Public policies towards financial liberalization: A general framework and an evaluation of the Turkish experience in the 1980`s

Abstract

ÖZ FÎNANSAL LÎBERALÎZASYONA YÖNELİK KAMU POLİTİKALARI: GENEL ÇERÇEVE VE 1980'LERDEKİ TÜRKİYE DENEYİMİNE İLİŞKİN BİR DE?ERLENDİRME SAK, Güven Doktora Tezi, İktisat Anabil im Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Merih Celâsun Şubat 1994, 255 sayfa. Bu çalışmada, 1980' 1i yıllarda, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde finansal liberalizasyon, gelişmiş piyasa ekonomilerinde ise finansal yenilik olarak ortaya çıkan ve literatürde birbirinden bağımsız olarak değerlendirilen finansal değişim süreçlerinin analizi için genel bir çerçeve çizilmektedir. Literatürde, kamu politikalarının biçimlendirilmesine yönelik fazla çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada, iktisat literatüründekl tartışmalara dönülerek, kamu politikalarının araştırılmasına dayanak teşkil edecek bir temel oluşturulmaya çalışılmaktadır; Geliştirilen çerçeve, finansal değişime ilişkin ülke deneyimlerinin incelenmesinde kullanılabilir. Geliştirilen çerçevenin temel dayanağını, 1980' 11 yıllarda başlayan Türkiye deneyimi teşkil etmektedir. Kurumsal çerçevenin tam olarak bulunmamasının etkileri ve aktif kamu politikalarının önemi gibi konuların özellikle vurgulanmasının temelinde, Türkiye deneyiminin özellikleri yatmaktadır. Türkiye deneyimi ile ilgili değerlendirmemiz, Türkiye'nin,halen finansal liberal Izasyon sürecinin 1lk basamağı olduğunu düşündüğümüz finansal altyapının ve kurumsal çerçevenin oluşturulması aşamasında olduğunu göstermektedir. Davranışsal değişime dayanak teşkil edecek kurumsal alt yapının tamamlanması süreci sona ermemiştir. Bu geçiş döneminde aktif kamu politikalarının varlığı hala önem taşımaktadır. Türkiye deneyimi 11e ilgili değerlendirmelerimiz, finansal Hberalizasyon politikalarının başarısına koşut olarak kamunun politika belirleme imkanlarının kısıtlandığına işaret etmektedir. Kamu politikaları ile piyasa sinyallerine dayalı hareket etmeye zorlanan iktisadi ajanlar, serbest piyasa ekonomisi içerisinde yönlendirici konumunu korumaya çalışan kamunun politika seçeneklerini daraltmaktadırlar. Finansal baskı modelleri çerçevesinde bakıldığında, Türkiye deneyimini tam bir başarı olarak ifade etmek mümkün değildir. Bu çalışmada, finansal liberal Izasyon politikalarının başat hedefi olarak görülen davranışsal değişim oldukça sınırlı kalmıştır. Ancak, kamunun bütçe açıkları sürekli büyürken sermaye hareketlerinin tam serbestleştirilmesine bağlı olarak, 1990'lı yıllarda kamunun politika seçenekleri yine de önemli ölçüde daralmıştır. Anahtar kelimeler: Finansal liberalizasyon, Finansal yenilik, finansal piyasalar, finansal baskı, finansal derinleşme, kamu politikaları, Türkiye. Bilim Kodu: 219.01.01 vi

ABSTRACT PUBLIC POLICIES TOWARDS FINANCIAL LIBERALIZATION: A GENERAL FRAMEWORK AND AN EVALUATION OF THE TURKISH EXPERIENCE IN THE 1980' S SAK, Güven Ph.D. 1n Economics Supervisor: Prof. Dr. Merih Celâsun February 1994, 255 pages. In this study, a general framework for the analysis of financial change processes manifested as financial liberalization 1n developing market economies and financial innovation in developed market economies is provided. Policy design and policy research regarding financial change are not studied thoroughly in the literature. In this study, we have gone back to the fundamentals and endeavoured to provide a basis for policy research studies. Hence, the framework developed could be used to analyze country specific experiments 1n financial liberalization. The framework is prepared on the basis of the lessons of the Turkish experience in financial liberalization with an emphasis on certain Issues like the absence of institutional framework and the required role of public policy in various phases of the liberalization process. The analysis of the Turkish experience in financial liberalization shows that Turkey 1s stm 1n the financial infrastructure building phase of the liberalization process. The establishment of a supportive institutional basis for behaviouralchange is not completed. Public policy has an active role in this transition period. The evaluation of the Turkish experience also brings out that the policy options of the government is continually lost with the success of the policies. There is no unqualified success when the results of the Turkish experience is compared with the premises of financial repression analysis. The behavioural change in economic agents which 1s set as the primary objective of financial liberalization in this study is limited. However, the liberalization of the capital account coupled with growing budget deficits restricted the policy options of the government very substantially 1n the 1990's. Keywords: Financial liberalization, financial innovation, financial markets, financial repression, financial deepening, public policies, Turkey. Science Code: 219.01.01 iv