Vakfiyelere göre Osmanlı döneminde Samsun`da vakıflar

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Osmanlı döneminde Samsun'da kurulan vakıfları çeşitli yönleriyle inceleyerek ortaya koymaktır. Çalışmanın temel kaynakları şer'iyye sicilleri ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivindeki belgelerdir. Coğrafi olarak araştırmanın çerçevesi, Canik sancağının Samsun ili sınırları içerisinde kalan bölgesidir. Beş bölümden oluşan çalışmanın giriş kısmında konu, yöntem, kaynaklar, Samsun'un kısa tarihi ve genel olarak vakıflar hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Samsun'da kurulan vakıfların kimler tarafından hangi amaçla kuruldukları ve hangi akarların bunlara bağlandıkları incelenmiştir. İkinci bölümde vakıfların Samsun'daki coğrafi ve kronolojik dağılımı, üçüncü bölümde vakıf kuran kişilerin sosyal statüleri, dördüncü bölümde Samsun'daki vakıfların ekonomik yapısı, beşinci bölümde ise vakıfların hizmet amaçları ele alınarak değerlendirilmiştir.Sonuç olarak Samsun'da iki yüz seksen dokuz vakfiyede, başta dini hizmet ve kurumlar olmak üzere, eğitim, sağlık ve sosyal ve belediye hizmetleri alanında toplam sekiz yüz doksan yedi hizmet şartı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Canik Vakıfları, Samsun Vakıfları, Canik Tarihi, Samsun Tarihi, Osmanlı Vakıfları

Objective of this research is to present foundations established in Samsun by examining them with various aspects. Principle resources of the study are religious court records and documents in the archive of the General Directorate for Foundations .Geographic frame of the research is the area within the borders of Samsun Province of the district of Canik.In the introduction part of the research consisting of five parts information about subject, method , resources , short history of Samsun and foundations in general has been given. In the first part it has been examined that by whom and for which reason foundations in Samsun were established and which real properties were joined to them. In the second part geographic and chronologic distribution of the foundations in Samsun; in the third part social status of the people establishing a foundation ; in the fourth part economic structure of the foundations in Samsun and in the fifth part service purposes of the foundations have been handled and evaluated. As a consequence in the field of education, health, social and municipal services and religious services and institutions in particular eight hundred ninety seven conditions of service have been determined in the two hundred eighty nine foundations in Samsun.Key Words: Foundations of Canik, Foundations of Samsun, History of Canik, History of Samsun, Ottoman Foundations