STEM eğitimi almış ortaokul matematik öğretmenlerinin STEM odaklı etkinliklerin kullanışlılığına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Fen, Teknoloji, Matematik ve Mühendislik alanlarında disiplinler arası yaklaşımı ön plana çıkarıp çok yönlü düşünme ve öğrenmeyi amaçlayan STEM eğitimi, son yıllarda uluslararası alan yazında olduğu gibi ülkemizde de araştırmacıların sıkça üzerinde durdukları bir konu başlığı olmuştur. Milli Eğitim Bakanlığı'nın da STEM'in kullanılmasına ve eğitim sistemimizle bütünleşmesine yönelik hizmet içi eğitim ve müfredat güncelleme çalışmaları bulunmaktadır. İlgili alan yazında yapılan çalışmalara bakıldığında, STEM eğitiminin uygulamadaki paydaşlarından biri olan matematik öğretmenlerine yönelik, sürecin sınıf içi pratiğindeki kullanışlılığını öğretmen görüş ve değerlendirmeleri çerçevesinde odağına alan bir çalışmayla karşılaşılmamıştır. Bu çalışmada, STEM eğitimi almış ortaokul matematik öğretmenlerinin STEM eğitimine ilişkin tutumları ve STEM odaklı etkinliklerin matematik dersi konularının öğretimi ve matematiksel becerilerin gelişimi bağlamındaki kullanışlılığına ilişkin görüşleri değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay (durum çalışması) deseni kullanılmıştır. Bu bağlamda 2018-2019 eğitim öğretim yılı içerisinde hali hazırda görev yapmakta olan ve STEM eğitimi almış 36 ortaokul matematik öğretmeni, araştırmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. STEM odaklı çalışmalarda kullanılan prototip etkinlikleri içeren ve bu etkinliklerin matematik öğretimindeki kullanışlılığına yönelik önermelerden oluşan STEM-Kullanışlılık Formu, farklı STEM eğitimi düzeyine (Temel ve İleri Seviye) sahip katılımcılara uygulanmıştır. Anket formundan elde edilen veriler betimsel istatistik yöntemiyle analiz edilmiş, ilgili formu yanıtlayan katılımcılardan 10'u ile birebir görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelere seçim sürecinde katılımcılar, Temel Seviye STEM eğitimi (beş katılımcı) ve İleri Seviye STEM eğitimi (beş katılımcı) almış olmak üzere iki grup oluşturacak şekilde belirlenmiştir. Görüşmeler sürecinde uygulanan yarı-yapılandırılmış görüşme formu, alan uzmanlarının görüşleri alınarak geliştirilmiş, elde edilen veriler transkript edildikten sonra içerik analizi ile temalar altında değerlendirilmiştir. Çalışma bulguları, katılımcıların aldıkları STEM eğitiminin farkındalık yaratma açısından etkili olduğunu, ancak matematik alanı özelinde etkinliklerin kullanışlılığa ilişkin fikir ayrılıklarının bulunduğunu göstermiştir. STEM-Kullanışlılık Formu bulgularına göre katılımcıların yaklaşık üçte biri dinamik etkinliklerin matematik kazanımları ile uyumlu olmadığı görüşüne sahipken, katılımcıların büyük çoğunluğu etkinliklerin kullanılabilirliği için programdaki zaman sınırlılığına (%69) ve materyal eksikliğine (%67) dikkat çekmiştir. Robotik setler ile yürütülen kodlama içerikli etkinlikler katılımcılar tarafından daha ilgi çekici bulunmuş, ancak, katılımcılar bu türdeki etkinliklerin de kullanışlılık açısından zaman (%58) ve materyal bilgisi (%64) kısıtlarına sahip olduğunu sıklıkla ifade etmişlerdir. Özellikle etkinliklerin ortaokul matematik konuları ile ilişkilendirmesine yönelik sorularda katılımcıların birkaç konu başlığı ile sınırlı kaldığı (oran-orantı, dönüşüm geometrisi, veri analizi gibi), var olan etkinlikleri matematik alanı ile daha uyumlu hale nasıl getirilebileceği konusundaki soruların yeterince cevaplanmadığı gözlenmiştir. Veri formunu destekleyen bulgularla, yarı-yapılandırılmış görüşmelerde de karşılaşılırken, İleri seviyede STEM eğitimi almış öğretmenlerin bazı programlama dillerine atıf yaparak (Mblock, Scratch vb.) matematik becerilerini kodlama ile daha fazla geliştirebileceklerini ifade etmişlerdir. Çalışma sonuçları, alınan STEM eğitimlerinin öğretmen farkındalığını arttırma sürecine önemli katkılar sunduğunu gösterirken, matematik alanı özelinde, STEM etkinliklerinin kullanışlılığına yönelik öğretmen görüşlerinin yeterli olmadığı belirlenmiştir. Bu noktada disiplinler arası bir yaklaşımı benimseyen STEM eğitimi konusunda eğitimler verilirken her bir disiplin için yeterince açık becerileri ifade eden etkinliklerin süreçte sunulmasının önemli olduğu ve sadece robotik setleri ile değil ortamda var olan materyaller ile de tasarım, teknoloji, fen ve matematiği buluşturacak örnek etkinliklerin sisteme kazandırılması önerilerinde bulunulmuştur. 2019, 120 SAYFAAnahtar Kelimeler : STEM Eğitimi, Matematik Öğretmenleri, Görüşler

