A Comparison of the blood lactate, ammonia, phosphate and the exhaustion time of distance runners after two different exercise modalities

Abstract

öz İKİ FARKLI EGZERSİZ TİPİNDE MESAFE KOŞUCULARININ KAN LAKTAT, AMONYAK, FOSFAT DÜZEYLERİ VE TÜKENME ZAMANLARININ KARŞILAŞTIRILMASI İnce, M. Levent Yüksek Lisans, Beden Eğitimi Ve Spor Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Gül Tiryaki Kasım 1995, 50 Sayfa. Son yıllarda orta ve uzun mesafe koşularında basan için sporcuların maksimum sürati ve özellikle yansın son bölümünde süratte devamlılığı ön plana çıkmıştır. Süratte dayanıklılığın geliştirilmesinde kullanılan antrenman modellerinden biri submaksimal düzeyde yapılan bir mesafe koşusu (V02 maks'm % 60-70' inde) üzerine, yüksek şiddetli bir orta mesafe koşusudur. Submaksimal bir mesafe koşusundan sonra yapılan yüksek şiddette bir orta mesafe koşusundaki tükenme zamanının, normal bir ısınmadan sonra yapılan aynı şiddetteki tek bir deneme koşusundaki tükenme zamanı ile olan ilişkisi ve bu iki tip egzersizin metabolizmada yorgunluğun oluşması ile ilgili olduklar kabul edilen kan laktat, amonyak ve fosfat düzeyleri üzerindeki etkisi merak konusudur. Bu amaçtan yola çıkarak 8 erkek orta ve uzun mesafe koşucusu, boy, ağırlık, dinlenme kan basıncı, dinlenme ve maksimal kalp hızı ve V02 maks lan ölçüldükten sonra rastgele grup A ve grup B olmak üzere eşit sayıda iki gruba ayrılmışlardır. Bir hafta aradan sonra, grup A; 50 dk'lık bir submaksimal koşu (% 65 V02 maks) üzerine yüksek şiddette (12.5 m/saat,.>% 10eğim) tükeninceye kadar koşudan oluşan I. tip egzersizi; grup B ise 15 dk'lık bir ısınma koşusundan (5 m/saat, % O eğim, % 40-45 VC>2 maks) sonra yapılan aynı yüksek şiddette (12.5 m/saat, % 10 eğim) tükeninceye kadar koşudan oluşan II. tip egzersizi koşubandı üzerinde yapmıştır. Ertesi hafta, gruplar yer değiştirip; grup A II. tip egzersizi, grup B ise I. tip egzersizi yapmıştır. Kan laktat, amonyak ve fosfat düzeyleri egzersiz'den hemen önce dinlenme sırasında, 50 dk'lık submaksimal koşunun sonunda ve yüksek şiddetteki koşunun bitiminde ölçülüp, kaydedilmiştir. Ayrıca her iki tip egzersizde, egzersiz sırasındaki kalp hızlan izlenmiş ve yüksek şiddetli koşudaki tükenme zamanlarda kaydedilmiştir. İstatistiksel analizler Wilcoxon eşlendirilmiş iki örnek testi kullanılarak yapılmıştır. Her iki farklı egzersiz tipindeki yüksek şiddetli koşu tükenme zamanı, kan laktat ve amonyak düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamazken kan fosfat düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, yüksek şiddetli bir orta mesafe koşusu öncesinde yapılan 50 dk'lık submaksimal (VC>2 maks'ın %65'inde) dayanıklılık koşusunun, normal bir ısınma üzerine yapılan aynı şiddetteki tek bir deneme koşusuyla karşılaştırıldığında performansı kötü yönde etkilemediği, hatta bazı gönüllülerde pozitif yönde etkide bulunduğu gözlenmiş ve bu antrenman modelinin ilgili özelliği geliştirmede etkili olabileceği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Yorgunluk - Laktat - Amonyak - Fosfat - Mesafe Koşu Performansı Bilim Dalı Sayısal Kodu: 224.19.01 vi

ABSTRACT A COMPARISON OF THE BLOOD LACTATE, AMMONIA, PHOSPHATE AND THE EXHAUSTION TIME OF DISTANCE RUNNERS AFTER TWO DD7FERENT EXERCISE MODALITIES İnce, M. Levent M.S., Department of Physical Education and Sport Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Gül Tiryaki November 1995, 50 pages. The purpose of this study was to compare the blood lactate, ammonia, phosphate level and the exhaustion time of distance runners after two different exercise modalities, which were a high intensity exhaustive run preceded by a 50 min submaximal run at 65 % of VO2 max and a single high intensity exhaustive run preceded by a warm up. Eight male middle distance and distance runners completed a three-step test protocol. At first, subjects' height, weight, resting blood pressure, resting and maximal heart rate and VO2 max were measured. Then subjects randomly divided into two equal groups as group A and group B. One week later group A practised design I that was a high intensity run (12.5 mph, 10 % grade) up to exhaustion on treadmill preceded by a 50 min submaximal run (65 % of V02 max), and group B practised design II that was high intensity run (12.5 mph, 10 % grade) up to exhaustion preceded by a 15 min warm up run (5 mph, 0 % grade at 40-45 % of VO2 max). The following week subjects were cross overed and group A practised design II while group B practised design I. Blood lactate, ammonia, and phosphate 111ABSTRACT A COMPARISON OF THE BLOOD LACTATE, AMMONIA, PHOSPHATE AND THE EXHAUSTION TIME OF DISTANCE RUNNERS AFTER TWO DD7FERENT EXERCISE MODALITIES İnce, M. Levent M.S., Department of Physical Education and Sport Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Gül Tiryaki November 1995, 50 pages. The purpose of this study was to compare the blood lactate, ammonia, phosphate level and the exhaustion time of distance runners after two different exercise modalities, which were a high intensity exhaustive run preceded by a 50 min submaximal run at 65 % of VO2 max and a single high intensity exhaustive run preceded by a warm up. Eight male middle distance and distance runners completed a three-step test protocol. At first, subjects' height, weight, resting blood pressure, resting and maximal heart rate and VO2 max were measured. Then subjects randomly divided into two equal groups as group A and group B. One week later group A practised design I that was a high intensity run (12.5 mph, 10 % grade) up to exhaustion on treadmill preceded by a 50 min submaximal run (65 % of V02 max), and group B practised design II that was high intensity run (12.5 mph, 10 % grade) up to exhaustion preceded by a 15 min warm up run (5 mph, 0 % grade at 40-45 % of VO2 max). The following week subjects were cross overed and group A practised design II while group B practised design I. Blood lactate, ammonia, and phosphate 111