Feminist sanat hareketi ve Filistinli kadın sanatçılar

Abstract

Feminist sanat hareketi, kadınların sanatsal mecralarda eşitsiz şekilde temsil edilmesine ve kadınlara ilişkin üretilen erkek-egemen temsillere karşı ortaya çıktı. Her ne kadar Feminist sanat hareketi 1960'lı yıllardan itibaren öncelikle Batı'da ivme kazanmış olsa da, sonraki on yıllar boyunca dünya genelinde de etkili oldu. Feminist sanat kuramları, izleyen yıllarda sadece toplumsal cinsiyet rolleri üzerine değil genel anlamda sanat ve iktidar ilişkilerinin nasıl kurulduğuna ilişkin eleştirel bir yaklaşım ortaya koydu. Eleştirinin yanı sıra; yeni, alternatif ve kurucu bir sanat okuması da öneren feminist kuramlar, Filistinli kadın sanatçıların ortaya koyduğu çalışmaları anlamak ve değerlendirmek için önemli analitik araçlar sunmaktadır. Mona Hatoum, Emily Jacir, Dina Mattar, Rana Samara ve Layan Shawabkeh gibi Filistinli kadın sanatçılar bir yandan ezen ve ezilen diyalektiğini sorgulamakta, diğer yandan da Filistinli kadınların karşı karşıya kaldığı savaş, zorunlu göç, şiddet ve kadınlık gibi zorluklara ilişkin yeni bir sanatsal dil üretmektedir.

The feminist art movement emerged in response to unequal representation of women artists within art spaces as well as against patriarchal representation of women in dominant art works. Although the movement initially gained momentum in the West during the 1960s, feminist art perspectives have become influential across the world since then. Following its inception, the feminist art approach not only remained focused on gender roles but critically questioned the relationship between art and power from a wider perspective. Feminist art approaches have not only offered a critique but also novel, alternative and constructive methods which also provide us analytical tools to grasp and examine artworks created by Palestinian female artists. On the one hand, Palestinian female artists like Mona Hatoum, Emily Jacir, Dina Mattar, Rana Samara and Layan Shawabkeh question dialectics of oppression. On the other hand, these artists also engender a new visual language about challenges faced by the Palestinian women such as the war, forced migration, violence and womanhood.