Türkiye ve gelişmekte olan ülkelerde dış ticaretin çevresel etkilerinin çevresel Kuznets eğrisi çerçevesinde analizi

Abstract

Dış ticaret, ülkelerin ekonomik gelişiminde önemli bir faktördür. Sanayileşmenin gelişmesiyle birlikte artan üretim, doğal kaynakların aşırı kullanılmasına ve çevre kirliliğinin artmasına neden olmaktadır. Zamanla çevre kirliliğindeki artış, yaşamı tehdit eden bir seviyeye ulaşmıştır. Artan çevre kirliliği sorunu, araştırmacıları özellikle son yıllarda bu alanda çalışmalar yapmaya yönlendirmiştir.Bu çalışmada, Türkiye ve gelişmekte olan ülkelerde dış ticaretin çevre üzerindeki etkileri, 1980-2014 dönemine ait yıllık verilerle panel veri yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Aynı zamanda, Çevresel Kuznets Eğrisi'nin gelişmekte olan ülkeler için geçerliliği de incelenmiştir. Çalışma 1980-2014 dönemi için verileri olan 32 gelişmekte olan ülkeyi içermektedir. Çevre kirliliğini temsil eden değişken olarak alınan karbondioksit emisyonları (CO2) bağımlı değişken, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ve İhracat değişkenleri bağımsız değişkenler olarak alınmıştır. Analizde kullanılacak yöntemi belirlemek için değişkenler ve model için Yatay Kesit Bağımlılığı (YKB) incelenmiş ve hem değişkenlerde hem de modelde YKB bulunmuştur. YKB'nin varlığına bağlı olarak değişkenlerin durağan olup olmadığını incelemek için CADF birim kök testi kullanılmıştır. CADF testi sonucunda değişkenlerin seviyede durağan olmadığı, ancak ilk farklar alındığında durağan oldukları tespit edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için Westerlund ECM Panel eşbütünleşme testi kullanılmıştır. Bu testin kullanılmasının nedeni, YKB'nin geçerli olması ve ilk farklar alındığında tüm değişkenlerin durağan çıkmasıdır. Westerlund ECM Panel eşbütünleşme testi sonucunda değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki olmadığı görülmüştür. Eşbütünleşme testinden sonra, modelin tahmini YKB, Otokorelasyon ve Değişen Varyansın varlığına karşı dirençli tahminci olan Driscoll-Kraay testi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, GSYH'nin ve ihracatın karbondioksit emisyonları üzerinde istatistiki olarak pozitif etkisi olduğunu göstermiştir. Çevresel Kuznets Eğrisi'nin test edilmesi amacıyla kullanılan GSYH2'nin katsayısı ise negatif olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuç Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin Türkiye ve gelişmekte olan ülkeler için geçerliliğini göstermektedir. Başka bir deyişle, bu ülkeler için Çevresel Kuznets Eğrisi, Ters U şeklindedir. Buna göre gelişmekte olan ülkelerde belli bir gelişmişlik düzeyine kadar GSYH artışları çevre kirliliğini artırırken söz konusu düzeyden sonra çevre kirliliğinin azalmaya başladığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, Karbondioksit (CO2) Emisyonu, İhracat, Çevresel Kuznets Eğrisi, Panel Veri Analizi.

Foreign trade is an important factor in the economic development of countries. Increased production with the development of industrialization leads to excessive use of natural resources and increase environmental pollution. The increase in environmental pollution over time has reached a level that threatens living life. The increasing environmental pollution problem has led researchers to conduct studies in this field especially in recent years.In this study, the effects of foreign trade on environment in developing countries were analyzed by using panel data method with annual data of 1980-2014 period. Same time the validity of the Environmental Kuznets Curve for developing countries was also examined. The study includes 32 developing countries with data for the period 1980-2014. CO2 emissions taken as the variable representing environmental pollution were taken as dependent variables, GDP and EXPORT variables were taken as explanatory variables. In order to determine the method to be used in the analysis, Cross-Section Dependence (CSD) for the variables and the model was examined and CSD was found in both the variables and the model. CADF Unit Root Test was used to examine whether the variables were stationary or not depending on the presence of CSD. As a result of the CADF test, it was determined that the variables were not stationary at the level, but they were stationary when the first differences were taken. Westerlund ECM Panel cointegration test was used to examine the relationship between the variables. The reason for using this test is that CSD is valid and all variables are stationary when the first differences are taken. Westerlund ECM Panel cointegration test showed that there was no long-term relationship between the variables. After the cointegration test, the estimate of the model was analyzed by the Driscoll-Kraay test. After the cointegration test, the estimation of the model was analyzed by the Driscoll-Kraay test, which is a predictor resistant to the presence of CSD, Autocorrelation and Variing Variance. The results of the analysis showed that GDP and exports had a statistically positive effect on carbon dioxide emissions. The coefficient of GDP2 used for testing the Environmental Kuznets Curve was found to be negative. The Environmental Kuznets Curve hypothesis obtained these results demonstrate the validity for Turkey and developing countries. In other words, the Environmental Kuznets Curve for these countries is inverse U. According to this, while the GDP increases up to a certain level of development in developing countries increase environmental pollution, it has been found that environmental pollution has started to decrease after this level.Keywords: GDP, Emission of CO2, Environmental Kuznets Curve, Export, Panel Data Analys.