Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetişen farklı Nicotiana spp. tiplerinin yağ asidi, fenolik flavonoid ve nikotin içeriklerinin belirlenerek kemometrik yönden incelenmesi

Abstract

Tütün yaprakları bir çok alkoloid içerir, bunlar başta nikotin olmak üzere, nikotinin, anatabine, anatalline ve nornikotinedir. Yapraklar aynı zamanda yüksek oranda glukozitler, tahasinin, tahasilin ve izokerkitrin, 1-kinik, klorojenik, kafeik ve oksalik asitleri de içerir. Bu tez kapsamında daha çok ülkemizin doğu illerinden Nicotiana tabacum türüne ait örnekler toplanmış gölgede kurutulmuş ve petrol eteri ile etanol ekstreleri hazırlanmıştır. Hazırlanan petrol eteri ekstresinin yağ asidi içeriği GC-MS/MS ile, etanol ekstrelerinin fenolik bileşikler bakımından kimyasal içeriği ise LC-MS/MS ile belirlenmiştir. Nicotine, Nicotinamide ve Nicotinic acid bileşiklerinden oluşan bir metot geliştirilerek bu metoda ait tüm analitik parametreler ortaya konmuştur. Etanol ekstrelerinin bu bileşikler bakımından içerik analizi bu metoda göre LC-MS/MS ile yapılmış ve tüm kimyasal sonuçlar kemometrik olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca etanol ekstrelerinin total fenolik içeriği, antioksidan kapasitesi (CUPRAC, DPPH serbest radikali giderim aktivitesi ve ABTS katyon radikali giderim aktivitesi yöntemleri), antikolinesteraz enzim aktivitesi (Asetil ve butirilkolinesteraz), antiüreaz ve antitirozinaz enzim aktiviteleri de incelenmiştir.Genel olarak GC-MS yağ asidi sonuçlarına baktığımızda çalışılan örneklerin özellikle majör bileşenler bakımından farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Farklı lokalitelerden toplanan örneklerin majör bileşenlerinin caproic (C6:0), myristic (C14:0), palmitic (C16:0), oleic (C18:1n9c), linoleic (C18:2n6c), stearic (C18:0) ve pentadecanoic asitler (C15:0) olduğu tespit edilmiştir. LC-MS/MS sonuçlarına baktığımızda ise hesperidin, klorojenik asit, malik asit ve rutin bileşikleri majör bileşen olarak tespit edilmiştir. Antioksidan aktivite bakımından baktığımızda ise DPPH yönteminde MTYE, ABTS yönteminde MZY ve CUPRAC yönteminde yine MTYE ekstrelerinin en yüksek aktiviteyi gösterdiği belirlenmiştir. Tüm örneklerin genel olarak hem asetil hemde butirilkolinesteraz enzim aktivilerinin düşük olduğu fakat özellikle Adıyamandan toplanan örneklerin asetilkolinesteraz enzim aktivitelerinin yüksek olduğu tespit edimiştir. Bazı örneklerin yüksek bazı örneklerin ise hiç antiüreaz enzim aktivitesi göstermediği saptanmıştır. Tirozinaz enzim aktivitesine baktığımızda ise genel olarak örneklerin orta-yüksek bir potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak lokalite farklılığın hem kimyasal içerik hem de biyolojik aktivite bakımından oldukça etkili olduğu söylenebilir. Diğer bir değişle iklim ve toprak yapısının tütün örneklerin kimyasal içeriği ve dolayısıyla biyolojik aktiviteleri üzerinde oldukça etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Tobacco leaves contain many alkaloids, mainly nicotine, nicotine, anatabine, anatalline and nornicotine. The leaves also contain high-order glucosides, tahaxinin, tahacillin and isocercitrin, 1-kinic, chlorogenic, caffeic and oxalic acids. In this thesis, samples of Nicotiana tabacum from eastern Turkey were collected, dried in the shade, and petroleum ether and ethanol extracts were prepared. Fatty acid content of the prepared petroleum ether extract was determined by GC-MS / MS. On the other hand, the chemical content of phenolic compounds of ethanol extracts prepared was determined by LC-MS / MS. A method consisting of nicotine, nicotinamide and nicotinic acid compounds has been developed and all the analytical parameters of this method have been revealed. Content analysis of ethanol extracts for these compounds was performed by LC-MS / MS according to this method and all chemical results were evaluated chemometrically. In addition, antioxidant capacity (CUPRAC, DPPH free radical scavenging activity and ABTS cation radical scavenging activity methods), anticholinesterase enzyme activity (acetyl and butyrylcholinesterase), antihyperase and antitryzinase enzyme activities of ethanol extracts were determined.When we look at GC-MS fatty acid results in general, it has been determined that the samples studied differ in particular in terms of major components. The major components of the samples collected from different localities were caproic acid (C6:0), myristic acid (C14: 0), palmitic acid (C16:0), oleic acid (C18:1n9c), linoleic acid (C18:2n6c), stearic acid:0) and pentadecanoic acid (C15:0). When we look at LC-MS/MS results, hesperidin, chlorogenic acid, malic acid and routine major component were detected. In terms of antioxidant activity, the highest activity in the DPPH method was determined to be the MYE extract in the ABTS method and the MYE extract in the CUPRAC method. All of the samples in general showed that both acetyl and butyrylcholinesterase enzyme activities were low, but especially acetylcholinesterase enzyme activities of Adıyamanandan collected samples were high. Some of the samples showed high antiurease enzyme activity. When we look at tyrosinase enzyme activity, it is generally determined that the samples have a medium-high potential. As a result, it can be said that the locality difference is very effective both in terms of chemical content and biological activity. In other words, it can be said that climate and soil structure is very effective on the biological activities of tobacco samples because of their chemical content.