Zile Kazası`nda Yörükân-ı Müslim nüfus (1843-1850)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde nüfusu kayıt altına alma düzenine büyük ölçüde önem verilmiş ve nüfus kayıtları oluşturulmuştur. Tarımda ticarette, diplomaside, sanatta, vakıflardan devlet teşkilatlanmasına kadar her alanda yazı ile belgelendirilmeye gidilmiştir. Devletin varlığını oluşturan önemli unsurlarından olan nüfusa ait kayıtlara tahrir defterleri ve benzeri arşiv belgelerinde rastlamak mümkündür. İlk olarak padişah II. Mahmud döneminde ilan edilen bir kanunla (1831), asker alımı ve vergi toplama amacıyla yalnızca erkek nüfusun sayıldığı bir nüfus sayımı yapılarak nüfus defterleri tutulmuştur. Belli dönemlerde bu sayımlar ve defterler yenilenmiş ve güncellenmiştir.2. Mahmud döneminde yapılan nüfus sayımının uygulandığı eyaletlerden biri Sivas eyaletidir. Yapılan tez çalışmasında Hicri 1259- 1266 yılları arasında yapılan sayımlara göre Sivas'a bağlı Zile Kazasında bulunan Yörükan-ı Müslim nüfusu ve bu nüfusun yerleşimleri incelenmiştir. İncelenen nüfus defterleri Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığından temin edilmiştir. Yapılan çalışmayla hakkında çok az çalışma yapılmış olan Zile yörükleri tarihinin eksik bir parçası aydınlığa çıkarılmaya çalışılmıştır.Günümüzde Tokat iline bağlı olup şehir merkezine 73 km uzaklıkta bir kaza olan Zile, Yıldırım Beyazıd döneminde 1398'de Sivas, Tokat ve Niksar'ın alınmasıyla Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Zile, fethedilen diğer şehirlerle birlikte 1413'te kurulan Rum eyaletine dahil olmuştur. 1455-1519 yılları arasında nahiye olarak görülen Zile, 1520' den sonra kaza statüsü kazanmış ve bu özelliği günümüze kadar sürdürmüştür.Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Nüfus, Zile, Yörük, Yörükân

Scheme to recorder population extremely was given significance and population records were created in Ottoman period. It has been document with writing in every field in agriculture in trade in diplomacy in art from foundations to state organization. Firstly, law(1831) has declared during the reign of Sultan II. Mahmud and with this law, fort he purpose of recruitment and tax collection only census was carried out that a male census and population records were kept. These counts and records have been updated and regenerated in certain periods. One of the provinces where the census was carried out is Sivas province during the reign of Sultan II. Mahmud.In this thesis The Yörükan-ı Müslim population in Zile accident district of Sivas and their settlements were examined according to the counts conducted between 1259-1266 Hijri years. Population registers examined were obtained from the Presidency of the State Archives. With this study, a small part of the history of the Zile nomads has been tried to bring to light.Zile, which is an accident at a distance of 70 km from the city center, is under the rule of Tokat and Niksar in 1398 during the period of Yıldırım Beyazıd. Zile was included in the Greek province established in 1413 along with other conquered cities. Zile, which was seen as a sub-district between 1455 and 1519, gained the status of an accident after 1520 and has maintained this feature until today.Keywords: Ottoman, Population, Zile, Yoruk, Yorukân