Kürt sağı`nın kimlik inşası: Hizbullah ve Zehra Vakfı örneği

Abstract

Bu tezde Kürt ulus kimliğinin oluşma sürecinde Kürt Sağı olarak tanımlanabilecek grupların etkisi ele alınmış ve Kürt kimliğini oluşturan dil, ortak tarih, ortak bellek ve coğrafya gibi kimi kimlik unsurlarının Kürt Sağı'nın iki büyük bileşeni olan hem Hizbullah Cemaati ve Zehra Vakfı çevresi tarafından nasıl ele alındıkları ve Kürt Sağı'nın söz konusu bileşenlerinin uluslaşma sürecine nasıl bir katkı sundukları incelenmiştir. Bu bağlamda tezin ilk bölümünde milliyetçilik, etnisite ve etnik gruplara ilişkin kuramlar tartışılmış ve özellikle Anthony D. Smith'in etno-sembolist yaklaşımından ve bir kimliğin inşasında toplumsal hafızanın nasıl kurulduğu ve kimliğin inşasında nasıl kullanıldığını açıklayan bellek teorilerinden yararlanılmıştır. Etnik bir topluluk olarak Kürtlerin politik tarihlerinin özetinin verildiği tezin ikinci bölümünden sonra, Hizbullah Cemaati ve Zehra Vakfı çevresinin son otuz yıldaki söylemsel analizi yapılmıştır. Tezin bu bölümünde bu grupları temsil eden/ ettiği düşünülen siyasi parti, dernek, vakıf, illegal yapılanmalar, bunların yayın organları, basın açıklamaları, dergileri, bu gruplara önderlik eden kişilerin kişisel anlatı ve yazdıkları yakından incelenmiş, bunun dışında Kürt siyasetindeki önemli figürler ve Kürt kimliğinin sürekliliğinin sağlanmasındaki dini ve siyasal aktörlerle görüşmeler yapılmıştır. Kürt Sağı'nın Kürt ulus kimliğinin oluşmasındaki rolünün incelendiği tezde, Kürt ulus kimliğinin bazı bileşenlerinin Kürt Sağı tarafından güçlendirilirken, bazı bileşenlerinin yeniden inşa edildikleri de gösterilmiştir.

This thesis examines the influence of the groups that can be defined as `Kurdish Right` in the process of formation of the Kurdish national identity and assesses how factors constituting Kurdish identity such as language, common history, common memory and geography are handled both by Hezbollah Community and Zehra Foundation periphery and examines how Kurdish Right's components contribute the nationalization process. In this context, in the first part of the thesis, theories of nationalism, ethnicity and ethnic groups were discussed and especially Anthony D. Smith's ethno-symbolist approach and memory theories were used that explains how social memories are established and used in the identity construction period. After the second chapter of the thesis which outlines the political history of the Kurds as an ethnic community, the last thirty years discourse analysis of the Hezbollah Community and the Zehra Foundation has been made. In this part of the thesis, political parties, associations, foundations, illegal structures, publications, press statements, magazines, personal narratives and writings of those who lead these groups are closely examined and interviews were held with important figures in Kurdish politics and religious and political actors those whom ensure continuity in Kurdish identity. This thesis that examines the role of Kurdish Right in the formation of Kurdish national identity, has also been shown that while the Kurdish nation's identity have been strengthened by Kurdish Right on the other hand some of its components have been rebuilt.