Muhammed Şeybânî`nin mezhep içi farklı görüşleri

Abstract

İmam Muhammed b. el-Hasan eş-şeybani h. II. yüzyılda yaşamış en önemli fıkıhâlimlerinden biridir. Onun fıkıh usulünün oluşumunda önemli katkılarının yanı sıraHanefi mezhebinin teşekkülünde de önemli etkileri vardır. Bunu bariz bir şekildeeserlerinden anlamak mümkündür. Bu çalışmanın amacı da İmam Muhammed eş-Şeybani'nin Hanefi mezhebiiçerisinde Ebu Hanife ve Ebu Yusuf'tan farklı görüşlerini belirleyerek onun aracılığıylamezhebin ictihat anlayışına ve inceliklerine vakıf olmaktır. Ayrıca bu çalışma Hnaefimezhebinin erken dönem usul anlayışının özelliklerini de ortaya çıkarmaya katkıdabulunmaktır. Araştırmamız bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızı tanıttığımızgiriş bölümünün ardından birinci bölümde İmam Muhammed'in hayatı, metodu genelbir bakışla ele alınmış, eserleri tanıtılmıştır. İkinci bölümdeyse İmam Muhammed'inHanefi mezhebi içerisinde Ebu Hanife ve Ebu Yusuf'tan farklı görüşleri tespitedilmiştir. Çalışmanın sonucunda gerek içtihatlarıyla gerek mezhebin görüşlerininzenginleşmesi ve günümüze ulaşılmasına vesile olması sebebiyle İmam Muhammed'inmezhepteki önemine dikkat çekilmiştir. İmam Muhammed'in görüşleri başta Hanefimezhebi olmak üzere diğer mezheplere de ışık tutmuştur. Anahtar kelimeler: Ebu Hanife, Ebu Yusuf, İmam Muhammed, Hanefi mezhebi,