Social security systems in Turkey

Abstract

öz TÜRKİYE'DEKİ SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ ALP, Berna Yüksek Lisans Tezi, İşletme Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Cengiz EROL Mart, 1997, 200 sayfa Bu çalışma, sosyal güvenlik sistemindeki mevcut duruma ilişkin genel çerçevenin sunulması ve sosyal güvenlik kurumlan ile Dünya Bankası ve OECD gibi kuruluşlar adına bu kurumlardaki yöneticilerin görüşlerinin aktarılması amaçlarıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile, Uluslararası Çalışma örgütü (ILO) tarafından, Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminde yaşanan ciddi sorunlara çözüm getirmek amacıyla önerilen reform politika seçenekleri de özetlenmiştir. Sosyal Güvenlik Reformu kapsamındaki çalışmalar, Uluslararası Çalışma örgütü uzmanları tarafından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve sosyal güvenlik kurumlan - Sosyal Sigortalar Kurumu - SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı - ES ile yakın işbirliği içinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında, sosyal güvenlik sisteminde Türkiye'de yaşanan problemlere ışık tutmak amacıyla 12 Avrupa Birliği ülkesindeki sosyal güvenlik sistemi de anlatılmıştır. Dünyada sosyal güvenlik sistemlerinde yaşanan problemlerin pek çoğu ülkemizde de bulunmaktadır. Mevcut koşullar altoda, bugün Türkiye'deki sistemin sürdürülemez olduğu açıktır. Bu nedenle geniş çaplı bir literatür taraması yapılmıştır. Sosyal güvenlik sistemdeki mevcut durum, finansal ve organizasyonel boyutlar, Avrupa Birliği ülkelerinin sosyal güvenlik yapılan ve reform önerileri sunulmuştur. Sosyal güvenlik reformu ve stratejisi her ülke için ivfarklılıklar göstermektedir, bir ülke için iyi işleyen bir sistem diğer ülkeler için iyi işlemeyebilmektedir. Bu nedenle Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından önerilen reform seçenekleri önyargılı olarak değerlendirilmemelidir. Türkiye gibi genç nüfuslu bir ülkenin sosyal güvenlik harcamalarının Yurt îçi Gayri Safhi Hasılaya Oram oldukça yüksek olarak kabul edilmektedir. Türkiye, Japonların emekli maaşı için ödedikleri miktarın en az yansını harcamaktadır. Ancak Japonya'da nüfusunun %17'si 60 yaşın üstünde iken Türkiye'de bu oran %7'dir ve Japonya'da çalışanların %94'ü sosyal güvenlik kapsamındadır. Türkiye'de, emeklilik maaşı için çok para harcanmakta ancak yaşlı nüfusun çok az bir kısmı kapsanmakta ve bu kişilere de çok fazla fayda sağlanamamaktadır. Türkiye'de yaşlı nüfus yerine çok sayıda genç nüfûsa emeklilik verilmekte, dolayısıyla kişi basma düşen kaynak rahat bir yaşam standardı sürdürmek için çok düşük düzeyde bulunmaktadır. Bu nedenle, faydaların halkın büyük çoğunluğu için arttırılacağı bir sosyal güvenlik reformu gerçekleştirilmen ve bu sürecin kısa ve uzun dönemli etkileri de göz önüne alınmalıdır. Anahtar Kelimeler: Sosyal Güvenlik, Sosyal Sigortalar Kurumu -SSK, Bağ-Kur - BK, Emekli Sandığı - ES, Sigorta Sistemi, Kapsam, Emeklilik Yaşı, Emeklilik Şart, Finansman, Özel Sigortalar, Emeklilik, Sermaye Piyasaları, Yeşil Kart, Sağlık Sigortası, Avrupa Birliği ülkeleri, Dünya Bankası, Ulusalarası Çalışma örgütü.

ABSTRACT SOCIAL SECURITY SYSTEM İN TURKEY Alp, Berna M.B.A., Department of Management Master of Business Administration Supervisor: Prof. Dr. Cengiz EROL March 1997, 191 p. Towards the objectives of presenting an overview regarding the current situation in social security system, and the standpoint of key people on behalf of the social security organizations, the World Bank and the OECD, this study is undertaken. Due to the serious problems as well as difficulties experienced in the social security system in Turkey, this study puts a focus on several policy options as proposed by the International Labor Organization - ILO. The ILO experts undertook Social Security Reform study with close collaboration of Ministry of Labor, Undersecretariat of Treasury and the social security institutions - Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur, Emekli Sandığı. Furthermore, this study compares the problems encountered in the social security systems of 12 European Union- EU- countries that would enlighten similar problems experienced in Turkey. Many of the drawbacks of pension systems around the world are already present in Turkey. it has shown in great deal that the current system in Turkey is financially unsustainable. A comprehensive literatüre search has been made for this purpose. Current situation in the system, financial as well as organizational aspects, social security structures of EU countries and reform proposals iihave been presented. Pension reform and strategy is different in every country of the world; what works in one country does not necessarily work in other countries. So these options should be respected for their creativity and should not be dealt with prejudiced thoughts. The points that do not work well can be mixed and matched, the level of pension spending in Turkey relative to GDP is still high for a fairly young country. Turkey spends about half as much as the Japanese on pensions, but the Japanese have 17% of their population over the age of 60, compared to only 7% in Turkey, and 94% of the labor force in Japan is covered under the pension system. Turkey spends a lot, but the few of the elderly are covered and those that are do not receive large pensions either. Turkey, instead of concentrating on the elderly, provides pensions to many younger people, so many young people in fact that the pensions per person are too low to support a comfortable living standard. Thus, I believe that social security system should be reformed by taking into account the long run impacts together with the short run so as to maximize the benefits of larger sub-social groups of Turkish citizens. Key Words: Social Security, Sosyal Sigortalar Kurumu -SSK, Bağ-Kur - BK, Emekli Sandığı - ES, Pension System, Coverage, Pensionable Age, Retirement Condition, Financing, Private Pensions, Retirement, Capital Markets, Green Card Scheme, Health Insurance, EU countries, the World Bank. m