Bazı prunus türlerinde muhafaza sıcaklığının polen canlılığı ve in-vitro çimlenme kapasitesi üzerine etkisi

Abstract

Tozlanma ve döllenme çiçekli bitkinin yaşam döngüsünün çok önemli bir parçasıdır. Islah çalışmalarında kullanılması durumunda, tozlayıcı bitkilerin polenlerinin canlılığını korumak oldukça önemlidir. Bu nedenle, polenleri saklama koşullarının belirlenmesi gerekir. Bitkilerde polenlerin yüksek canlılık ve çimlenme kapasitesine sahip olması, başarılı döllenme ve sonuç olarak başarılı meyve oluşumu için çok önemlidir. Günümüzde, özellikle ıslah çalışmalarında polenlerin canlılığı ve çimlenme kapasitelerinin nasıl korunacağı konusunda bilgi açığı bulunmaktadır. Bu çalışmada Prunus cinsi içindeki üç türe ait polenlerin değişik form ve sıcaklıktaki canlılık ve çimlenme kapasiteleri irdelenmiştir. Çalışmada badem, şeftali ve kiraz türlerinin çiçek tozları; oda sıcaklığında (24 °C) altı gün, buzdolabında (4 °C) otuz gün ve dondurucuda (-10 °C, -20 °C, -80 °C) yüz yirmi gün boyunca anter ve polen olarak muhafaza edilmiştir. Muhafaza koşullarından periyodik olarak alınan çiçek tozları % 15 sükroz içeren % 1' lik agar besiyerinde canlılık ve çimlenme testleri yapılmıştır. Çiçek tozu olarak depolanan polenler doğrudan ortama ekilirken, anter olarak muhafaza edilen çiçek tozları on iki saat boyunca halojen lambaların altında tutularak polen taneleri elde edilip ekim gerçekleştirilmiştir. Farklı saklama koşullarında muhafaza edilen polenlerin canlılık ve çimlenme kapasitelerinin sonuçları değerlendirilmiştir.

Pollination is a very important part of the life cycle of a flowering plant. In the case of use in breeding studies, it is important to preserve the viability of pollens of pollinator plants. So, it needs to determine storing conditions in order to maintain germination capability of pollens. The high viability and germination capacity of pollens in plants are crucial for successful fertilization and consequently successful fruit formation. Today, there is a great deal of change in how the viability and germination capacities of flower pollen, which are preserved in varios forms and environments. Therefore, the pollens almond, peach and sweet cherry species in the Prunus genus were stored at room temperature (24 °C) fors ix days, in refrigerator (4 °C) for thirty days and freezer (-10 °C, -20 °C, -80 °C) for one hundred twenty days as polen grains and as anter form of flower in this study. Pollens in these conditions were taken in periodic interval, then viability and germination tests on agar medium, with 1 % concentration containing 15 % sucrose, were carried out. While the pollens stored as grains were sown on medium directly, the anters were kept under halojen lamps for twelve hours to obtain pollen grains and then sown. The results of viability and germination capacity of pollens in different storing condiitions were evaluated.