Tokat ili mermer işletmelerinde ortaya çıkan atık mermerlerin ve kentsel dönüşüm beton atıklarının bitümlü sıcak karışımlarda kullanımının incelenmesi

Abstract

Dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artmasına bağlı olarak doğaya bırakılan atık miktarı her geçen gün hızla artmaktadır. Bu artış sonucunda ise sınırlı düzeydeki doğal kaynaklarımız sürekli bir azalış eğilimindedir. Doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve tüketiminin azaltılması için, atık malzemelerin kullanılması oldukça önem kazanmıştır. Bu yüzden, ülkemizde ve tüm dünyada atık malzemelerin kullanımı ve ekonomiye kazandırılması hakkındaki yenilikçi çalışmalar her gün daha da artmaktadır. Atıl durumdaki bu malzemelerin değerlendirilmesi için yol inşaatları önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple dünya çapında birçok kurum ve kuruluş atık malzemelerin yol inşaatlarında kullanımı ile ilgili geniş çapta araştırmalar yapmaktadırlar. Bu tez çalışmasında, Tokat ilinde yer alan mermer işleme tesislerinde ortaya çıkan mermer atıkları, kentsel dönüşüm atıkları ve doğal kalker agregaları çeşitli oranlarda karıştırılarak bitümlü sıcak karışımların binder tabakasında kullanılabilirliği araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, kentsel dönüşüm atıkları ve mermer işleme tesislerinden alınan atık mermerler laboratuvar tipi çeneli kırıcıda öğütülmüş ve bu malzemelere KTŞ (Karayolları Teknik Şartnamesi) 2013' de verilen standart agrega deneyleri uygulanmıştır. Sonrasında 6 grup agrega karışımı oluşturulmuş ve bu karışımlara 7 farklı oranda (%3.5, %4.0, %4.5, %5.0, %5.5, %6.0, %6.5) bitüm ilave edilerek Marshall numuneleri üretilmiştir. Üretilen bu numunelerin Marshall parametreleri belirlenmiştir. Her bir karışım grubu için optimum bitüm oranı tespit edilerek sonuçlar katkısız numuneler ile kıyaslanmıştır. Sonuç olarak, bu atıkların bitümlü sıcak karışımların binder tabakasında kullanılabilir olduğu, bu sayede bölgede oluşan atıkların büyük bir kısmının geri kazanımının, ekonomiye katkı sağlayacağı ve çevresel açıdan yararlı olacağı görülmüştür.

Due to the rapid increase of the world's population, the amount of waste left to nature increases rapidly with each passing day. As a result of this increase, our limited natural resources tend to decrease continuously. The use of waste materials has become very important for the sustainability and consumption of natural resources. Therefore, innovative studies on the use and utilization of waste materials in our country and around the world are increasing day by day. Road constructions play an important role in the assessment of these inert materials. For this reason, many institutions and organizations around the world are conducting extensive research on the use of waste materials in road constructions. In this thesis, the use of bituminous hot mixtures in the binder layer was investigated by mixing marble wastes, urban transformation wastes and natural limestone aggregates in the marble processing plants in Tokat province in various proportions. Within the scope of this study, waste marbles from urban transformation wastes and marble processing plants were ground in laboratory jaw crusher and standard aggregate tests given in KTŞ (Highways Technical Specification) 2013 were applied to these materials. Then, 6 groups of aggregate mixtures were formed and 7 different amounts of bitumen (3.5%, 4.0%, 4.5%, 5.0%, 5.5%, 6.0%, 6.5%) were added to these mixtures and Marshall samples were produced. Marshall parameters of these samples were determined. The optimum bitumen rate was determined for each mixture group and the results were compared with unadulterated samples. As a result, it has been found that these wastes can be used in the binder layer of bituminous hot mixtures, so that the recovery of a large part of the wastes generated in the region will contribute to the economy and be environmentally beneficial.