Bilgi tabanlı bağlayıcı takip, sorgulama ve karar destek sistemi

Abstract

Havacılık, uzay ve otomotiv gibi yüksek teknolojiye dayalı üretim yapan sanayisektörlerinin öncelikli olarak odaklandıkları nokta, maliyetlerin düşürülmesi vekalitenin artırılmasıdır. Bu bağlamda montaj işlemi ürünün nihai haline getirilmesiiçin hayati öneme sahiptir. Bir veya birden fazla montajı birleştirip son ürünüüretmek için montaj işlemi sırasında en uygun bağlayıcı elemanı bulmak tasarımcılariçin kritik öneme sahip bir faaliyettir. Uygun bağlayıcıların sorgulanması vebulunması farklı bağlayıcıların birbirlerine alternatif olarak sunulması ortak bilgibirikimini gerektirmektedir. Çoğu zaman farklı mühendisler tarafından alınankararlar farklılık gösterebilmektedir. Karar aşamasında tam, doğru ve eksiksiztasarım ve montaj bilgisinin kullanımına, kaynakların etkin ve verimli bir şekildekullanılması ve doğru kararların verilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.Bu tez kapsamında geliştirilen yazılım sayesinde bağlayıcılar için bilgi yoğunluklu,ortak çalışmaya uygun ve akıllı bir sistem geliştirilmiştir. Tasarım ve montajmühendislerinin etkin ve verimli bir şekilde bağlayıcı eleman seçebilmesisağlanmıştır. Bunu sağlamak için veri, anlamsal olarak ifade edilmiş ve kurulanontoloji ile bilgi tabanı oluşturulmuştur. Ortak kavramsallaştırmalar (ontoloji) ilekavramlar arası ilişkiler ve kısıtlar modellenmiştir. Etkin, verimli kararlar almayadönük bir süreç geliştirilmiş ve bağlayıcıların sorgulanması gerçekleştirilmiştir.Sorgu sonucuna göre uygun bağlayıcılar özelliklerine göre listelenmiştir. Listelenensorgu sonuçları temin süresi, maliyet, uygunluk, stokta mevcut olması ya da geçmiştegerçekleştirilmiş sorgu tercihleri gibi kıstaslara göre sıralı olarak sunulabilmektedir.Sorgu kıstaslarına göre yeni çıkarsamalar yaparak sorgu kriterlerininzenginleştirilmesine olanak sağlanabilmektedir.Bağlayıcı eleman yönetimi yazılımının kullanımı ile TUSAŞ (Türk Havacılık veUzay Sanayii Anonim Şirketi) etkin bir standart parça yönetimine sahip olmuş vestandart parça yönetimini kolaylaştırılmıştır.

Manufacture-based high-tech industries such as automotive and aerospace essentiallypay an attention to reducing costs and improve the quality of their products. In thiscontext, assembly of products is one prominent part of finalizing the product. Duringthe assembly, finding the most suitable standard parts1 that combines one or morebodies of assembly to form the final product is the common task for designengineers. Quite a few relational standard part databases can be come across at themarket, however none of them properly address the design needs. While queryingrelational databases, results are mostly vague or irrelevant, hence it requires domainexperience about the features of parts. On the other hand semantic search [1] by thehelp of graphic model, it is possible to navigate and access all standard parts ongraph; it returns relevant results as usual.In this study, we have created semantic based search engine for inquiring standardparts from the repository. In our approach, we have modeled and stored StandardPart data on a commercial RDF (Resource Description Framework) Database [2].We used OWLIM [3] to store data on database and we have created an intelligentsearch engine, which discover link relations on RDF data.As a result of using this tool in TAI (Turkish Aerospace Industry) we have managedstandard parts effectively in TAI.