Yazma mâni geleneği ve Âşık Gümanî: İmsek Kılıç

Abstract

Halk ozanlarımız, içinden çıktığı toplumun üzüntülerini ve sevinçlerini şiirlerinde kaleme alarak, topluma adeta bir ayna tutarlar.Anonim halk şiirinin en çok söylenen ve sevilen türlerinden biri de mânilerdir. Kendine özgü bir gelenek içinde söylenen mâniler, bir ucuyla günümüze uzanır. Anadolu coğrafyasında değişik şekillerde adlandırılan mâniler, şekil ve muhteva açısından genel hatlarıyla benzerlikler göstermektedir. Belirli bir gelenek dâhilinde söylenen mâniler, Türk halkının şiir zevkini de en güzel şekilde aksettirmektedir.Mâniler, anonim halk şiirleri olarak bilinmektedir. Bununla beraber asırlardır mâni yazan âşık ve şairler de vardır. Çalışmamızda bu şairlerin mânilerinden örnekler verdik. Bu mâniler de ?yazma mânicilik? başlığı altında incelenmiştir.Âşık Gümanî, Türk Halk Edebiyatı âşıklarından biridir. Şiirlerini sade ve anlaşılır bir dille örmüştür. Şiirlerinde yöresel ifadeler, deyim, atasözü ve söz sanatları kullanarak söyleyiş zenginliği oluşturmuştur. Bu çalışmamızda, mâni türünün genel özellikleri verilecek, arkasından da mâni söyleme geleneği içerisinde Âşık Gümanî'den derlenmiş 2000 adet mâni yer alacaktır.Şiirlerinde değindiği konulara baktığımızda, Gümanî'nin halkın hayatında yer alan hemen hemen her konuya eğildiğini ve şiirlerinde oldukça zengin olarak işlediğini gördük

Our folk minstrels, having written about our society?s sorrows, regrets, joys and delights, reflect our society?s and culture.The poets is one of the most frequently sung and most popular types of folk poetry. Poets (manis), which are performed in their original characteristic tradition, have reached today. Poets (manis), which are called different names across Anatolia, generally display a similarity in respect of form and content. Sung within a well-defined tradition, poets best demonstrate the Turkish nation?s taste in poetry.Poets have been known as anonymous folk poems. However, there have been minstrels and poets who write poems for ages. We showed samples of poets in our study and those were examined under the title of ?The tradition of writing poets?.Âşık Gümanî is one of our minstrel of Turkish Folk Literature. He wrote his poets in a simple and dear way. He enriched his poems by using local expressions, idioms, sayings and figures of speech. In our article, firstly general features of the genre ?poets? will be given and then 2000 poets compiled from Ashik Gümanî district will be presented.Issues mentioned in his poets, we can see that he wrote elaborately about almost everything which took place in people?s lives.