sık kullanılmaktadır. Çalışmanın sonuçları, gelişim, cinsiyet ve eğitim açılarından tartışıldı. Anahtar Kelimeler: Stres kaynakları, başetme yolları, ergenler. Bilim Dalı Sayısal Kodu: 210.02.01. vı

ABSTRACT SOURCES OF STRESS AND COPING STRATEGIES DURING ADOLESCENTS ORAL, Atiye M.S. in Social Psychology Supervisor: Prof. Dr. Ahmet Rüstemli February, 1994, 102 pages. The present research investigated the stress events and coping strategies of Turkish adolescents and young adults. Gender and type of school (secular, semi-secular) were also considered. Subjects were 1032 students taken from two high schools and a university in Ankara. Ages of subject varied between 10 and 25. Subjects described the most stressful event of the last six months and responded to the items of The Ways of Coping Inventory (Folkman and Lazarus, 1980). Results indicated that the most frequently reported stress events are related to interpersonal relations. This category was followed by academic problems, loss of a significant other, and finally health related events. Age, sex and school variations occurred in the reported frequencies for these iiievent categories. Factor analysis of responses to the item of The Ways of Coping Inventory yielded an 8-f actor structure for the instrument. Results of analysis on the factor scores indicated that seeking refuge in fate, optimistic approach, withdrawal, self-blame and seeking refuge in supernatural forces were more frequent among males and helpless approach and social support were more frequent among females. High school students having secular education employed active coping and optimistic approach more frequently than students having semi-secular education. The latter subsample had a significantly higher usage frequency than the first for seeking refuge in fate strategy. Significant event by strategy interactions were also obtained; seeking refuge in fate, social support, optimistic approach, and withdrawal strategies were more frequent with the event category of loss whereas self- blame was most frequent with academic problems. The results of the study were discussed with reference to development, gender, and type of education. Keywords: Sources of stress, coping strategies, adolescence. Science Code: 210.02.01. IV