Jeofizik ve geoteknik metotlarla çamlıtepe mahallesi (Batman) zemininin mühendislik parametrelerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Batman ili, Çamlıtepe mahallesinde yapılaşma nedeniyle yapı temelinin oturacağı yerleşim alanındaki jeolojik tabakaların fiziksel özelliklerinin ve yeraltı yapısının ortaya çıkarılması için jeofizik ve geoteknik araştırmalar yapılmıştır. Bu amaçla, inceleme alanında yer alan birimlerin dinamik özelliklerini ve zeminin fiziksel parametrelerini belirlemek için altı adet sismik kırılma-MASW profili ve üç profil üzerinde tomografi çalışması, dört noktada Schlumberger elektrot dizilimli Düşey Elektrik Sondajı (DES) çalışması ve sekiz noktada jeoteknik sondaj çalışmaları yapılmıştır. Jeofizik çalışmalar ile P ve S dalga hızları derinlikle değişim kesitleri, yer elektrik kesitleri elde edilmiştir.Batman'ın yerleşim alanında (İnceleme alanı çevresinde ) jeolojik olarak kil, konglomera, kum ve çakıl içeren alüvyonlar bulunmaktadır. İnceleme alanı olan Çamlıtepe mahallesi zemininde de alüvyon birimlerden oluşan tabakalar mevcuttur. Batman ilinin çeşitli bölgelerinde bulunan kum içeren tabakaların tespit edilmesi, bu tabakalar üzerine yapılması düşünülen yapılarda meydana gelebilecek oturmaların ve zemin yenilmelerinin belirlenmesi için gereklidir. Yapılaşma öncesi bu tabakaların tespiti yapılaşma sırasında ve yapılaşma sonrasında meydana gelebilecek zemin yenilme risklerin belirlenmesi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada Jeofizik veriler ile Seismager programı kullanılarak yeraltı yapısı görüntülenmiş, jeolojik sondaj verileri kullanılarak inceleme alanının yer yapısı, yerin dinamik özellikleri ve yapı için problem teşkil edebilecek kum içeren tabakanın tespiti yapılmış ve yapıda meydana gelebilecek geoteknik sorunlar araştırılıp bu sorunların çözümü için öneride bulunulmuştur. Ayrıca goeteknik problemler için kullanılan Plaxis programı ile zemin modellenmiştir. İnceleme alanında ki oturma probleminin belirlenmesi ve çözümüne yönelik zemin iyileştirme önlemlerinin alınması ile ilgili yapılması gerekenler tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Batman, sismik kırılma, MASW, rezistivite, geoteknik, fore kazık, zemin yenilmesi

Geophysics and geotechnical examination had been conducted within the context of this study in order to define the physical properties of geological segments and underground segments in Çamlıtepe distinct where is open to settlement. Based on this, to determine the dynamics properties and physical parameters of examined district, six seismic refraction- MASW profiles, tomography operation upon three profiles, Schlumberger electrode string vertical electric sounding (VES) in four points and geotechnical drill in eight points had been conducted. As a result of these operations P and S wave speed profundity transformation sections and ground electric segments had been gained. Settlement area of Batman (around of the study area) geologically have clay, conglomerate, sand gravel and alluvium consists of sand and gravel. This is an important factor for settlement and ground deformation. Also it is important to determine it before settlement for ground deformation risks during the settlement process and after the settlement process. Underground structure was viewed by using Seismager program with geophysics data, ground structure of district by using geographical drill, determination of problematic sandy segments, dynamic properties of ground, portable geotechnical problems for structure were examined and defined some suggestion for these problems. Separately ground modeling was conducted by using Plaxis program that is used fır geotechnical problems. It is also discussed on precautions for the solution of ground refinement. It is also examined the ground structure, dynamic condition and sandy problematic segments and geotechnical problems and suggest same solutions for these problems.Key words: Batman, seismic refraction, resistivity, geotechnical, fore pile, ground deformation