İslami finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi örneği

Abstract

Bireyler, işletmeler ve finansal işlemler yapan kurum ve kuruluşlar finansal kararlar alırken, alternatifler arasından verimli olacak tercihler yapabilmeleri finansal okuryazarlık düzeyleriyle ilişkilidir. Finansal okuryazarlık; finansal kavram ve işlemler hakkında bilgi sahibi olmayı ve bu bilgiyi finansal kararlar alırken etkin bir şekilde kullanabilme yeteneği olarak ifade edilebilir. İslami finansal okuryazarlık ise İslami finansal ürün ve hizmetler hakkında bilgi sahibi olmayı ve finansal işlemler yaparken İslami kuralların bilincinde olmayı ifade eder. Faiz hassasiyeti olan bireyler, İslami finans kurumları ve İslami finansal araçlar konusunda yeterince bilgi sahibi olmadığından dolayı tasarruflarını finansal sistemlerin dışında değerlendirmektedirler. Bu noktada bireylerin, İslami finansal okuryazarlık düzeylerinin tespit edilerek, İslami finansal ürün ve hizmetlerle ilgili farkındalık oluşturulması, hem faiz sorunun etkisini azaltmaya hem de tasarrufların ekonomiye kazandırılmasına katkı sağlayacaktır.Çalışmanın amacı, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi bünyesinde çalışan akademik ve idari personelin İslami finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemektir. Çalışma, İslami finansal okuryazarlık konusuyla ilgili yapılmış çalışmaların sayısının az olması ve İslami finansal okuryazarlık konusuyla ilgili akademik ve idari personel üzerine yapılan ilk çalışma olması bakımından literatüre önemli katkılar sağlayacaktır. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi akademik ve idari personelin İslami finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemek için anket yönteminden yararlanılmıştır. Bu çalışmanın evrenini, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi bünyesinde çalışan 1255 akademik ve 950 idari personel olmak üzere toplam 2205 personel oluşturmaktadır. Örneklem ise, kota örnekleme yöntemine göre belirlenen 363 personelden oluşmaktadır. Belirlenen personellerin 151'i idari, 212'si akademik personeldir.Yapılan analiz sonuçlarına göre finansal araç bilgi düzeyi ile cinsiyet arasında anlamlı farklılık oluşmuş ve erkeklerin kadınlara göre finansal araçlar konusunda daha bilgili oldukları sonucuna ulaşılmıştır. İslami finansal okuryazarlık düzeyi ile cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim durumu ve gelir aralığı demografik faktörleri arasında anlamlı farklılık oluşmamıştır. Son olarak Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi akademik ve idari personelinin İslami finansal okuryazarlık düzeyi oldukça düşük olarak belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Finansal Okuryazarlık, İslami Finans, İslami Finansal Okuryazarlık, İslami Bankalar, Katılım Bankaları

The ability of individuals, businesses and institutions and organizations that make financial transactions to make efficient choices among alternatives when making financial decisions is associated with their level of financial literacy. Financial literacy can be expressed as the ability to have knowledge about financial concepts and transactions and to use this knowledge effectively when making financial decisions. Islamic financial literacy means knowledge of Islamic financial products and services and awareness of Islamic rules when making financial transactions. Since individuals with interest sensitivity do not have sufficient knowledge about Islamic financial institutions and Islamic financial instruments, they evaluate their savings outside the financial systems. At this point, raising the awareness of Islamic financial products and services by determining the level of Islamic financial literacy of individuals will contribute to both reducing the effect of the interest problem and bringing savings into the economy.The aim of the study is to determine the Islamic financial literacy levels of academic and administrative staff working within Tokat Gaziosmanpasa University. The study will make significant contributions to the literature in terms of the small number of studies on Islamic financial literacy and the first study on academic and administrative staff on Islamic financial literacy. The questionnaire method was used to determine the Islamic financial literacy levels of academic and administrative staff of Tokat Gaziosmanpaşa University. The universe of this study consists of total 2205 staff, including 1255 academic and 950 administrative staff working within Tokat Gaziosmanpasa University. The sample consisted of 363 personnel determined according to the quota sampling method. 151 of them are administrative and 212 are academic staff.According to the results of the analysis, there was a significant difference between the level of knowledge of financial instruments and gender and it was concluded that men were more knowledgeable about financial instruments than women. There were no significant differences between the level of Islamic financial literacy and the demographic factors of gender, marital status, age, educational status and income range. Finally, the level of Islamic financial literacy of the academic and administrative staff of Tokat Gaziosmanpasa University was determined to be quite low.Keywords: Financial Literacy, Islamic Finance, Islamic Financial Literacy, Islamic Banks, Participation Banks