Turkish university students relationships with their friends and families: Social support, satisfaction and loneliness

Abstract

öz ÜNİVERSİTE Ö?RENCİLERİNİN ARKADAŞ VE AİLELERİYLE İLİŞKİLERİ: SOSYAL DESTEK, DOYUM VE YALNIZLIK GÜNGÖR, Derya Yüksek Lisans Tezi, Psikoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Olcay İmamoğlu OCAK, 1996, 117 sayfa. Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin arkadaş ve aileleriyle ilişkileri sosyal destek, doyum ve yalnızlık bağlamında incelenmiştir. Araştırmanın ömeklemi çoğu 20 yaşında olan 106 kız ve 100 erkek öğrenciden oluşmaktadır. Algılanan arkadaş ve aile desteği, arkadaş ve ailelerle olan ilişkilerden alınan doyum ile duygusal ve sosyal yalnızlık ölçümleri beş basamaklı ölçekler üzerinden verilen cevapların değerlendirilmesiyle bulunmuş, yalnızlık algısını ölçmek üzere, ayrıca, beş basamaklı UÇLA Yalnızlık Ölçeği kullanılmıştır. Deneklerin, genel olarak, sosyal destek algılarının yüksek, arkadaş ve aileleriyle olan ilişkilerinden memnun oldukları, yalnızlık düzeylerinin is düşük olduğu bulunmuştur. VIAlgılanan arkadaş ve aile desteği açısından cinsiyet farkı olup olmadığını anlamak için 2 (cinsiyet) X 2 (sosyal destek türü: arkadaş, aile) desenli, son değişkenlerde tekrarlı ölçümlü ANOVA gerçekleştirilmiş, kızların destek algılarının erkeklerin destek algılarından daha fazla olduğu bulunmuştur. Ayrıca kızların erkeklere oranla arkadaş desteği algılannın daha fazla olduğu ve erkeklerin ailelerini daha destekleyici olarak algıladıkları gözlenmiştir. 2 (cinsiyet) X 2 (doyum) deseninde son değişkenlerde tekrarlı ölçümler olmak üzere gerçekleştirilen ANOVA sonucunda ise, doyum açısından kızlarla erkekler arasında anlamlı fark bulunmamıştır. 2 (cinsiyet) X 2 (duygusal ilişkisi olup olmama) X 2 (yalnızlık türleri) deseni üzerinde son değişkende tekrarlı ölçüm olmak üzere gerçekleştirilen ANOVA, duygusal yalnızlığın sosyal yalnızlığa oranla daha çok yaşandığını, duygusal ilişkisi olmayan öğrencilerin olanlara oranla duygusal yönden daha yalnız olduklarını göstermiştir. UÇLA Yalnızlık ölçeği'ndan alınan puanlar açısından kızlar ve erkekler ile duygusal ilişkisi olanlar ve olmayanlar arasında fark olup olmadığına bakılan 2 (cinsiyet) X 2 (duygusal ilişkisi olup olmama) desenli ANOVA sonucunda, erkeklerin kızlara, duygusal ilişkisi olmayanların olanlara oranla kendilerini daha yalnız hissettiklerini gözlenmiştir. Arkadaş ve aile desteğine ilişkin veriler üzerinde gerçekleştirilen faktör analizi sonucunda elde edilen sosyal destek türleri, çoklu regresyon yardımıyla, duygusal ve sosyal yalnızlığı yordamada kullanılmış, duygusal desteği en iyi kendine-saygı ile ilişkili arkadaş desteğinin ve ilgi ve cesaretlendirmeye yönelik aile desteğinin yordadığı, sosyal desteği ise en iyi, ait olma duygusunu yaşatan arkadaş vndesteği ile maddi-parasal aile desteğinin yordadığı bulunmuştur. UÇLA Yalnızlık Ölçeği, ayrıca, bu çalışmada elde edilen sonuçların Amerika Birleşik Bevletleri ile Avustralya'da aynı ölçekle, yine üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen çalışmalarda elde edilen sonuçların karşılaştırılmasında kullanılmış, sonuçların benzer olduğu görülmüştür. Sonuçlar, cinsiyet rollerine ilişkin beklentiler, Türk toplumunda kişilerarası ilişkilere ilişkin yüksek beklentiler ve ergenlik dönemine özgü olduğu düşünülen kimlik krizi açısından tartışılmıştır. Anahtar sözcükler Geç ergenlik, üniversite öğrencileri, algılanan sosyal destek, aileye karşı arkadaş desteği, duygusal yalnızlık, sosyal yalnızlık, arkadaş ilişkileri, aileyle ilişkiler, cinsiyet rolleri, kimlik. vuı

ABSTRACT TURKISH UNIVERSITY STUDENTS' RELATIONSHIPS W1TH THEIR FRIENDS AND FAMILIES: SOCIAL SUPPORT, SATISFACTION AND LONELINESS GÜNGÖR, Derya M. S., Department of Psychology Supervisor: Prof. Dr. Olcay İmamoğlu JANUARY, 1996, 117 pages. The perceived social support from friends and families, satisfaction with the relationships with friends and families were examined. Subjects were 206 university students, with a median age of 20. They were asked to complete perceived social support from friends and families questionnaires, the UÇLA Loneliness Scale, satisfaction with friendships and family relationships and emotional and social loneliness measurements ali of which consisted of 5-point scales. Total scores obtained from SSQ-Fr and SSQ-Fa were used to understand gender dHferences with regard to perceived social support from friends and families. A 2 (gender) X 2 (types of support: friends, family) ANOVA with repeated measures on the latter variables was iiiconducted. The female students were found to perceive more support than males did and the male students perceived their families as more supportive than their friends. As a result of a 2 (gender) X 2 (satisfaction: friends, families) ANOVA with repeated measures on the latter variables, a significant difference was not found betvveen the female and male students with regard to the satisfaction with friends and families. A 2 (gender) X 2 (presence ör absence of a romantic partner) X 2 (types of loneliness) ANOVA with repeated measure on the last variable showed that emotional loneliness was more common than social loneliness among university students and students who had a date were less lonely than those who did not have. in order to understand vvhether there are differences between the female and male students and betvveen students who do and do not have a date with regard to the UÇLA Loneliness Scale scores, a 2 (gender) X 2 (presence ör absence of a romantic partner) ANOVA was conducted. Results manifested that male students were lonelier than female students and students who had a date were less lonely than those who did not have a date. Support types vvhich were obtained as a result of factor analyses conducted on data about perceived friend and family support questionnaires were used to predict emotional and social loneliness via multiple regression. The best predictors for emotional loneliness were esteem- related emotional support from friends and active emotional support from families. The best predictors for social loneliness, on the other hand, vvere involvement-related friend support and instrumental family support in another multiple regression, among the variables of gender, presence ör absence of a romantic partner and overali ivfriend and family support scores, presence ör absence of a romantic partner was the best predictor for emotional lonelines, friend support was the best predictor for social loneliness. The UÇLA Loneliness Scale was also used to determine whether the scores obtained in this study were similar to ör different from those obtained in the United States and Australia; the level of the loneliness students experienced was found to be similar. The results of this study were discussed with reference to the gender role expectations, expectations about close social relationships in Turkish culture and identity crises vvhich may be specific to adolescence. Keywords: Late adolescence, university students, perceived social support, family versus friend support, emotional loneliness, social loneliness, friend relationships, family relationships, gender role, identity. V