Türkiye`de kamu özel işbirliği yatırımlarının ekonomik büyümeye etkileri (1986-2018)

Abstract

Kamu özel işbirliği modelinin ilk örnekleri Roma dönemine kadar uzansa da İngiltere'de gerçekleşen uygulamalarının ardından dünya genelinde yaygınlaşmıştır. Kamu özel işbirliğinin en önemli özelliklerinden birisi de, kamu hizmetlerinde yaşanan finansman sorununa çözüm sunmasıdır. Bu tezin amacı, kamu özel işbirliği projeleri ile ekonomik büyüme arasında doğru yönlü bir ilişkinin mevcut olup olmadığını, var ise büyümeyi ne derece etkilediğini tespit etmektir. Bu bağlamda, kamu özel işbirliği modelinin ülkemizde uygulanmaya başlandığı 1986 yılından 2018 yılına kadar geçen süre içerisinde yapılan yatırımlar ele alınmıştır. Bu doğrultu da, değişkenler arasındaki ilişkiyi tespit edebilmek için söz konusu yatırımların ekonomik büyüme ile ilişkisi GSYH oranlarındaki değişiklikler ile karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Karşılaştırma sonucunda kriz dönemleri ve takip eden yıllarda bu yatırımların düştüğü ve yatırımların yüksek olduğu yıllarda ekonomik büyümede pozitif bir büyüme gerçekleştiği görülmüştür. Kamu özel işbirliği yatırımları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki literatürde sıklıkla tartışılan bir konu değildir. Literatürde kamu özel işbirliğinin tanımı ve uygulanabilirliği ile ilgili çalışmalar mevcut olmakla birlikte, kamu özel işbirliği yatırımlarının ekonomik büyümeye yapmış olduğu etkilere yönelik çalışmalar ülkemizde yeterli düzeyde değildir. Dolayısıyla çalışmanın bu yönüyle literatüre katkı sunması beklenmektedir.

Although the first examples of public-private partnership model date back to the Roman era, it was the implementation of its practices in England that made it common around the world. One of the most significant features of public-private partnership is that it offers a solution to the financing problems experienced within the public utilities. The aim of this thesis is to determine whether there is a positive correlation between public-private partnership projects and economic growth, and if there is, to what degree it impacts the growth. In this context, the investments that have been made during the period beginning from 1986, the year public-private partnership began to be used in our country, until 2018. Accordingly, in order to ascertain the relationship between the variables, the relationship between the aforementioned investments and the economic growth was subjected to a comparison with the changes in GDP rates. As a result of this comparison, it was seen that during the periods of depression and the subsequent years the investments decreased, and during the years when the investments were high there was a positive growth in the economy. The relationship between public-private partnership investments and economic growth is not a frequently encountered subject in the literature. Although studies on the definition and practicability of public-private partnership exist within the literature, there are not enough works in our country on the impact of public-private partnership investments on economic growth. Thus, this study is expected to contribute to the literature in that sense.