External debt and internal transfer problem the case of Turkey 1980-1990

Abstract

öz DIŞ BORÇ VE İÇ TRANSFER SORUNU TÜRKİYE DENEYİMİ: 1980-1990 Candemir, Hamza Baturalp Yüksek Lisans, Ekonomi Bölümü Tez Yöneticisi: Doç.Dr. Nazım Ekinci Eylül 1995, 99 sayfa Bu tez, iç transfer sorununu Türkiye deneyimi kapsamında irdelemeyi amaçlamaktadır. Türkiye'nin dış ticaretteki başarısı dış transfer sorununun çözümünü kolaylaştırmıştır ve ülkenin kredibilitesini yeniden kazanmasına yardımcı olmuştur. Ancak, dış borcun büyük bir kısmı kamu kesimi tarafindan üstlenilmişken, tasarruf fazlası olan ve dış ticaretten dövizi kazanan özel sektördür. Dolayısıyla, kamu kesiminin, özel kesimdeki tasarruf fazlasının bir kısmına el koyması ve buradan elde ettiği kaynakla dış ticaretten kazanılan dövizleri satınalarak dış borcunu ödemesi gerekmektedir. Bu noktada, Türkiye iç transfer sorunuyla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle 1985 yılından sonra iç transfer sorunuyla karşılaşan Türkiye, önce kamu harcamalanm özellikle de personel ve transfer harcamalarını kısmıştır. Harcamaları kısmanın sınırına gelindiğinde, hükümet finansal reformların ve serbestleşme atılımlarından sonra kolaylaşan iç borçlanmaya başvurmuştur. Ancak, soruna daha kalıcı çözüm sağlayabilecek vergi reformu yapılamamıştır. Hükümetler kapsamlı bir vergi reformunun yol açabileceği riskleri göze alamazken, kamu sektüründeki üretimde kaynakların büyük ölçüde verimsizce kullanılması sürmüştür. Sorunların çözümü için yapısal çözümler üretemeyen hükümetler, genellikle borç sorununun ağılaşması pahasına çözümü ertelemeyi tercih etmişlerdir. 1985 yılından sonra dış borç yükünü, ileri bir tarihteki iç borç sorunuyla değiştirmişlerdir. Ancak, bu tür bir politika da uzun sürmemiştir. 1994 yılının ilk çeyreğinde, kötü bir ekonomik yönetim, Türk ekonomisini tarihinin en ciddi mali krizlerinden biriyle karşı karşıya getirmiştir. Türkiye deneyimi, dış ya da iç faktörlerden ortaya çıkan bir borç krizini sonsuza kadar ertelemenin mümkün olmadığım göstermekmiştir. Geçici çözümler uzun bir dönem uygulandığında, problemler ağırlaşmakta ve krizlere yol açmaktadır. Anahtar Kelimeler: Dış Transfer, İç Transfer, Dış Borç, İç Borç. VI

ABSTRACT EXTERNAL DEBT AND THE INTERNAL TRANSFER PROBLEM THE CASE OF TURKEY: 1980-1990 Candemir, Hamza Baturalp MSc, Department of Economics Supervisor: Assoc.Prof.Dr. Nazım Ekinci September 1995, 99 pages This thesis analyzes the internal transfer problem in the context of the Turkish economy. The success in trade performance facilitated the solution of the external transfer problem and helped the country to regain its creditworthiness. However, the export revenue was earned by the private sector, but the debt was mostly the debt of the government. Therefore, the government should accrue excess savings of the private sector and purchase the foreign exchange and repay its debt. At that point, Turkey had to face the internal transfer problem. After 1985, mto cope with the internal transfer problem, Turkey at first chose to restrict its public expenditures especially personnel and transfer expenditures. At the limit of restricting expenditures, government began to make domestic borrowing which was facilitated after the liberalization attempts and financial reforms. However, the most permanent way of solution, i.e. tax reform, could not be developed. Governments did not take the risk of introducing a comprehensive set of tax reform, while the productivity in public sector production had not been improved and continued to exhaust scarce resources. Having not chosen the structural solutions, governments preferred to postpone the problem at the cost of intensifying the problem. The governments after the 1985 exchanged the burden of the foreign debt service with a subsequent domestic debt problem. However, such a policy could not last forever. In the first quarter of the 1994, with the help of the government's mismanagement, Turkish economy faced with one of the most serious financial crises. The Turkish experience showed that delaying the debt problem either originated from internal or external factors could not last for the good. If the transitory solutions were applied for a long time, the problems deepened and turned to be a serious crises in the future. Keywords: External Transfer, Internal Transfer, External Debt, Domestic Debt. IV