Dualities in Bergson revisited: Towards a reconciliation

Abstract

The aim of this study is to make an inquiry on the nature and the development of dualities in Bergson's philosophy. Since the nature of each duality differs from the others and the dualistic pattern inherent in Bergsonian philosophy is subject to change, we base our study on a chronological structure in order to comprehend better how this pattern changes. We claim that such an inquiry will yield relevant outcomes with regard to ontological and epistemological evolution of Bergson's thought. To state more precisely, we are of the idea that the modification in the dualistic pattern in Bergson's ontology is reflected in a parallel manner in his epistemology. The fundamental question that shows us the way to follow in our study is whether the elements of the dualities (whether they be ontological or epistemological) are reconciled by Bergson or they are left as absolutely distinct elements. At the end of the inquiry regarding that question, which we believe can be taken as an inspiring point in developing new approaches especially to epistemological problems, our conviction is that Bergson points out to a meeting point.

Bu çalışmadaki amacımız, Bergson?un felsefesinde yer alan ikiliklerin doğasına ve gelişimine ilişkin bir araştırma yapmaktır. Bergson?un felsefesindeki ikiliklerin her birinin doğası diğerlerinin doğasından farklı olduğundan ve ikiliklerin hâkim olduğu bu felsefi yapı zamanla değiştiğinden, farklılıkları ve değişimi daha iyi kavrayabilmek için çalışmamızı Bergson?un belli eserlerinin tarihsel sırayla incelenmesi biçiminde düzenledik. Bu araştırmanın Bergson?un düşüncesine ilişkin varlıkbilimsel ve bilgikuramsal sonuçları olacağı kanısındayız. Daha açık ifade etmek gerekirse, Bergson?un ikilikler içeren varlıkbilim anlayışındaki değişimin, aynı biçimde, felsefecinin bilgikuramı anlayışına da yansıdığı görüşündeyiz. Araştırmamızı yönlendiren temel soru şu oldu: söz konusu olan ister varlıkbilim ister bilgikuramı alanı olsun, ikiliklerin öğeleri belli bir noktada uzlaştırılabilir mi yoksa bunlar birbirinden tümüyle ayrı öğeler olarak kalmaya mı mahkûmdurlar? Özellikle bilgikuramsal sorunlara yeni yaklaşımlar bulunmasında ilham verebileceğini düşündüğümüz bu konunun soruşturulmasından sonra vardığımız nokta, bize Bergson?un ikiliklerin öğelerini uzlaştırabildiğini gösteriyor.