Tokat şartlarında farklı azot dozlarının bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L. ) çeşitlerinin verim ve kalite üzerine etkileri

Abstract

Araştırma, farklı azot dozlarının bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2015-2016 üretim döneminde, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi deneme alanında yürütülmüştür. Tarla denemeleri `Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller` deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Deneme faktörlerinden azot dozları (0, 4, 8, 12, 16, 20 kg N/da) ana parsellere, çeşitler (Aldane, Kate A1, Konya 2002, Nacibey, Pehlivan) alt parsellere uygulanmıştır. Çalışmada başaklanma süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, metrekaredeki başak sayısı, başak uzunluğu, tek başak verimi, biyolojik verim, tane verimi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein içeriği ve sedimentasyon gibi verim ve verim öğeleri incelenmiştir. Azot dozlarının başaklanma süresi, tek başak verimi, protein oranı, sedimentasyon değeri, hektolitre ağırlığına etkisi önemsiz bulunurken, diğer karakterlere etkisi önemli bulunmuştur. Ayrıca metrekaredeki başak sayısı ve bin tane ağırlığı değerleri bakımından NxÇ interaksiyonun önemli olduğu saptanmıştır. Araştırmada, başaklanma süresi ve başak uzunluğu hariç, çeşitler arasında incelenen özellikler bakımından önemli farklar olduğu belirlenmiştir. Azot dozları arasında en yüksek tane verimi 332.3 kg/da ile 8 kg N/da dozundan, çeşitler arasında ise 357.1 kg/da ile Nacibey çeşidinden elde edilmiştir.

The research was established in order to determine the effects of different nitrogen doses on yield and quality of some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in Gaziosmanpaşa University Agricultural Research and Application Center, in 2015-2016 year. Field trials were established with 3 replications according to the experimental design `Split Plots in Random Blocks`. Nitrogen doses (0, 4, 8, 12, 16, 20 kg N/da) were applied to the main plots, cultivars were applied to the sub-plots (Aldane, Kate A1, Konya 2002, Nacibey, Pehlivan). Heading and maturity time, plant height, spike number of per m2, spike length, grain yield of per spike, grain number of per spike, total yield, grain yield, 1000-grain weight, hectoliter weightprotein content and zelenity sedimentation value were investigated in this study. While the effect of nitrogen doses on heading time, grain yield of per spike, protein rate, sedimentation value, hectolitre weight were found to be insignificant, the effect on other characteristics was found to be significant. It was also determined that NxÇ interaction of spike number of per m2 and 1000-grain weight had significant. In the study, it was determined that there were significant differences among the varieties in terms of examined properties except heading time and spike length. The highest grain yield among nitrogen doses and cultivars were obtained by 8 kg N/da and cultivar Nacibey as 332.3 and 357.1 kg/da, respectively.