STEM education, which aims to provide versatile thinking and learning by emphasizing the interdisciplinary approach in the fields of Science, Technology, Mathematics and Engineering, is a current education approach that has managed to attract the attention of the world and our country in recent years. It is known that the Ministry of National Education has also some studies about using STEM and integrating it into our education system. Looking at the studies in this area, a study focusing on the views and the evaluations of mathematics teachers who are the practitioners of mathematics which is one of the foundations of STEM education in schools, was not encountered. In this study, it is aimed to evaluate the attitudes of STEM educated secondary school mathematics teachers about STEM education and the usefulness of STEM oriented activities in mathematics courses and acquisitions. In this study, the case study, one of the qualitative research methods, was used. 36 middle school mathematics teachers who have STEM education and are currently working in the 2018/2019 academic year are the participants of the research. The STEM-Usability Form in the middle school mathematics (STEM-Usability Form), which includes the prototype activities used in STEM-focused studies and includes suggestions about the usefulness of these activities in mathematics teaching, was applied to the participants. The data obtained from this section was analyzed with the descriptive statistics method. Semi structured interviews were conducted with 10 of the participants who answered the STEM-usability form. During the selection process for the semi structured interviews, the participants were divided into two groups: Basic Level STEM training (five) and Advanced Level STEM training (five). The semi-structured interview form, which was applied during the interviews, was developed by taking the opinions of the field experts, and the data obtained were evaluated through themes and content analysis after transcription.The findings of the study showed that the STEM training of the participants was effective in raising awareness, but there were disaggrements in the usefulness of the activities in the field of mathematics. According to STEM-Usability Form findings, approximately one third of the participants thought that dynamic activities were not compatible with mathematics gains, while the majority of the participants pointed out the time limit (69%) and lack of materials (67%) in the program for the usability of the activities. The activities carried out with robotic sets were found more interesting by the participants, but the participants frequently referred to the limitations of time (58%) and material knowledge (64%) in terms of usability. Particularly in the questions related to the activities related to the secondary school mathematics subjects, it was observed that the participants were limited to a few topics (Ratio-Proportion, transformation geometry, data analysis), and the questions about how to make the existing activities more compatible with the mathematics field were not adequately answered. While the findings supporting the data form were obtained in semi-structured interviews, it was observed that teachers who had advanced STEM education provided more reflecting mathematical skills with some programming languages (such as Mblock, Scratch). While the results of the study showed that the STEM trainings contributed significantly to the process of raising the awareness of teachers, it was determined that the views of teachers about the usefulness of STEM activities in the field of mathematics were not sufficient. At this point,it was recommended that while providing trainings on STEM education which adopts an interdisciplinary approach, it is important to present the activities expressing enough clear skills for each discipline in the process and to bring the sample activities that will bring together design, technology, science and mathematics not only with robotic sets but also with the materials in the environment.2019, 120 PAGEKeywoeds: STEM Education, Mathematics Teachers, Opinions