ISO 9001 kalite yönetim sisteminin Çukurova KOBİ`lerinin performansları üzerine etkileri

Abstract

Endüstri devriminden bugüne kadar işletmelerin evriminin ve gelişiminin izlenmesi sonucunda ürün ve hizmet kalitesine ilişkin çeşitli kavramlar ve yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bu gelişmeler ürünün niteliklerini, üretim yöntemlerini ve yönetim felsefelerini önemli ölçüde etkilemiştir. Ortaya çıkan bu yaklaşımlar çerçevesinde oluşturulan sistemler arasında en etkililerinden ve işletme yönetimi konusunda rehber niteliğinde olan ISO 9001 KYS standartları ve Toplam Kalite Yönetim felsefesidir.Ülkemizde 1990'lı yıllarda uygulaması artmaya başlayan KYS'leri bir çok KOBİ yönetimini standartlaştırmaya yöneltmiş ve bu çabalar sonucunda ISO 9001 kalite güvence belgesi sahibi olmaya başlamışlardır. İşte bu çalışmada `ISO 9001 KYS' belgesi olan KOBİ sayısının Çukurova bölgesinde artmasının belge sahibi firmalara ne gibi etkileri olmuştur?` sorusu ile parelel olarak, ISO 9001 KYS standart maddelerinin işletme performansını etkileyip etkilemediği, özellikle Çukurova bölgesinde bu belgeye sahip firmaların bu yönetim sistemini kurduktan sonra işletme başarı göstergelerindeki değişim olup olmadığının, belge alan firmalarla, belgesi olmayan firmalar arasındaki başarı farklılıklarının olup olmadığı konuları ele alınmıştır. ISO 9001 KYSnin işletme performansına etkisini uygulama alanında da test edebilmek için Çukurova Bölgesinde (Mersin, Adana) KOBİ'lerden örnekleme yöntemiyle seçilen 87 firmanın yöneticilerine anket uygulanmıştır.Araştırma sonuçları SPSS 21.0 programında analiz edilmiştir. Bağımsız örneklem t testi uygulanmıştır. p < 0,05 güvenilirlik ölçütüne göre müşteri tatmini, personel başarısı, toplumsal beklentileri karşılama, yeniliğe yatkınlık, maliyet üstünlüğü ve kuruluşun genel başarısı açılarından KYS belgesi sahibi firmaların performansının daha iyi olduğu görülmüştür.Buna karşılık finansal başarı, uygulamada esneklik, ürün teslimindeki hız ve ürün veya hizmet kalitesi açılarından belge sahibi olanlarla halen bu belgeyi almamış firmalar arasında önemli sayılabilecek bir fark olmadığı tespit edilmiştir.

From the industrial revolution to the present day, various concepts and approaches which are relating product and service quality have been developed as a result of monitoring the evolution and development of businesses. These developments have significantly influenced the qualities of products, production methods and management philosophies. The most effective system among these emerging approaches and which can be seen as a guide about business management are ISO 9001 Quality Management System standards and the philosophy of Total Quality Management.Quality Management Systems, which started to increase in the 1990s in our country, have directed many SME managements to standardize and as a result they have become ISO 9001 quality assurance certificate.This study started with the question `What are the effects of the increasing number of SMES which has ISO 9001 Quality Management System Certificate in Çukurova region to related firms?`. On the other hand, whether the ISO 9001 Quality Management System standard affects the performance of the company or not, especially in the Çukurova region, how these firms changed their business success after establishing this management system and is there a difference in success between the companies with and without the documentary questions have taken part in this study.In order to test the effect of ISO 9001 Quality Management System on the performance of companies a questionnaire was conducted with the managers of 87 firms selected by sampling method from Small and Medium Scale Enterprises in Çukurova Region (Mersin, Adana).The results of the research were analyzed in the SPSS 21.0 program and independent sample t test was applied. According to p < 0,05 reliability measure; firms with a Quality Management System certificate seem to outperform in terms of customer satisfaction, staff success, meeting social expectations, innovation, cost superiority and overall success of the establishment.