The `Change` in rule-governed practices in Wittgenstein`s later philosophy

Abstract

oz GEÇ WITTGENSTEIN'DA KURAL-BA?EMLI PRATİKLERDE `DE?İŞİM»' TURANLI, Aydan Doktora Tezi, Felsefe Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ahmet İnam Eylül, 1994, 155 sayfa Bu tezde geç Wittgenstein'm dûnya-görûşü yeniden kurularak onun görüşünün dilde sürekli değişim ve açık-uçluluğa imkan tanıdığı gösterilmiştir. Geç Wittgenstein' da dili mümkün kılan tabakaların olduğu ileri sürülmüştür. En derinde ki katman temel önermelerdir, ikinci katmam gramer önermeleri oluştururlar, dil-oyunları bu tabakaların oluşturduğu çerçeve içinde oynanırlar. Bunların hepsi organik yapılardır ve değişmez olan katman yoktur. Temel önermeler gramer önermeleri ile birlikte sert kuralları temsil ederler. Bilim, sanat, din gibi etkinlikler içine giren dil-oyunlarının örtük kuralları bir yandan, trafik kuralları, ahlak kuralları, görgü kuralları gibi sosyal yaşamı düzenleyen kurallar diğer yandan yumuşak kuralları oluştururlar. Gerekli veyeterli koşullarla tanımlanabilen kavramların sert kavramlar, aile benzerliği ilişkisi içinde olan kavramların da yumuşak kavramlar olduğu ileri sürülmüştür. Temel önermeler Wittgenstein'm Kesinlik Üzerine adlı kitabında örneğini verdiği `îki elim vardır,` `Ben bir insanım,` `Tüm hayatımızı dünya üzerinde geçiriyoruz` gibi önermelerdir. Gramer önermeleri `2+2=4` gibi matematik önermeleri `a=a` gibi mantık önermeleri ve `Kırmızımsı-yeşil olmaz` gibi önermeleri kapsar. Bu noktada temel önermelerle ilgili uzlaşırrun örtük bir uzlaşım olduğu ileri sürülürken gramer önermeleri ile ilgili uzlaşırrun kontrat imzalamaya benzer resmi bir uzlaşım olduğu ileri sürülür. Bu ikili uzlaşırrun dil için bir çerçeve oluşturduğu iddia edilir. İnsanda ki değişimi açıklamakta nedensel-mekanistik modellerin yetersiz kaldığı ileri sürülür. İnsanlar bir anlamda nedensel olarak belirlenmişlerse de gene de doğal eğilimlerimizin pratik içinde biçimlendiği, bu anlamda da, insan anlamasının işlevsel yanının dikkate alınması gerektiği iddia edilir. Kültürler arasında ki benzerlik yanlızca bizim kalıtsal yapımızdan kaynaklanmamaktadır kültürlerin problemlerinin, ilgi alanlarının ve ihtiyaçlarının benzerliğinden ve bu problemlere yaklaşım biçiminin benzerliğinden kaynaklanmaktadır yani benzerlikler daha çok dünyevi pratiklerin benzerliğinden dolayıdır. Dildeki değişimi belirleyen faktörlerin doğa, insan doğası ve kültür olduğu sonucuna varılır. Olasılıklar sadece doğada yoktur, insan doğasında ve kültürde de gerçekleştirilecek gizilgüçler saklıdır.VI Anahtar Sözcükten Tabakalar, Yumuşak Kurallar, Sert Kurallar, Yumuşak Kavramlar, Sert Kavramlar, Değişim, Kural-Bağımh Pratikler, Yaşam Biçimi, Dil-Oyunlan, Temel Önermeler, Kültürel Dil-Oyunları, Anlama, Görüş- Değişimi. Bilim Dalı Sayısal Kodu: 209.02.01

ABSTRACT THE `CHANGE` IN RULE-GOVERNED PRACTICES IN WITTGENSTEIN'S LATER PHILOSOPHY TURANLI, AYDAN Ph. D. Thesis in Philosophy Supervisor: Prof. Dr. Ahmet İNAM September, 1994, 155 pages In this dissertation by reconstructing the later Wittgenstein's world-view it is shown that the later Wittgenstein presents us a world-view that paves the way for the continuous change and open-endedness in language. It is asserted that in the later Wittgenstein there are strata that make language possible. The deepest layer of the strata are fundamental propositions, the second layer is grammatical propositions and language-games are played within the framework of these strata. These strata are organic structures and neither of them is exempt from change. Fundamental propositions with the propositions of grammar constitute hard rules, while rules implicit in language-games participating in science, art, religion on the one hand and rules regulating social life such as traffic rules,moral codes, rules of etiquette on the other hand are soft rules. It is further asserted that concepts that can be defined by necessary and sufficient conditions are hard concepts and family resemblance concepts are soft concepts. Fundamental propositions are propositions which Wittgenstein gives the examples in On Certainty these are propositions like `I am a human being,` `I have two hands,` `We have spent our whole lives in close proximity to the earth.` Grammatical propositions consist of mathematical propositions like `2+2=4,` logical propositions such as `a=a,` and propositions like `There is no such thing as reddish-green.` It is claimed that while the agreement on Weltbi/d propositions is similar to tacit agreement, agreement on grammar resembles to formal agreement, i.e., it is similar to signing a contract. These double-decker agreements provide framework for language-games. It is further asserted that the change in human beings cannot merely be explained by causal-mechanistic models, although human beings are in a way causally determined, still native propensities are moulded by practices. Therefore, functional aspect of human understanding should be taken into consideration. Similarities between cultures are not merely the result of similarities between genetic structures of human beings but resemblance between problems, interests, needs of cultures, and the way of approaching problems of these cultures', i.e., similarities between earthy practices.m It is concluded that the determinative factors of change in language are nature, human nature and culture. Possibilities lie not only in nature but there are potentialities in culture and human nature as well. Keywords: Strata, Soft Rules, Hard Rules, Soft Concepts, Hard Concepts, Change, Rule-Governed Practices, Form of Life, Grammar, Language-Games, Fundamental Propositions, Cultural Language-Games, Understanding, Aspect- Change. Science Code: 209.02.01