Öğretmen adayları açısından ders araştırması modelinin mesleki gelişim kapsamında incelenmesi

Abstract

Eğitim sistemlerinin başarıya ulaşabilmesinin en temel etkenlerinden biri de nitelikli öğretmenler yetiştirmektir. Öğretmen adaylarının yetiştirilmesi sürecinin, nitelikli öğretmen kadrosunu yetiştirebilme sürecinde önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu süreçte öğretmen adaylarının mesleki anlamda donanımlı bir şekilde yetiştirilmesi, eğitim-öğretim faaliyetlerine doğrudan etki edecek bir durum olarak görülmektedir. Bu araştırmada, öğretmen adayları açısından ders araştırması modelinin mesleki gelişim kapsamında incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemleri kapsamında yer alan tekli durum çalışması ile desenlemiştir. Araştırmanın katılımcıları, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı son sınıfta öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Bu öğretmen adayları ölçüt örnekleme yöntemi ile ve gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenmiş dördü erkek ve dördü de kadın olmak üzere toplam sekiz kişiden oluşmaktadır. Araştırma sürecinde ilk olarak ders araştırması modelini öğretmen adaylarına tanıtmak amacıyla bir öğretim programı geliştirilmiştir. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formları ve öğretmen adayı günlükleri ile toplanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler; öğretim programı öncesi görüşmeler, öğretim programı sonrası görüşmeler ve uygulama sonrası görüşmeler olarak üç farklı zamanda ve üç farklı kapsamda uygulanmıştır. Öğretmen adayı günlükleri ise, her hafta uygulama sonrası doldurulmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşmelerden ve öğretmen adayı günlüklerinden elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile iki farklı kodlayıcı tarafından analiz edilmiştir. Analizler sonucunda kodlayıcıların elde etmiş olduğu kodlar karşılaştırılmış, uyumlu kodlar belirlenmiş ve uyumlu olmayan kodlar üzerinde tartışılarak ortak bir yargıya varılmıştır.Araştırma sonuçları, ders araştırması modelinin öğretmen adaylarının mesleki gelişimine önemli derecede olumlu katkılar sağladığını göstermektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde; ders araştırması modelinin öğretmen adaylarının dersi planlama, öğretim yöntem-teknik ve dersi değerlendirme temelindeki bilgi ve becerilerini geliştirdiği; yine model kapsamındaki işbirliğinin ise onlara hem mesleki hem de kişilik anlamında önemli katkılar sunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu araştırmada, ders araştırması modelinin bir takım sınırlılıkları olduğu ve modelin nasıl daha iyi uygulanabileceği ile ilgili sonuçlar da elde edilmiştir.Araştırma sonuçlarından hareketle; ders araştırması modelinin mesleki anlamdaki niteliği arttıracağı düşüncesiyle, bu modelin hizmet öncesi eğitim ile öğretmen adaylarına, hizmet içi eğitimler ile de öğretmenlere tanıtılması ve uygulatılması önerilmiştir.Anahtar Sözcükler: Ders araştırması modeli, öğretmen mesleki gelişimi, öğretmen adayı eğitimi, nitelikli öğretmen

Training qualified teachers is one of the most important factors for education systems to be successful. The process of training pre-service teachers thought to have an important place in the process of educating qualified teachers. In this process, training pre-service teachers in a professionally equipped manner is seen as a process that will directly affect the educational activities. This study aimed to examine the lesson study model within the scope of professional development in terms of student teachers. The study was designed with a single case study, one of the qualitative research methods. The sample consisted of pre-service teachers who were studying at Muş Alparslan University, Faculty of Education, Division of Classroom Instruction Education, in the 2017-2018 academic year. A total of eight pre-service teachers (four males and four females) were recruited by the criterion sampling method and on a voluntary basis.First, a curriculum was developed in order to introduce the lesson study model to pre-service teachers. The data were collected through semi-structured interview forms and diaries of pre-service teachers. Semi-structured interviews were conducted in three different periods and three different scopes as interviews conducted before the developed curriculum, interviews conducted after the developed curriculum and interviews conducted after the application. Diaries of pre-service teachers were filled out every week after the application. Data obtained from semi-structured interviews and diaries of pre-service teachers were analyzed by two different encoders with content analysis method. As the end of the analysis, the codes were compared, the compatible codes were determined and a common judgment was reached after discussing non-compliant codes.The results showed that the lesson study model contributed significantly to the professional development of pre-service teachers. When the findings of the study were examined, it was noted that the lesson study model developed the knowledge and skills of pre-service teachers on the basis of lesson planning, teaching method-technique and course evaluation; it was also concluded that the cooperation within the scope of the model provided important contributions to them both professionally and in character. In addition, the results of this study showed that the lesson study model had some limitations and that how the model could be better applied.Based on the study results, with the thought that the model research model will increase the professional quality, It was suggested that this model should be introduced to pre-service teachers via pre-service training and to the teachers through in-service trainings, and then the application was suggested. Keywords: Lesson study model, teacher professional development, pre-service teachers' training, qualified teacher