Mahallemi lehçesinde fiiller ve fasih Arapçadaki fiillerle karşılaştırması

Abstract

Bu araştırmada, Mardin'in Midyat İlçesinde konuşulan Mahallemi Arap diyalektinde yer alan fiiller ele alınmıştır. Midyat ve civarında konuşulan Mahallemi Arap diyalektinde yer alan fiiller sesbilim, biçimbilim ve sözdizimi bakımından betimlenerek, fiillerin Fasih Arapçadaki fiillerle karşılaştırması yapılmıştır.Üç bölümden oluşan tez çalışmamızın birinci bölümünde genel anlamda Midyat ve Midyat'ta yaşayan Mahallemi topluluğu hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde Mahallemi Arap diyalektinde kullanılan fiillerin incelemesi yapılmış ve fiillerin zamirlerle kullanımı ele alınmıştır. Fiillerin zamirlerle kullanıldığında uğradıkları değişiklikler ile fiillerin cümle içinde kullanımları işlenmiştir. üçüncü bölümde de içinde lehçe ve lehçedeki fiillerin kullanımına örnek oluşturan farklı kategorilerdeki metinlerin orijinallerine Türkçe çevirileriyle birlikte yer verilmiştir. Günümüzde Midyat ve civarında konuşulan Mahallemi Arap diyalektinde yer alan fiillerin sesbilgisi, biçimbilgisi ve sözdizimi bağlamında Fasih Arapçadaki fiillerin belirgin özelliklerini taşıdıkları, fiillerin muttasıl (bitişik) zamir ve bazı edatlarla kullanıldığında harf türemesi ve ses düşmesi gibi bazı ses olaylarına uğradıkları, lehçenin özellikle son dönemlerde Türkçe'den etkilenmiş olduğu ve bu durumun lehçedeki fiiller üzerinde de görüldüğü, lehçeye Türkçe ve Kürtçeden fiillerin girerek bu fiillerin leçedeki fiil yapısına uyarlandıktan sonra kullanıldığı sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Midyat, Mahallemi, Arap, lehçe, fiiller.

In this study, verbs in Mahallemi Arab Dialect, which is spoken in Midyat, Mardin, are examined. Verbs in Mahallemi Dialect which is spoken in and around Mardin, are compared with verbs in Modern Standard Arabic by being identified in terms of phonetics, morphology and syntax.This study consists of three parts and in the first part : general information related to Midyat and Mahallemi society, living in Midyat, is given. In the second part; verbs, used in the Mahallemi Arab dialect, are analyzed and usage of verbs with pronouns is discussed. The changes that verbs go through when used with pronouns and the usage of verbs in sentence are determined. In the third part, the originals of the text in different categories, which are examples of the use of verbs in dialect and dialect, are given together with their translation into Turkish.It is concluded that verbs in the Mahallemi Arab dialect, which is spoken in and around Midyat, have the characteristics of certain verbs in Modern Standart Arabic in terms of phonetics, morphology and syntax; verbs go through some changes such as epenthesis and omission, when used with contiguous pronouns and some prepositions; the dialect is affected by Turkish lately and this has effects on the verbs in the dialect; verbs enter into the dialect from Turkish and Kurdish and those verbs are used after being adapted to the verb structure in the dialect.Key Words : Midyat, Mahallemi, Arab, dialect, verbs.